Sroczyński Zdzisław
Zdzisław Sroczyński pseud. „Kompresor” (ur. 22 września 1906 r. w Ozorkowie, zm. 23 stycznia 1996 r. w Birmingham) – oficer Wojska Polskiego II RP, Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie i Armii Krajowej, major piechoty saperów służby stałej, cichociemny.[2][3]
Spis treści
Biografa
Przyszedł na świat jako dziesiąte z trzynaściorga dzieci Marcelego i Anieli z d. Skałeckiej. Jego ojciec był szewcem[4] i pochodził ze znanej ozorkowskiej rodziny z bogatymi tradycjami w tym rzemiośle.
Po ukończeniu Szkoły Realnej w Łęczycy i zdaniu matury w 1926 r. wstąpił w 1927 r. do Szkoły Podchorążych Piechoty w Warszawie. W 1931 r. przydzielono go na dowódcę plutonu 4 kompanii 2 Batalionu Mostów Kolejowych. W marcu 1938 r. został dowódcą kompanii saperów kolejowych.
We wrześniu 1939 r. objął dowództwo 13 kompanii kolejowej. 21 września przekroczył granicę polsko-węgierską. Został internowany na Węgrzech. 26 listopada dotarł do Francji, gdzie został oddelegowany na dowódcę kompanii saperów w Centrum Wyszkolenia Saperów w Sainte-Gemmes-sur-Loire. W czerwcu 1940 r. ewakuował się do Wielkiej Brytanii, gdzie został przydzielony do oficerskiego zgrupowania saperów, a od 1 października służył w załodze pociągu pancernego. Od 1 września 1941 r. do 8 sierpnia 1943 r. służył w armii brytyjskiej w Afryce Zachodniej.
Zgłosił się do służby w kraju. Po konspiracyjnym przeszkoleniu w dywersji został zaprzysiężony 12 kwietnia 1944 r. w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza. Zrzutu dokonano w nocy z 26 na 27 grudnia 1944 r. w ramach operacji „Staszek 2” dowodzonej przez mjr. naw. Eugeniusza Arciuszkiewicza (zrzut na placówkę odbiorczą „Wilga” w okolicy wsi Szczawa). Pozostawał w dyspozycji 1 Pułku Strzelców Podhalańskich AK. Uczył minerstwa dowódców kompanii i plutonów tego pułku.
Po rozwiązaniu AK uczestniczył w ewakuacji zasobów Pułku. Od 26 stycznia 1945 r. działał w strukturach NIE [5] i Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj. Jesienią 1945 r. uciekł z Polski i 27 października zameldował się w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie. Po kilku miesiącach został ponownie zrzucony na teren Polski z nieznaną misją i w nieznanych okolicznościach. Następnie powrócił do Wielkiej Brytanii. Zdemobilizowany 17 września 1946 r. wstąpił do PKPR [6], gdzie skończył służbę 17 września 1948 r.
Osiedlił się w Aberdeen, a później w Birmingham. Jego krewni nadal mieszkają w Ozorkowie, m.in. rodziny Witosławskich i Forysiaków.
Awanse
- podporucznik – 15 sierpnia 1931 r.
- porucznik – 1 stycznia 1933 r.
- kapitan – ze starszeństwem od 15 marca 1939 r.
- major – ze starszeństwem od 26 grudnia 1944 r.
Odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
- Krzyż Walecznych – czterokrotnie
- King’s Medal for Courage in the Cause of Freedom (Wielka Brytania).
Życie prywatne
Był dwukrotnie żonaty. Z pierwszą żoną Aleksandrą Frykacz miał syna Zdzisława (ur. w 1939 r.). Drugą żoną była Winifred Robertson. Mieli czworo dzieci: Josefa, Michaela (ur. w 1941 r.), Jana, Annę (późniejszą Dorrington) i Krystynę (późniejszą Fogg).
Bibliografia
- Smólski Kazimierz. W: Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 4. Zwierzyniec – Rzeszów: Obywatelskie Stowarzyszenie „Ostoja”, 2011, s. 193–195. ISBN 9788393385706.
- Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1984, s. 413. ISBN 8321105378.
- Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, 1984, s. 264.
Opracowano na podstawie
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Zdzisław_Sroczyński
- Akta stanu Cywilnego par. Ozorków
Oprac. Paweł Andrzej Górny i Zdzisław Żerkowski
Przypisy
- ↑ zdjęcie z oprac. Jolanty Zarembiny Biografie 316 Cichociemnych, Pomocnik Historyczny Polityki, Nr 2/2016
- ↑ http://www.cichociemni.ovh.org/lista.html
- ↑ https://pl.wikipedia.org/wiki/Cichociemni
- ↑ Akt urodzenia 1906/201 par. Ozorków.
- ↑ Kadrowa organizacja wojskowa, której zadaniem było kontynuowanie walki o niepodległość Polski po wkroczeniu Armii Czerwonej, https://pl.wikipedia.org/wiki/NIE
- ↑ Polski Korpus Przysposobienia i Rozmieszczenia (ang. Polish Resettlement Corps) – korpus Armii Brytyjskiej przeznaczony dla przysposobienia zdemobilizowanych żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie (PSZ) do życia cywilnego i rozmieszczenia ich na terytorium Wielkiej Brytanii lub poza jego granicami.
