Cyrulińska Maria

<accesscontrol>Redakcja</accesscontrol> Maria Cyrulińska (1889-1940) - pedagog, nauczycielka języka polskiego, patriotka, organizatorka tajnego nauczania

Biografia

Była utalentowanym i charyzmatycznym pedagogiem w przedwojennym Ozorkowie. Pochodziła z rodziny nauczycielskiej (Jej ojciec oraz wujostwo Łopacińscy byli także nauczycielami) .Tradycje rodowe kontynuowała ucząc dzieci i młodzież języka polskiego w siedmioklasowej Publicznej Szkole Powszechnej Nr 1 im. H. Sienkiewicza. Współpracowała m. in. z Wacławem Kupiszem, także znaczącą postacią w środowisku nauczycieli ozorkowskich szkół. Reprezentowała intelektualną elitę Ozorkowa w mieście tkaczy i włókienników. W środowisku przedwojennej inteligencji wyróżniała się erudycją, oczytaniem w literaturze polskiej i powszechnej, znajomością kilku języków - łaciny, francuskiego, niemieckiego i rosyjskiego, ale także grą na pianinie - w 1935 r. w skromnej ozorkowskiej sali, odbył się Jej koncert fortepianowy.

Ze wspomnień uczniów wynika, że całe życie poświęciła nauczaniu i wychowywaniu młodego pokolenia ozorkowian dbając o ich rozwój intelektualny i duchowy . Znana była z żarliwości, z jaką wpajała swoim wychowankom miłość do ojczyzny, literatury i języka polskiego – czyniła to w takim najlepszym przedwojennym stylu. Poświęcała im wszystkie siły i prywatne życie organizując bezpłatnie dodatkowe lekcje języka polskiego, które odbywały się w każdy dzień, w wymiarze trzech godzin tygodniowo. Czyniła to także w wakacje, dzieląc czas wolny od pracy na zajęcia z młodzieżą oraz kursy doskonalące umiejętności zawodowe.

Stosowała nowoczesne i skuteczne metody nauczania, dzięki którym Jej podopieczni posługiwali się doskonałą polszczyzną, chociaż często ich edukacja kończyła się na poziomie szkoły powszechnej. Tych wychowanków, którzy chcieli i mogli kontynuować naukę w szkole średniej, przygotowywała do egzaminów wstępnych. Znana była także z tego, że pomagała swoim niezamożnym wychowankom materialnie – kupowała podręczniki szkolne i zeszyty, pożyczała książki z prywatnej biblioteki, przynosiła do szkoły drugie śniadanie.

Ze szczątkowych źródeł wynika, że Maria Cyrulińska zmarła w czasie okupacji hitlerowskiej, jesienią 1940 r., a jej pogrzeb stał się nielegalną manifestacją mieszkańców Ozorkowa, którzy oddali w ten sposób hołd utalentowanej nauczycielce. Dwa ostatnie lata życia poświęciła na organizowanie i prowadzenie tajnego nauczania dla uczniów. Pochowana została na Cmentarzu Starym w Ozorkowie, ale dziś nie ma śladu po Jej grobie…

Źródło

Wiadomości Ozorkowskie nr 19 z 1992 r. w oparciu o tekst Tadeusza Komeckiego, byłego ucznia

Oprac. Jadwiga Nicińska i Dorota Żerkowska