822
edycje
Zmiany
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
m
linki
Tragiczne wydarzenia września 1939 r. spowodowały, że po krótkiej dezorientacji co do możliwości uczenia się i nauczania, ozorkowskie społeczeństwo przystąpiło do działania. Z udokumentowanych źródeł wynika, że już w październiku 1939 r. funkcjonowało w naszym mieście tajne nauczanie.<br />
Po administracyjnym podziale terytorium Polski dokonanym przez Niemców Ozorków znalazł się w Okręgu Rzeszy Kraju Warty. Nie dotarły więc do nas struktury Tajnej Organizacji Nauczycielskiej(TON), działającej na terenach Generalnego Gubernatorstwa<ref>Tajna Organizacja Nauczycielska (TON) – konspiracyjna organizacja Związku Nauczycielstwa Polskiego powstała w październiku 1939 r. w Warszawie, źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Tajna_Organizacja_Nauczycielska.</ref>
Na terenie naszego miasta tajne nauczanie zachowało zatem całkowitą samodzielność. Henryk Wójcik w ''Historii ZNP w powiecie łęczyckim 1905-2005'' napisał : "Największym ośrodkiem tajnego nauczania był Ozorków, gdzie objęto nim 268 uczniów, z tego 60 było nauczanych przez Pelagię Maciejewską [...]". Z dostępnych materiałów (2016 r.) można udokumentować, iż tajnym nauczaniem w Ozorkowie zajęło się 16 nauczycieli: Jakub Dudczak, Helena Kierzkowska, Eugenia Kędzierska, Maria Kornaszewska, [[Kropp Teodozja|Teodozja Kroppowa]], [[Kupisz Wacław|Wacław Kupisz]], Olga Łopacińska, Pelagia Maciejewska, Władysława Micielska, Maria Pfabe, Maria Podwysocka, Anna Polkowska, [[Sokół Kazimierz|Kazimierz Sokół]], [[Sufraga Stanisław|Stanisław Sufraga]], Apolonia Sypniewska, [[Żukowska Maria|Maria Żukowska]].
==Zakres nauczania ==
W oparciu o posiadane w Oddziale ZNP w Ozorkowie materiały stwierdzić należy, że zakres nauczania obejmował program szkoły podstawowej oraz I i II klasy gimnazjum. Ze względu na fakt, że w naszym mieście nie działały zorganizowane administracyjnie struktury, zobowiązujące nauczycieli do realizacji określonego programu nauczania, sami pedagodzy zgodnie z kwalifikacjami uczyli tych przedmiotów, co do których byli metodycznie przygotowani. Oni to w oświadczeniach złożonych przed Komisją Historyczną, działającą w 1973 r. przy Powiatowym Oddziale ZNP w Łęczycy, a reprezentowaną przez Mieczysława Frontczaka i Henryka Stokwiszewskiego podają, iż nauczyciele realizowali podczas tajnego nauczania:<br/>
*[[Kropp Teodozja|Teodozja Kroppowa ]] – poziom klas IV – VII,<br/>
*Olga Łopacińska - klasy I - V,<br/>
*Anna Polkowska - klasy I – IV,<br/>
*[[Żukowska Maria|Maria Żukowska ]] - klasy I – IV,<br/>
*Władysława Micielska - klasy I - V,<br/>
*[[Kupisz Wacław|Wacław Kupisz ]] - klasę VI oraz I i II gimnazjum.
Wacław Kupisz w złożonym oświadczeniu informował: "Władze szkolne niemieckie prowokacyjnie uruchomiły na okres 3 dni w tygodniu szkołę powszechną dla dzieci polskich celu ujawnienia się nauczycieli… A następnie po jej zamknięciu 20 I 1940 r. nastąpiły aresztowania mężczyzn nauczycieli… Zostaliśmy aresztowani 10 IV 1940 r. za tajne nauczanie…"
Tajne nauczanie odbywało się w różnych punktach naszego miasta. Były to prywatne mieszkania nauczycieli lub uczniów. Zawsze była to konspiracja w kompletach 2-3 osobowych.
Adresy, pod którymi odbywało się tajne nauczanie:<br/>
*ul. Wyszyńskiego (dawna Dzierżyńskiego) 5 – [[Kupisz Wacław|p. Wacław Kupisz]]<br/>
*ul. Kościuszki 6 - p. Władysława Micielska<br/>
*ul. Narutowicza 6 - [[Żukowska Maria|p. Maria Żukowska]]<br/>*ul. Żwirki 3 - [[Kropp Teodozja|p. Teodozja Kroppowa]]<br/>*ul. Łęczycka 20 - p. Eugenia Kędzierska<br/>
*ul. Żeromskiego 12 - p. Olga Łopacińska<br/>
Konspiracyjni nauczyciele w okresie okupacji niemieckiej nie wydawali uczniom zaświadczeń o ukończeniu danej klasy. Powodem były obawy przed konsekwencjami ze strony władz niemieckich. Pan Wacław Kupisz stwierdził, że zaświadczenie takie wydał swoim uczniom, ale dopiero po wyzwoleniu.
Wielu konspiracyjnych nauczycieli w 1973 r. (wówczas spisywano oświadczenia) nie pamiętało nazwisk swoich uczniów.
''<small>Oprac. '''Teresa Rogalska'''</small>''
==Przypisy==
