Towarzystwo Przemysłowe Leśmierz: Różnice pomiędzy wersjami
m |
(Korekta) |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
<accesscontrol>Redakcja</accesscontrol> | <accesscontrol>Redakcja</accesscontrol> | ||
| − | Spółka Akcyjna, której działalność została zatwierdzona 25 marca 1888 r. w Petersburgu przez Aleksandra II<ref>Notatki Płockie 41/2 | + | Spółka Akcyjna, której działalność została zatwierdzona 25 marca 1888 r. w Petersburgu przez Aleksandra II<ref>Notatki Płockie 1996, nr 41/2, s. 18-19.</ref>. W skład majątku Towarzystwa weszły: majątek [[Leśmierz]] wraz z cukrownią, Folwark Bogdańczew, który w 1877 r. kupiła Matylda Werner, folwark [[Boczki]] zakupiony w 1842 r. przez sukcesorów Wilhelma Wernera, folwark Mętlew, który w 1877 r. kupiła Matylda Werner, folwark [[Tymienica]], który drogą działów w 1850 r. objęła Matylda Werner, folwark Ambrożew. Majątek [[Cedrowice]], który po śmierci Matyldy z Wernerów Schlösserowej nabyło Towarzystwo Przemysłowe Leśmierz w 1905 r. Ponadto Towarzystwo posiadało browar Lućmierz, lasy i młyny. <br /> |
| − | Oprócz dóbr w posiadaniu | + | Towarzystwo rozpoczęło swą działalność pod kierunkiem osób wybranych do Zarządu z ogółu akcjonariuszy. W skład Zarządu wchodzili: Edward Herbst – prezes, Edward Lilpop – wiceprezes, członkowie Zarządu: Władysław Boetticher, Karol Deike, Karol Scheibler; zastępcy: Kazimierz Meisner, Emil Werner; Komisja rewizyjna: Aleksander Czajewicz, Wilhel Hordliczka i Bronisław Werner. Administrację Towarzystwa Przemysłowego Leśmierz objął Władysław Boetticher (senior). Dzięki działalności Towarzystwa, Leśmierz jako miejscowość odzyskuje swój dawny charakter, staje się wybitną polską placówką przemysłową. Do roku 1899 skład Zarządu nie uległ żadnym zmianom, dopiero w roku 1899 ustępuje z Zarządu Karol Scheibler. Na jego miejsce powołano wybitnego cukrownika Zygmunta Lubińskiego. Po śmierci akcjonariuszki Matyldy Schlösserowej w 1905 r. skład akcjonariuszy powiększył się na mocy prawa dziedziczenia. Posiadaczami akcji zostali: Zofia Schönfeldowa, Halina i Anna Heniszowa, Emilia Meisnerowa, Adolf i Zofia Boetticherów Wernerowie, Adolf i Zofia z Scheiblerów Legisowie, Jadwiga Kurnatowska, Stefania Boetticherówna, Władysław Boetticher (junior) oraz Jerzy i Aniela Stobieccy. W tymże roku 1905 powiększa się skład Komisji rewizyjnej, do której wstępują Emil Schöenfeld i Aleksander Henisz. W następnym roku umiera członek zarządu Karol Deike, a następnie Kazimierz Meisner. Z Zarządu ustępuje również Emil Werner. Luki w Zarządzie wypełniają Emil Schönfeld, dr Adolf Legis, a Bronisław Sopoćko wstępuje do Komisji rewizyjnej na miejsce Emila Schönfelda. W 1908 r. Adolf Werner powołany został na zastępcę członka Zarządu. W 1911 r. umiera długoletni wiceprezes Zarządu Edward Lilpop, a jego stanowisko obejmuje Władysław Boetticher (senior). Członkiem Zarządu zostaje dr Adolf Legis.<br /> |
| + | Oprócz dóbr, w posiadaniu których było Towarzystwo Przemysłowe Leśmierz, w l. 1890/91 na licytacji zakupiło dobra Psary. W 1910 r. nastąpiła zamiana tego folwarku na folwark Ambrożew. W 1905 r. po śmierci Matyldy Schlösserowej Towarzystwo Przemysłowe Leśmierz dzierżawiło pozostawione po niej majątki [[Cedrowice]], [[Wróblew]] i Janów. Zakupione w tym samym roku dobra Cedrowice weszły w skład dóbr Leśmierskich. Dobra Leśmierz od roku 1906 składały się z 6 folwarków: Leśmierza, Tymienicy, [[Boczki|Boczek]], Bogdańczewa, Mętlewa i [[Cedrowice|Cedrowic]]. W 1910 r. przyłączono dodatkowo Ambrożew. Do dóbr należały również 3 młyny wodne na rzece[[Bzura|Bzurze]]. Na gruntach rolnych uprawiano buraki cukrowe, pszenicę, żyto, jęczmień, groch oraz stosunkowo niewielkie ilości owsa. Hodowano bydło i owce mięsne. W folwarkach w Tymienicy i Cedrowicach zajmowano się hodowlą koni roboczych rasy trakeńskiej. Szacunkowo dobra Towarzystwa Przemysłowego Leśmierz kształtowały się: w budowlach 260000 rubli, w inwentarzach 135000 rubli oraz w ziemi 615000 rubli. Dobra Lućmierz składały się natomiast z piaszczysto-gliniastej ziemi ornej oraz lasów. Racjonalnie prowadzone gospodarstwo leśne stale się rozwijało, dając coraz większe zyski. W Lućmierzu do 1898 r. działała cegielnia, a do 1907 r. browar. Biura Centralne Towarzystwa Przemysłowego Leśmierz mieściły się w Leśmierzu. <br /> | ||
| + | Rozrost instytucji przemysłowej odbił się na wyglądzie Leśmierza. Zwiększenie liczby ludności wymagało nowych domów, ulice wybrukowano, założono chodniki, przeprowadzono kanalizację i hydranty pożarnicze, dodając do tego oświetlenie elektryczne. W roku 1897 kosztem Towarzystwa Przemysłowego Leśmierz wzniesiony został za kilkanaście tysięcy rubli kościół. Istniejąca od dawna szkoła w Leśmierzu mieściła się ciasnych salkach. Z inicjatywy Władysława Boettichera wzniesiono duży gmach szkolny, oświetlony elektrycznie, skanalizowany, z centralnym ogrzewaniem. Oprócz szkoły mieściła się w Leśmierzu ochronka dla dzieci pracowników. Korzystanie ze szkoły i ochronki dla dzieci pracowników było bezpłatne. Działały w miejscowości ambulatorium i przytułek położniczy. Pomocy lekarskiej dwa razy w tygodniu udzielał doktor Adolf Legis. Na miejscu był stały felczer.<br /> | ||
| + | Władysław Boetticher został również honorowym prezesem „Stowarzyszenia Spożywczego Leśmierz”. W 1913 r. wybudowano Dom Ludowy. W gmachu znajduje się duża sala na zebrania, odczyty i przedstawienia teatralne z odpowiednią sceną, galerią dla orkiestry oraz garderobami. Sala łączy się z czytelnią i wypożyczalnią książek. Przylega do niej lokal Klubu Kawalerów. W budynku znajduje się również obszerne pomieszczenie Stowarzyszenia Spożywczego. Jedną z najstarszych instytucji kulturalnych w Leśmierzu jest straż ogniowa, która powstała w 1875 r., której administratorem jest Władysław Boetticher. Z jego inicjatywy w 1893 r. zorganizowano orkiestrę fabryczną, składającą się z ponad dwudziestu muzyków. Warty uwagi jest [[Parki gmunne|park w Leśmierzu]]. Obejmuje 18 morgów przestrzeni. Dzieli się na część parkową ze stawami i wyspą. W parku istnieje estrada dla orkiestry i duży plac lawn-tennisowy dla użytku pracowników. Druga część ogrodu jest warzywno-kwiatowo-owocowa. Znajdują się tu szparagarnie, inspekty i cieplarnie dla kwiatów. Ogrodnikiem jest Władysław Dziwisz. | ||
| − | Zgodnie z rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej | + | Zgodnie z rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dn. 22 marca 1928 r. dotyczącego spółek, 21 maja 1931 r. nastąpiło rozwiązanie Towarzystwa Przemysłowego Leśmierz. Po dokonaniu zmian w statucie 14 listopada 1931 r. w Łodzi powołano nową spółkę akcyjną pod nazwą Cukrownia i Rafineria Leśmierz. Spółka Akcyjna. Akcjonarisze: Karol Scheibler, Jan Kostanecki, Jan Meisner, Bronisław Sopoćko, Jan Gołkonit, Tomasz Stożkowski, Herman Werner, dr Adolf Legis i Wilhelm Hordliczko zaakceptowali zmiany w statucie spółki i przyjęli nową nazwę. Kapitał zakładowy wynosił 8400000 zł i podzielony został na 2400 akcji po 3500 zł. Do największych akcjonariuszy w l. 1930-1939 należeli: Emma Kramst(321 kacji), Maria Geyer (305 akcji), Karol Geyer (266 akcji) oraz Alfred Werner (244 akcje).<ref>Księga Jubileuszowa Towarzystwa Przemysłowego Leśmierz, Leśmierz 1913 r.</ref> |
''<small>Oprac.'''Mirosława Walc'''</small>'' | ''<small>Oprac.'''Mirosława Walc'''</small>'' | ||
Wersja z 20:32, 5 kwi 2016
<accesscontrol>Redakcja</accesscontrol>
Spółka Akcyjna, której działalność została zatwierdzona 25 marca 1888 r. w Petersburgu przez Aleksandra II[1]. W skład majątku Towarzystwa weszły: majątek Leśmierz wraz z cukrownią, Folwark Bogdańczew, który w 1877 r. kupiła Matylda Werner, folwark Boczki zakupiony w 1842 r. przez sukcesorów Wilhelma Wernera, folwark Mętlew, który w 1877 r. kupiła Matylda Werner, folwark Tymienica, który drogą działów w 1850 r. objęła Matylda Werner, folwark Ambrożew. Majątek Cedrowice, który po śmierci Matyldy z Wernerów Schlösserowej nabyło Towarzystwo Przemysłowe Leśmierz w 1905 r. Ponadto Towarzystwo posiadało browar Lućmierz, lasy i młyny.
Towarzystwo rozpoczęło swą działalność pod kierunkiem osób wybranych do Zarządu z ogółu akcjonariuszy. W skład Zarządu wchodzili: Edward Herbst – prezes, Edward Lilpop – wiceprezes, członkowie Zarządu: Władysław Boetticher, Karol Deike, Karol Scheibler; zastępcy: Kazimierz Meisner, Emil Werner; Komisja rewizyjna: Aleksander Czajewicz, Wilhel Hordliczka i Bronisław Werner. Administrację Towarzystwa Przemysłowego Leśmierz objął Władysław Boetticher (senior). Dzięki działalności Towarzystwa, Leśmierz jako miejscowość odzyskuje swój dawny charakter, staje się wybitną polską placówką przemysłową. Do roku 1899 skład Zarządu nie uległ żadnym zmianom, dopiero w roku 1899 ustępuje z Zarządu Karol Scheibler. Na jego miejsce powołano wybitnego cukrownika Zygmunta Lubińskiego. Po śmierci akcjonariuszki Matyldy Schlösserowej w 1905 r. skład akcjonariuszy powiększył się na mocy prawa dziedziczenia. Posiadaczami akcji zostali: Zofia Schönfeldowa, Halina i Anna Heniszowa, Emilia Meisnerowa, Adolf i Zofia Boetticherów Wernerowie, Adolf i Zofia z Scheiblerów Legisowie, Jadwiga Kurnatowska, Stefania Boetticherówna, Władysław Boetticher (junior) oraz Jerzy i Aniela Stobieccy. W tymże roku 1905 powiększa się skład Komisji rewizyjnej, do której wstępują Emil Schöenfeld i Aleksander Henisz. W następnym roku umiera członek zarządu Karol Deike, a następnie Kazimierz Meisner. Z Zarządu ustępuje również Emil Werner. Luki w Zarządzie wypełniają Emil Schönfeld, dr Adolf Legis, a Bronisław Sopoćko wstępuje do Komisji rewizyjnej na miejsce Emila Schönfelda. W 1908 r. Adolf Werner powołany został na zastępcę członka Zarządu. W 1911 r. umiera długoletni wiceprezes Zarządu Edward Lilpop, a jego stanowisko obejmuje Władysław Boetticher (senior). Członkiem Zarządu zostaje dr Adolf Legis.
Oprócz dóbr, w posiadaniu których było Towarzystwo Przemysłowe Leśmierz, w l. 1890/91 na licytacji zakupiło dobra Psary. W 1910 r. nastąpiła zamiana tego folwarku na folwark Ambrożew. W 1905 r. po śmierci Matyldy Schlösserowej Towarzystwo Przemysłowe Leśmierz dzierżawiło pozostawione po niej majątki Cedrowice, Wróblew i Janów. Zakupione w tym samym roku dobra Cedrowice weszły w skład dóbr Leśmierskich. Dobra Leśmierz od roku 1906 składały się z 6 folwarków: Leśmierza, Tymienicy, Boczek, Bogdańczewa, Mętlewa i Cedrowic. W 1910 r. przyłączono dodatkowo Ambrożew. Do dóbr należały również 3 młyny wodne na rzeceBzurze. Na gruntach rolnych uprawiano buraki cukrowe, pszenicę, żyto, jęczmień, groch oraz stosunkowo niewielkie ilości owsa. Hodowano bydło i owce mięsne. W folwarkach w Tymienicy i Cedrowicach zajmowano się hodowlą koni roboczych rasy trakeńskiej. Szacunkowo dobra Towarzystwa Przemysłowego Leśmierz kształtowały się: w budowlach 260000 rubli, w inwentarzach 135000 rubli oraz w ziemi 615000 rubli. Dobra Lućmierz składały się natomiast z piaszczysto-gliniastej ziemi ornej oraz lasów. Racjonalnie prowadzone gospodarstwo leśne stale się rozwijało, dając coraz większe zyski. W Lućmierzu do 1898 r. działała cegielnia, a do 1907 r. browar. Biura Centralne Towarzystwa Przemysłowego Leśmierz mieściły się w Leśmierzu.
Rozrost instytucji przemysłowej odbił się na wyglądzie Leśmierza. Zwiększenie liczby ludności wymagało nowych domów, ulice wybrukowano, założono chodniki, przeprowadzono kanalizację i hydranty pożarnicze, dodając do tego oświetlenie elektryczne. W roku 1897 kosztem Towarzystwa Przemysłowego Leśmierz wzniesiony został za kilkanaście tysięcy rubli kościół. Istniejąca od dawna szkoła w Leśmierzu mieściła się ciasnych salkach. Z inicjatywy Władysława Boettichera wzniesiono duży gmach szkolny, oświetlony elektrycznie, skanalizowany, z centralnym ogrzewaniem. Oprócz szkoły mieściła się w Leśmierzu ochronka dla dzieci pracowników. Korzystanie ze szkoły i ochronki dla dzieci pracowników było bezpłatne. Działały w miejscowości ambulatorium i przytułek położniczy. Pomocy lekarskiej dwa razy w tygodniu udzielał doktor Adolf Legis. Na miejscu był stały felczer.
Władysław Boetticher został również honorowym prezesem „Stowarzyszenia Spożywczego Leśmierz”. W 1913 r. wybudowano Dom Ludowy. W gmachu znajduje się duża sala na zebrania, odczyty i przedstawienia teatralne z odpowiednią sceną, galerią dla orkiestry oraz garderobami. Sala łączy się z czytelnią i wypożyczalnią książek. Przylega do niej lokal Klubu Kawalerów. W budynku znajduje się również obszerne pomieszczenie Stowarzyszenia Spożywczego. Jedną z najstarszych instytucji kulturalnych w Leśmierzu jest straż ogniowa, która powstała w 1875 r., której administratorem jest Władysław Boetticher. Z jego inicjatywy w 1893 r. zorganizowano orkiestrę fabryczną, składającą się z ponad dwudziestu muzyków. Warty uwagi jest park w Leśmierzu. Obejmuje 18 morgów przestrzeni. Dzieli się na część parkową ze stawami i wyspą. W parku istnieje estrada dla orkiestry i duży plac lawn-tennisowy dla użytku pracowników. Druga część ogrodu jest warzywno-kwiatowo-owocowa. Znajdują się tu szparagarnie, inspekty i cieplarnie dla kwiatów. Ogrodnikiem jest Władysław Dziwisz.
Zgodnie z rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dn. 22 marca 1928 r. dotyczącego spółek, 21 maja 1931 r. nastąpiło rozwiązanie Towarzystwa Przemysłowego Leśmierz. Po dokonaniu zmian w statucie 14 listopada 1931 r. w Łodzi powołano nową spółkę akcyjną pod nazwą Cukrownia i Rafineria Leśmierz. Spółka Akcyjna. Akcjonarisze: Karol Scheibler, Jan Kostanecki, Jan Meisner, Bronisław Sopoćko, Jan Gołkonit, Tomasz Stożkowski, Herman Werner, dr Adolf Legis i Wilhelm Hordliczko zaakceptowali zmiany w statucie spółki i przyjęli nową nazwę. Kapitał zakładowy wynosił 8400000 zł i podzielony został na 2400 akcji po 3500 zł. Do największych akcjonariuszy w l. 1930-1939 należeli: Emma Kramst(321 kacji), Maria Geyer (305 akcji), Karol Geyer (266 akcji) oraz Alfred Werner (244 akcje).[2]
Oprac.Mirosława Walc
