353
edycje
Zmiany
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
wprowadzono tekst hasła
<accesscontrol>Redakcja</accesscontrol>
'''Karol Dornstein''' (ur. ok.1779 r., zm. 19 lipca1827 r. w Ozorkowie) - geometra wsi, osady rękodzielniczej i miasta Ozorkowa.<br />
== Biografia==
Karol Dornstein był drugim mężem Faustyny z domu Płacheckiej. Adoptował jej córkę z pierwszego małżeństwa o imionach Józefa Ksaweryna.<br />
Karol Dornstein miał co najmniej jedną własną córkę, Florentynę.<br />
Był też opiekunem prawnym Emilii Dąmkowiczówny, rodem z Kalisza.<br />
Mieszkał we własnej nieruchomości w Ozorkowie w l. 1815-1827.<br />
Zmarł w Ozorkowie. Był katolikiem.<br />
==Rodzina==
* Faustyna Płachecka w 1802 r. poślubiła<ref>Akt ślubu nr 1802/18, USC Chodecz, AP Toruń, O/Włocławek</ref> Karola Gostyńskiego i miała z nim córkę Józefę Ksawerynę, ur. ok. 1804 r.
* Po zaginięciu Karola Gostyńskiego, Faustyna poślubiła Karola Dornsteina. Karol Dornstein adoptował Józefę Ksawerynę<ref>Akt nr 1825/12 z 9 lutego 1825 r. par. Ozorków, występuje Karol Dornstein, geometra, zamieszkały w Ozorkowie, jako świadek na ślubie</ref>.
* 19 października 1820 roku zmarła<ref>Akt nr 1820/karta 63 zgon w księdze USC Parafii Ozorków</ref> córka Karola Dorsteina, geometry zamieszkałego pod nr 215 w Ozorkowie. Miała lat 9 i na imię Florentyna. Zgon zgłosił Karol Dornstein.
* W 1822 roku wzięła ślub<ref>Akt nr 1822/258 ślub w księdze USC Parafii Ozorków</ref> w Ozorkowie 16-letnia Panna Emilia Dąmkowiczówna (oryginalne nazwisko z aktu ślubu) rodem z Kalisza w asystencji swego opiekuna JW<ref>JW = jaśnie wielmożnego</ref> Karóla Dornsteina, geometry Miasta Ozorkowa. Zostaje ona żoną Gotlieba Hensela, sukiennika pochodzącego z Wielkiego Księstwa Poznańskiego. Na owym dokumencie widnieje podpis Karóla Dornsteina.<br />
* 25 lutego1825 odbył się ślub<ref>Akt nr 1825/12 z 9 lutego 1825r. w parafii Ozorków</ref> Ludwika Czerzyskiego, z panną dotąd przy rodzicach swych zamieszkałą, Józefą Ksaweryną Gostyńską, liczącą lat 21, córką Karola Gostyńskiego i Faustyny. Faustyna jest żoną Karola Dornsteina<ref>Zapis na marginesie Aktu nr 1825/12</ref>. Karol Dornstein posiadał swoja własność w Ozorkowie<ref>Wśród nazwisk osadników i ludzi przybyłych do Ozorkowa w czasie rozkwitu osady i miasta Ozorkowa, czyli do 1830 roku, występuje: Dornstein Karol i Dornstein Faustyna: Paweł Andrzej Górny Przemysł Starszy od Miasta, Ozorków 2015 r., str. 28</ref>.<br />
* Dnia 19 lipca1927 umiera<ref>Akt nr 50/1827 wpis w księdze metrykalnej Parafii Ozorków</ref> Karol Dornstein, lat 48 mający, geometra, mąż Faustyny, w swej własności zamieszkały. Zgon zgłasza Ludwik Czerzyski zięć zmarłego, czyli mąż pasierbicy i Józef Dryznern, fabrykant<ref>Tekst aktu zgonu brzmi: Działo się w mieście Ozorkowie dnia dwudziestego drugiego lipca o godzinie siódmej z południa tysiąc osiemset dwudziestego siódmego roku. Stawili się Wielmożny Ludwik Czerzyski zięć zmarłego, lat trzydzieści trzy i Józef Dryznern, fabrykant trzydzieści pięć lat mający w Ozorkowie zamieszkali i oświadczyli nam iż w dniu dziewiętnastym o godzinie szóstej z południa roku bieżącego umarł Wielmożny Karol Dornsztajn Jeometra lat czterdzieści osiem mający mąż Faustyny Dornsztajn w Ozorkowie w swej własności zamieszkały. Po przekonaniu się naocznie o zejściu Karola Dornsztajn, Akt ten stawiającym przeczytany został podpisany przez Nas i stawiających. Podpisał X (ksiądz) Brodziński.</ref>.<br />
==Praca==
W naszym mieście mieszkał w l. 1815-1827 i pracował na zlecenie Ignacego Starzyńskiego w l. 1805-1827 Karol Dornstein, geometra uprawniony<ref>Paweł Andrzej Górny Przemysł Starszy od Miasta, Ozorków 2015 r., str. 8 i 9 </ref>.<br />
Jest wielce prawdopodobnym, że to właśnie Karol Dornstein wykonywał skrupulatnie pracę wytyczania w terenie i wykreślania na papierze poszczególnych parceli z przeznaczeniem dla osadników, o czym świadczą jego podpisy na dokumentach i mapach.
Ignacy Starzyński, wizjoner i przedsiębiorca chcący skutecznie zachęcić osadników do zamieszkania we wsi Ozorków już z pewnym wyprzedzeniem musiał zlecić geometrze wytyczenie działek przy głównych traktach z przeznaczeniem dla osadników. Zostały też starannie wyrysowane na mapach stawy, młyny, folusze, tartak, cegielnia, olejarnia, zabudowania folwarczne.
Z powyższego wynika, że Dornstein mógł być od 1805 roku w Ozorkowie. Najpierw mieszkał w dworze Starzyńskiego a później wybudował dom na parceli nr 215.
==Dokumentacja==
# Pierwszą Umowę z osadnikami Ignacy Starzyńskim podpisuje 10 grudnia 1807 r. w Łęczycy<ref>Górny, Łuczak Dzieje Ozorkowa na podstawie Społeczności Ewangelicko-Augsburskiej, Łódź 2009 r., str. 9</ref>. W umowie jednoznacznie napisano, że zainteresowani już widzieli i zaakceptowali wytyczone place na gruncie. Pola powierzchni tych areałów zostały precyzyjnie opisane w umowie.
# Na tejże Umowie widnieją podpisy: Ignacy Starzyński, Dornstein - jako świadek umów (zaświadcza znaki tych, którzy pisać nie umieją), Strzałkowski -pisarz aktowy, Kozerski - archiwista przysięgły.
# Drugą umowę Ignacy Starzyński podpisuje z osadnikami 13 marca 1811 r. w Wytrzyszczkach<ref>Górny, Łuczak Dzieje Ozorkowa na podstawie Społeczności Ewangelicko-Augsburskiej, Łódź 2009 r., str. 14</ref>. Tu również potwierdza się teza, że musiał już istnieć plan regulacyjny i rejestr pomiarowy do tego planu, w którym zawarte były parcele o podawanych areałach.
# Po podpisaniu umowy w Wytrzyszczkach dziedzic Starzyński rozpoczął starania o przyznanie osadzie praw miejskich. Po utworzeniu Królestwa Polskiego kontynuuje zabiegi przesyłając do władz raporty oraz mapy Ozorkowa i Strzeblewa, które wykonał geometra Dornstein<ref>Raporty i mapy znajdują się w Archiwum Głównym Akt Dawnych (AGAD) w Warszawie.</ref>.
# Mapy są trzy:
* Pierwsza z 1815 roku podpisana Dornstein Geom JKM przys.
* Druga z 1816 r. podpisana Dornstein Geomer (…) Przys
* Trzecia z 1816 r. z poprawkami na czerwono<ref>Archiwum Państwowe w Łodzi</ref> podpisana Dornstein Geomer (…) Przys
Po uzyskaniu praw miejskich i otrzymaniu przywilejów z tym związanych Ozorków zaczął intensywnie się rozwijać. Świadczą o tym raporty Rajmunda Rembielińskiego składane do Rządu Królestwa a zachowane w AGAD. W związku z przybywaniem nowych, zasobnych w kapitał, wiedzę i kontakty przedsiębiorców niezbędne były prace geometry o znacznie większym zakresie, czemu mógł podołać przebywający na miejscu, geometra z Ozorkowa, Karol Dornstein.<br />
<small>''Oprac. '''Zdzisław Żerkowski'''''</small>
==Przypisy==
[[Kategoria:Hasła w przygotowaniu]]
