Diehl Bronisław

Z Ozopedia - internetowa Encyklopedia miasta i gminy Ozorków
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Bronisław Diehl w okresie pracy w sądzie grodzkim w Ozorkowie. Zdjęcie z archiwum rodzinnego Kazimierza Diehla.

Bronisław Serwacy Diehl (ur. 15 lutego 1902 r. w Łowiczu, zm. 6 kwietnia 1961 r. w Łodzi) – sędzia grodzki w Ozorkowie (1934–1939), sędzia Sądu Wojewódzkiego dla m. Łodzi (1945–1961).

Biografia

Był synem działacza rzemiosła łowickiego Jana Diehla (1861–1935) i Bronisławy z Krzanowskich (1862–1942) oraz wnukiem Jana Wilhelma Diehla – jednego z prekursorów fotografiki w Polsce.

W 1920 r., jako 18-letni uczeń Gimnazjum im. księcia Józefa Poniatowskiego w Łowiczu, zgłosił się ochotniczo do wojska i wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Według zachowanych dokumentów został wcielony do 205. Ochotniczego Pułku Piechoty[1]. Był dwukrotnie ranny – w sierpniu 1920 r. pod Wronami nad Wkrą, gdzie toczyły się walki 205. pułku ochotniczego, oraz we wrześniu pod Grodnem, w kampanii niemeńskiej[2]. Na skutek tego przebywał w szpitalu w Grodnie, o czym świadczy własnoręcznie opisane zdjęcie. Za udział w wojnie został odznaczony Krzyżem Walecznych i Medalem Polska Swemu Obrońcy.

W 1923 r. ukończył gimnazjum i udał się na studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim. Chcąc zarobić na studia, w czasie wakacji gimnazjalnych i studiów pracował jako robotnik w kolumnie technicznej zakładającej telefony w Kaliszu i Wieluniu oraz jako urzędnik w taborze miejskim w Warszawie. Po zakończeniu studiów w 1928 r. został powołany do wojska. Szkołę podchorążych ukończył w 1929 r. W 1930 r. rozpoczął aplikację sądową w Sądzie Okręgowym w Łodzi. Po złożeniu egzaminu sędziowskiego zastępował jako asesor kierownika Sądu Grodzkiego w Ozorkowie, a w styczniu 1934 r. otrzymał nominację na sędziego tego sądu.

W czasie pracy w Ozorkowie prowadził kursy dla analfabetów – robotników ozorkowskich zakładów przemysłowych, był wiceprezesem Komitetu Niesienia Pomocy Bezrobotnym, działał w PCK i Towarzystwie Rozbudowy Szkół Powszechnych.

16 marca 1939 r. otrzymał nominację na sędziego Sądu Okręgowego w Łodzi, jednak nie objął tego stanowiska, bowiem tydzień później, tj. 23 marca, został zmobilizowany jako oficer rezerwy Wojska Polskiego. Z 37. pułkiem piechoty z Kutna wyjechał do Wągrowca, na miejsce pobytu pułku, gdzie stacjonował on do momentu wybuchu wojny 1 września 1939 r. 18 września 1939 r., w czasie Bitwy nad Bzurą, Bronisław Diehl dostał się do niewoli niemieckiej. Do kwietnia 1945 r. przebywał w Oflagu VII A w Murnau (do wyzwolenia tego obozu przez wojska amerykańskie). W obozie prowadził kursy dla studentów prawa, aplikantów i urzędników. Otrzymywał skromną gażę oficerską i pracował jako pomocnik krawca. Większość zarobionych pieniędzy przysyłał rodzinie.

8 września 1945 r. wrócił do Łowicza, gdzie wówczas u rodziny przebywała po wyprowadzce z Ozorkowa w 1944 r. jego żona z dwojgiem dzieci. Natychmiast zgłosił się do pracy w Sądzie Okręgowym w Łodzi, który w kilka lat potem zmienił nazwę na Sąd Wojewódzki dla m. Łodzi. W wydziale cywilnym tego sądu pracował do śmierci. We własnoręcznie spisanym życiorysie Bronisław Diehl podaje, że w tym okresie pracował społecznie m.in. w Związku Zawodowym Pracowników Sądownictwa oraz Polskim Związku Głuchych, gdzie był przewodniczącym Głównego Sądu Koleżeńskiego (jako ojciec głuchego od dzieciństwa syna).

Za pracę zawodową i społeczną został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Polonia Restituta oraz Srebrnym i Brązowym Krzyżem Zasługi. Zmarł nagle w Łodzi 6 kwietnia 1961 r. Pochowano go w grobowcu rodzinnym Diehlów na Cmentarzu Kolegiackim w Łowiczu.

Odznaczenia

  • Krzyż Walecznych
  • Medal Polska Swemu Obrońcy
  • Krzyż Kawalerski Polonia Restituta
  • Srebrny Krzyż Zasługi
  • Brązowy Krzyż Zasługi

Galeria[3]

Oprac. Kazimierz Diehl, syn, na podst. archiwum rodzinnego

Przypisy

  1. 205 Ochotniczy Pułk Piechoty był często wspominany w literaturze dotykającej tematu wojny polsko-bolszewickiej, m.in. w książkach Normana Daviesa i Bohdana Skaradzińskiego.
  2. Według Skaradzińskiego 205. pułk ochotniczy przebił się świtem 24 września na wschodni brzeg Niemna, zdobywając most przy wjeździe do Druskennik. Akcja ta została wymieniona w rozkazie Marszałka Piłsudskiego: "(...) wasza ofiara otworzyła wrota do wiktorii niemeńskiej (...)."
  3. Zdjęcia pochodzą z archiwum rodzinnego Kazimierza Diehla.