Ochotnicza Straż Pożarna w Ozorkowie: Różnice pomiędzy wersjami
(link wew) |
m (→Powstanie: link) |
||
(Nie pokazano 57 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
− | + | [[Plik:Herb OSP.jpg|150px|thumb|right|Odznaka związkowa OSP Ozorków]] | |
− | == Historia == | + | '''Ochotnicza Straż Pożarna w Ozorkowie''' - umundurowana, wyposażona w specjalistyczny sprzęt organizacja społeczna, składająca się z grupy ochotników. Jest stowarzyszeniem wpisanym do Krajowego Rejestru Stowarzyszeń w poz. 0000027946 i działa w oparciu o Statut. Przeznaczona w szczególności do walki z pożarami, klęskami żywiołowymi i innymi miejscowymi zagrożeniami, ściśle współdziała w tym zakresie z Państwową Strażą Pożarną. |
− | Straż ogniowa ochotnicza w Ozorkowie została założona 21 września 1899 r. Pierwszym komendantem został Henryk Liedtke. W źródłach można znaleźć wiele pochwał na temat ozorkowskiej drużyny, m.in.: "młoda (...) dzielnie wyrobiona", charakteryzująca się karnością i porządkiem, posiadająca dostateczną liczbę narzędzi ratunkowych, "znana energia przy akcji ratunkowej", świetnie umundurowana. | + | ==Historia== |
+ | === Powstanie === | ||
+ | [[Plik:Henryk_Liedtke.jpg|180px|thumb|right|Henryk Liedtke - pierwszy komendant]] | ||
+ | Straż ogniowa ochotnicza w Ozorkowie została założona 21 września 1899 r. i jest jedną z najstarszych w powiecie zgierskim. 12 października 1895 r. wystosunkowano podanie ws. jej utworzenia. We wrześniu 1899 r. odbyło się inauguracyjne spotkanie połączone z wyborem pierwszego zarządu (mimo braku oficjalnego pisma ze zgodą władz carskich, które nadeszło później). Spotkanie zgromadziło 56 osób, elitę Ozorkowa (przemysłowców, urzędników, obywateli-posesjonatów), a przewodniczył mu burmistrz. Pierwszym komendantem został [[Liedtke Henryk|Henryk Liedtke]], a prezesem zarządu - [[Weil Karol Fryderyk|Karol Weil]]. Na pierwszym zebraniu uchwalono schemat organizacyjny OSP z podziałem na dwa oddziały: miejski i fabryczny<ref>ZOSP działająca na terenie zakładów schlösserowskich na Strzeblewie.</ref>. Opracowano statut zgodnie z wytycznymi władz carskich. Do prawidłowego funkcjonowania potrzebne były jeszcze pieniądze. Te zapewniło [[Towarzystwo Schlösserowskiej Przędzalni Bawełny i Tkalni]], przekazując 2 tys. rubli na cele organizacyjne. TSPBiT umundurowało 20 strażaków, opłaciło za nich składki i wpłaciło 500 rubli do kasy OSP. W źródłach można znaleźć wiele pochwał na temat ozorkowskiej drużyny, m.in.: "młoda (...) dzielnie wyrobiona", charakteryzująca się karnością i porządkiem, posiadająca dostateczną liczbę narzędzi ratunkowych, "znana energia przy akcji ratunkowej", świetnie umundurowana. W lipcu 1901 r. straż otrzymała sztandar. W tym samym roku pojawili się pierwsi członkowie honorowi, którzy uiszczali specjalne składki. Dwa lata później strażacy wzięli udział w akcji przeciwpowodziowej, która miała miejsce na lewym brzegu Bzury w nocy z 10 na 11 lipca 1903 r. | ||
− | + | === 1914-1918 === | |
+ | Rozwój Ochotniczej Straży Pożarnej w Ozorkowie przerwała I wojna światowa. Liczba strażaków zmniejszała się z powodu bezrobocia i okupacji. Niektórzy zostali powołani do armii rosyjskiej, inni wywiezieni na roboty przymusowe do Niemiec. Byli również tacy, którzy opuścili Ozorków w poszukiwaniu środków do życia. | ||
− | + | === 1918-1939 === | |
+ | Po zakończeniu działań wojennych strażacy pełnili funkcje stróżów bezpieczeństwa w mieście, współpracowali z komitetami organizacyjnymi, zabezpieczali mienie państwowe i zakładowe przed dewastacją i grabieżą. Jednakże jednostka zmagała się z trudnościami finansowymi. W 1924 r. zarząd OSP w Ozorkowie wysyłał pismo do kancelarii Sejmu, domagając się finansowania konserwacji budynków i sprzętu strażackiego przez rady miejskie i wiejskie oraz stałego miejsca w zarządzie gminy dla przedstawiciela OSP. 14 kwietnia 1921 r. miała miejsce uroczystość poświęcenia sztandaru miejskiej OSP w Ozorkowie. Ojcem chrzestnym był [[Eborowicz Włodzimierz|Włodzimierz Eborowicz]]. Lata 20. były okresem zmian. Sikawki ręczne zastąpiono motopompami, a drelichowe mundury - sukiennymi. Powstała samodzielna straż pożarna przy fabryce schlösserowskiej, która usamodzielniła się od OSP. Zlikwidowano podział drużyn na oddziały i wprowadzono plutony bojowe. W 1928 r. strażacy otrzymali pierwszy wóz bojowy - Chevrolet nazwany "Śmiałym". W 1932 r. dokupiono drugi wóz - "Bałtyk". W latach 20. prezesem zarządu był Józef Borensztedt, wiceprezesem zaś [[Eborowicz Włodzimierz|Włodzimierz Eborowicz]]. Zrezygnowali oni jednak ze swoich funkcji. 13 maja 1926 r. na walnym zgromadzeniu prezesem zarządu został Bolesław Kozietulski. W kolejnych wyborach został on wiceprezesem. Do wybuchu wojny na czele straży stali: prezes [[Rosiński Wincenty|Wincenty Rosiński]] i komendant [[Wilkowski Bernard|Bernard Wilkowski]]. Długoletnim prezesem był [[Kropp Wacław|Wacław Kropp]]. | ||
− | == | + | OSP stała się organizacją bardzo aktywną społecznie. Prowadziła własny chór i orkiestrę, wystawiała amatorskie przedstawienia teatralne. W 1932 r. przy jednostce powstała 17-osobowa żeńska drużyna samarytańska. Ponadto, strażacy prowadzili szkolenia w zakresie obrony przeciwpożarowej i przeciwgazowej. Nawiązano także współpracę z drużynami strażackimi przy fabryce schlösserowskiej i zakładach Fogla. |
+ | |||
+ | === 1939-1945 === | ||
+ | 6 września 1939 r. ozorkowscy strażacy pod dowództwem naczelnika Wacława Tylmana wyjechali na pomoc Warszawie. Jednostka miejska połączyła się z jednostką fabryczną i stacjonowały one przy ul. Sienkiewicza. Brały udział w akcjach ratowniczych przy gaszeniu pożarów na Zamku Królewskim, w Ubezpieczalni Społecznej, Szpitalu Żydowskim przy ul. Skierniewickiej, fabryce Wedla, Katedrze św. Jana, Szpitalu Św. Ducha, Wojskowych Magazynach Mięsnych, Magazynach Zbożowych, fabryce makaronów, fabryce amoniaku i innych zakładach i budynkach mieszkalnych na terenie Warszawy. Podczas przedzierania się przez Puszczę Kampinoską zginął Kazimierz Przyczyń. Trzech strażaków zostało rannych, w tym jeden dwukrotnie. Tymczasem, gdy 7 września Niemcy wkroczyli do Ozorkowa, na ul. Berka Joselewicza patrol zauważył biegnącego w kierunku remizy strażaka i otworzył ogień. Ludwik Węglewski stał się pierwszą ofiarą wojny w Ozorkowie. Po powrocie do miasta szeregi strażaków umniejszały się w wyniku represji. W obozach koncentracyjnych zginęli: Henryk Kaźmierczak, [[Kropp Wacław|Wacław Kropp]] i Stefan Fagas. | ||
+ | |||
+ | === 1945-1975 === | ||
+ | Po zakończeniu II wojny światowej OSP w Ozorkowie wznowiła działalność już w kwietniu 1945 r. Rozpoczęto poszukiwania zrabowanego sprzętu na terenie całej Polski. Aby skompletować części, wykorzystywano zniszczone i porzucone samochody wojskowe. Społeczność odpowiedziała na apel straży i wsparła ich finansowo. W l. 1946-1947 odbyło się uroczyste poświęcenie wozów strażackich i sztandaru. Strażacy otrzymali gotowe mundury. Lata 1951-1956 to czas zmian w strukturze organizacyjnej OSP w Polsce. Dzieje ozorkowskiej jednostki z tego czasu są nieznane. W październiku 1956 r. nastąpiły radykalne zmiany i powrót do mozolnej pracy. Prezesem ponownie zostaje [[Rosiński Wincenty|Wincenty Rosiński]]. Straż odbudowała się w wyniku napływu nowych ochotników. Jak dawniej organizowano loterie, zabawy i zbiórki uliczne. Skompletowano sprzęt i zdobyto umundurowanie dla 28 strażaków. W l. 1960-1961 dokonano kapitalnego remontu strażnicy, a kilka lat później zyskano nowy sztandar ufundowany przez Miejską Radę Narodową w Ozorkowie i samochód pożarniczy GBM. Sztandar ten został odznaczony Złotym Medalem Zasługi dla Pożarnictwa. W latach 60. zorganizowano także młodzieżowe drużyny pożarnicze: męską i żeńską, a strażacy zaangażowali się w ogólnopolską akcję zbiórki na Społeczny Fundusz Odbudowy Stolicy. Z każdym roku przybywało nowoczesnego sprzętu, a jednostka zyskiwała coraz większe uznanie władz i społeczeństwa. W 1968 r. strażnicę przekazano nowo powstałej Zawodowej Straży Pożarnej. Rok później na terenie Ozorkowa OSP i ZSP zorganizowały powiatowe zawody OSP i MDP. W latach 70. zajęto się werbowaniem nowych członków czynnych i popierających oraz pracą z drużynami młodzieżowymi. W 1973 r. powstał Klub Weteranów, działający do połowy lat 80. | ||
+ | Do najsłynniejszych akcji ratowniczo-gaśniczych z tego okresu należą: | ||
+ | * 1958 – pożar budynku Ligi Przyjaciół Żołnierza w Łęczycy | ||
+ | * 1961 – akcja przeciwpowodziowa w Ozorkowie i pożar Młyna Gospodarczego w Kutnie | ||
+ | * 1971 – pożar w Spicimierzu (spłonęło ponad 60 budynków) | ||
+ | |||
+ | === 1975-1999 === | ||
+ | [[Plik:osp10.jpg|200px|thumb|right]] | ||
+ | Kolejne lata to działalność organizacyjna, szkolenia, zbieranie środków finansowych na bieżącą działalność, działalność prewencyjna i propagandowa, a także organizacja obchodów Dnia Strażaka i konkursów wiedzy pożarniczej w szkołach. W 1975 r. nastąpiła reorganizacja struktur ochrony przeciwpożarowej. W jej wyniku nastąpiły radykalne zmiany w organizacji budynku i pomieszczeń. Dla podniesienia stanu dyscypliny i wyszkolenia pod koniec lat 70. wprowadzono system współzawodnictwa (do 1992 r.). W 1981 r. jednostka została uhonorowana odznaką „Zasłużony dla Miasta Ozorkowa”, a 5 lat później sztandar udekorowany został Krzyżem Walecznych, nadanym przez Radę Państwa za czyny męstwa i odwagi wykazane w walkach z niemieckim najeźdźcą, głównie za udział w obronie Warszawy. 21 maja 1988 r. dokonano uroczystego odsłonięcia tablicy upamiętniającej zaangażowanie ozorkowskich strażaków w 1939 r. Tablica znajduje się na frontowej ścianie strażnicy. W latach 90., w związku z wprowadzeniem nowego sprzętu i rozszerzeniem działalności interwencyjnej na ratownictwo techniczne, chemiczne i drogowe, podjęto wzmożone prace organizacyjne i szkoleniowe. Ponadto utworzono świetlicę, wyremontowano pomieszczenia biurowe i sanitarne oraz wymieniono instalacje centralnego ogrzewania.<br /> | ||
+ | W związku z obchodami 100-lecia OSP Ozorków w 1999 r. zakupiono nowy sztandar, który poświęcił Ojciec Święty Jan Paweł II 7 czerwca 1999 r. w Licheniu. Wydano także historię OSP i wykonano okolicznościowe pamiątki dla jej członków, osób i instytucji wspierających działalność. | ||
+ | |||
+ | ==[[Orkiestra dęta w Ozorkowie|Orkiestra strażacka]]== | ||
+ | [[Plik:Orkiestra 1914.jpg|thumb|right|Orkiestra strażacka 1914 r.]] | ||
+ | Mocą zezwolenia władz gubernialnych straż miała prawo posiadać własną orkiestrę. Powołano ją do życia w 1901 r. Początkowo na czele orkiestry stał Aleksander Sienkiewicz, ale szybko został on zastąpiony. Jego miejsce zajął Grameus. Od 1905 r. orkiestra grała pod batutą Chojnackiego, a od 1906 r. - Bernarda Millera. Później obowiązki te przejął Jan Giziński. Orkiestra strażacka uświetniała występy straży pożarnej i dawała koncerty publiczne. Szczególnie dobry okres działalności orkiestry rozpoczął się w 1926 r. Przed wojną była zaliczana do najlepszych orkiestr strażackich w województwie. Po wojnie nastąpiła jej reaktywacja. Funkcjonowała przy OSP do 1959 r., a następnie z braku środków finansowych została przekazana [[Ozorkowskie Zakłady Przemysłu Bawełnianego|Ozorkowskim Zakładom Przemysłu Bawełnianego]], gdzie działała do 1993 r. Wówczas Urząd Miasta Ozorkowa zgodził się ponosić koszty utrzymania orkiestry, a Zarząd OSP przejął obowiązki organizacyjne.<br /> | ||
+ | W kolejnych latach orkiestra funkcjonowała pod różnymi zarządami i została ostatecznie rozwiązana w 2013 r. | ||
+ | |||
+ | ==Święta i zawody strażackie== | ||
+ | Najważniejsze święto strażaków - dzień św. Floriana - był czasem przyjmowania hołdów i zaszczytów, urządzania parad, zabaw i pokazów sprawności (zarówno strażaków, jak i sprzętu). Odbywały się one na Rynku (obecnie pl. Jana Pawła II). Alejami kroczyła defilada, którą otwierała orkiestra strażacka. Ponadto, w początkowym okresie swojego istnienia OSP organizowała zabawy leśne (tzw. "majówki strażackie"), imprezy dochodowe i loterie fantowe. W ten sposób starano się pozyskać środki finansowe na rozwój jednostki. Obecnie z okazji "Dnia Strażaka" organizowane są capstrzyki poprzedzone mszą świętą oraz zbiórka uliczna do puszek, składane są kwiaty na grobach strażaków i pod tablicą pamiątkową, a wyróżniający się druhowie otrzymują odznaczenia. Co roku odbywają się także zawody strzeleckie w Lasku Miejskim i turniej wiedzy pożarniczej "Młodzież zapobiega pożarom". | ||
+ | [[Plik:osp2.jpg|200px|thumb|left|Zawody pożarnicze]] | ||
+ | Ozorkowska jednostka może poszczycić się wysokimi lokatami w zawodach pożarniczych: | ||
+ | * 1958 – I miejsce w zawodach powiatowych | ||
+ | * 1969 - II miejsce w zawodach powiatowych | ||
+ | * 1971 – II miejsce w zawodach powiatowych | ||
+ | * 1983 – I miejsce w zawodach rejonowych, III miejsce w zawodach wojewódzkich | ||
+ | * 1991 - I miejsce w zawodach rejonowych | ||
+ | * 1993 - I miejsce w zawodach rejonowych | ||
+ | * 1994 - IV miejsce w zawodach wojewódzkich | ||
+ | |||
+ | ==Współczesność== | ||
+ | [[Plik:osp13.JPG|220px|right|thumb|Remiza OSP w Ozorkowie, ul. T. Kościuszki 1]] | ||
+ | [[Plik:wozy.jpg|220px|right|thumb|Zmechanizowany tabor OSP Ozorków]] | ||
+ | [[Plik:osp3.jpg|220px|right|thumb|Wyposażenie taboru]] | ||
+ | ===Działania=== | ||
+ | Ochotnicza Straż Pożarna w Ozorkowie realizuje zadania statutowe na rzecz ochrony ludności, ochrony przeciwpożarowej oraz ratownictwa, a także prowadzi na szeroką skalę działania profilaktyczne skierowane głównie do młodzieży (szkolenia edukacyjne w szkołach). <br /> | ||
+ | Z chwilą wstąpienia w 2002 r. do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego (KSRG) wzrósł zakres zadań strażaków – ochotników. Do głównych zadań realizowanych przez OSP w ramach KSRG należy: | ||
+ | * gaszenie pożarów; | ||
+ | * ratownictwo techniczne, w szczególności na drogach; | ||
+ | * ewakuacja poszkodowanych lub zagrożonych ludzi i zwierząt oraz zagrożonego mienia; | ||
+ | * oznakowanie i zabezpieczenie miejsc prowadzenia działań ratowniczych, | ||
+ | * prowadzenie działań ratowniczych na obszarach wodnych, w tym podczas powodzi, | ||
+ | * usuwanie skutków zdarzeń w szczególności po przejściu anomalii pogodowych i udzielanie pomocy socjalnej poszkodowanym.<br /> | ||
+ | Ponadto jeździ również do tzw. wyjazdów gospodarczych, czyli świadczy pomoc Urzędowi Miejskiemu w podcięciu konarów, zawieszeniu banerów, zabezpieczeniu ppoż dorocznej imprezy masowej "Dni Ozorkowa" itp. | ||
+ | |||
+ | ===Skład Zarządu OSP w Ozorkowie (2016 r.)=== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
|- | |- | ||
− | + | | '''Prezes''' || Jarosław Kasprowicz | |
+ | |- | ||
+ | | '''Naczelnik''' || Łukasz Radwański | ||
+ | |- | ||
+ | | '''Z-ca Prezesa''' || Remigiusz Kaźmierski | ||
+ | |- | ||
+ | | '''Z-ca Naczelnika''' || Rafał Stanulewicz | ||
|- | |- | ||
− | | ''' | + | | '''Sekretarz''' || Adam Gawęda |
|- | |- | ||
− | | ''' | + | | '''Skarbnik''' || Łukasz Kaźmierczak |
|- | |- | ||
− | | ''' | + | | '''Gospodarz''' || Józef Szewczyk |
|} | |} | ||
− | == | + | ===Akcja honorowego oddawania krwi=== |
− | * '' | + | Co miesiąc w remizie OSP w Ozorkowie odbywa się akcja honorowego oddawania krwi "Oddaj krew, uratuj życie", prowadzona przez Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Łodzi. |
− | + | ==Odznaczenia== | |
− | + | * Odznaka Zasłużony dla Miasta Ozorkowa (1981) | |
− | + | * Krzyż Walecznych (1985) | |
+ | * Medal Honorowy im. Bolesława Chomicza (2009) | ||
+ | * Złoty Znak Związku | ||
+ | |||
+ | ==Galeria== | ||
+ | <gallery> | ||
+ | topornicy.jpg|Oddział toporników | ||
+ | przed1914.jpg|Komenda OSP przed 1914 r. Stoją: Wiśniewski, Tołkacz, Kolczyński, Wohlschendorf. Siedzą: Brzeziński, Brauze, Maurer | ||
+ | osp8.jpg|Przedwojenne zdjęcie strażaków | ||
+ | Sztandar1947.jpg|Uroczystość wręczenia sztandaru (1947) | ||
+ | 1959.jpg|1959 r. | ||
+ | 1974.jpg|1974 r. | ||
+ | wspinalnia.jpg|Wspinalnia | ||
+ | Osp11.jpg|Akt nadania Krzyża Walecznych | ||
+ | Zawody1996.jpg|I miejsce na zawodach sportowo-pożarniczych (1996) | ||
+ | 100lecie.jpg|Obchody 100-lecia OSP (1999) | ||
+ | osp9.jpg|Akt nadania Medalu Honorowego im. Bolesława Chomicza (2009) | ||
+ | osp14.JPG|Zabytkowy wóz strażacki przed remizą | ||
+ | osp12.JPG|Izba Pamięci | ||
+ | osp5.jpg|Akcja gaśnicza | ||
+ | osp-akcja.jpeg|Ratownictwo techniczne | ||
+ | osp6.jpg|W akcji | ||
+ | osp-edukacja.jpg|Działania edukacyjne | ||
+ | osp7.jpg|Adoracja Grobu Jezusa w Wielką Sobotę w kościele pw. św. Józefa | ||
+ | </gallery> | ||
+ | |||
+ | ==Bibliografia== | ||
+ | # ''100 lat OSP w Ozorkowie'', [w:] "Wiadomości Ozorkowskie", nr 6-7, 1999. | ||
+ | # ''Dodatek specjalny poświęcony 100-leciu OSP w Ozorkowie'', [w:] "Wiadomości Ozorkowskie", nr 10, 1999. | ||
+ | # ID, ''110-lecie Ochotniczej Straży Pożarnej'', [w:] "Wiadomości Ozorkowskie", nr 5, 2009, s. 10. | ||
+ | # Frątczak S., ''Za kierownicą na sygnale'', [w:] "Wiadomości Ozorkowskie", nr 5, 1998. | ||
+ | # Biuletyn ''Ochotnicza Straż Pożarna w Ozorkowie 1899-1999'' | ||
+ | # Pao, ''110 lecie OSP w Ozorkowie'', [w:] "Gminniak", nr 212, 2009. | ||
+ | # Pao, ''Obchody 100 lecia OSP w Ozorkowie'', [w:] "Gminniak", nr 97, 1999. | ||
+ | # "Wiadomości Ozorkowskie", nr 11-12, 2013. | ||
+ | # "Wiadomości Ozorkowskie", nr 1, 2014. | ||
+ | |||
+ | ==Linki zewnętrzne== | ||
+ | [http://ospozorkow.osp.pl/ Ochotnicza Straż Pożarna w Ozorkowie]<br /> | ||
+ | Strona na portalu społecznościowym [https://www.facebook.com/Ochotnicza-Stra%C5%BC-Po%C5%BCarna-w-Ozorkowie-251176521628253/?fref=ts Facebook] | ||
+ | |||
+ | ''<small>Oprac. '''[[Różalska Marianna|Marianna Różalska]], [[Trzcińska Danuta|Danuta Trzcińska]]'''</small>'' | ||
− | + | ==Przypisy== | |
− | [[Kategoria: | + | [[Kategoria:Encyklopedia]] |
+ | [[Kategoria:Instytucje, organizacje i stowarzyszenia]] | ||
+ | [[Kategoria:Miejsca]] |
Aktualna wersja na dzień 16:22, 25 mar 2017
Ochotnicza Straż Pożarna w Ozorkowie - umundurowana, wyposażona w specjalistyczny sprzęt organizacja społeczna, składająca się z grupy ochotników. Jest stowarzyszeniem wpisanym do Krajowego Rejestru Stowarzyszeń w poz. 0000027946 i działa w oparciu o Statut. Przeznaczona w szczególności do walki z pożarami, klęskami żywiołowymi i innymi miejscowymi zagrożeniami, ściśle współdziała w tym zakresie z Państwową Strażą Pożarną.
Spis treści
Historia
Powstanie
Straż ogniowa ochotnicza w Ozorkowie została założona 21 września 1899 r. i jest jedną z najstarszych w powiecie zgierskim. 12 października 1895 r. wystosunkowano podanie ws. jej utworzenia. We wrześniu 1899 r. odbyło się inauguracyjne spotkanie połączone z wyborem pierwszego zarządu (mimo braku oficjalnego pisma ze zgodą władz carskich, które nadeszło później). Spotkanie zgromadziło 56 osób, elitę Ozorkowa (przemysłowców, urzędników, obywateli-posesjonatów), a przewodniczył mu burmistrz. Pierwszym komendantem został Henryk Liedtke, a prezesem zarządu - Karol Weil. Na pierwszym zebraniu uchwalono schemat organizacyjny OSP z podziałem na dwa oddziały: miejski i fabryczny[1]. Opracowano statut zgodnie z wytycznymi władz carskich. Do prawidłowego funkcjonowania potrzebne były jeszcze pieniądze. Te zapewniło Towarzystwo Schlösserowskiej Przędzalni Bawełny i Tkalni, przekazując 2 tys. rubli na cele organizacyjne. TSPBiT umundurowało 20 strażaków, opłaciło za nich składki i wpłaciło 500 rubli do kasy OSP. W źródłach można znaleźć wiele pochwał na temat ozorkowskiej drużyny, m.in.: "młoda (...) dzielnie wyrobiona", charakteryzująca się karnością i porządkiem, posiadająca dostateczną liczbę narzędzi ratunkowych, "znana energia przy akcji ratunkowej", świetnie umundurowana. W lipcu 1901 r. straż otrzymała sztandar. W tym samym roku pojawili się pierwsi członkowie honorowi, którzy uiszczali specjalne składki. Dwa lata później strażacy wzięli udział w akcji przeciwpowodziowej, która miała miejsce na lewym brzegu Bzury w nocy z 10 na 11 lipca 1903 r.
1914-1918
Rozwój Ochotniczej Straży Pożarnej w Ozorkowie przerwała I wojna światowa. Liczba strażaków zmniejszała się z powodu bezrobocia i okupacji. Niektórzy zostali powołani do armii rosyjskiej, inni wywiezieni na roboty przymusowe do Niemiec. Byli również tacy, którzy opuścili Ozorków w poszukiwaniu środków do życia.
1918-1939
Po zakończeniu działań wojennych strażacy pełnili funkcje stróżów bezpieczeństwa w mieście, współpracowali z komitetami organizacyjnymi, zabezpieczali mienie państwowe i zakładowe przed dewastacją i grabieżą. Jednakże jednostka zmagała się z trudnościami finansowymi. W 1924 r. zarząd OSP w Ozorkowie wysyłał pismo do kancelarii Sejmu, domagając się finansowania konserwacji budynków i sprzętu strażackiego przez rady miejskie i wiejskie oraz stałego miejsca w zarządzie gminy dla przedstawiciela OSP. 14 kwietnia 1921 r. miała miejsce uroczystość poświęcenia sztandaru miejskiej OSP w Ozorkowie. Ojcem chrzestnym był Włodzimierz Eborowicz. Lata 20. były okresem zmian. Sikawki ręczne zastąpiono motopompami, a drelichowe mundury - sukiennymi. Powstała samodzielna straż pożarna przy fabryce schlösserowskiej, która usamodzielniła się od OSP. Zlikwidowano podział drużyn na oddziały i wprowadzono plutony bojowe. W 1928 r. strażacy otrzymali pierwszy wóz bojowy - Chevrolet nazwany "Śmiałym". W 1932 r. dokupiono drugi wóz - "Bałtyk". W latach 20. prezesem zarządu był Józef Borensztedt, wiceprezesem zaś Włodzimierz Eborowicz. Zrezygnowali oni jednak ze swoich funkcji. 13 maja 1926 r. na walnym zgromadzeniu prezesem zarządu został Bolesław Kozietulski. W kolejnych wyborach został on wiceprezesem. Do wybuchu wojny na czele straży stali: prezes Wincenty Rosiński i komendant Bernard Wilkowski. Długoletnim prezesem był Wacław Kropp.
OSP stała się organizacją bardzo aktywną społecznie. Prowadziła własny chór i orkiestrę, wystawiała amatorskie przedstawienia teatralne. W 1932 r. przy jednostce powstała 17-osobowa żeńska drużyna samarytańska. Ponadto, strażacy prowadzili szkolenia w zakresie obrony przeciwpożarowej i przeciwgazowej. Nawiązano także współpracę z drużynami strażackimi przy fabryce schlösserowskiej i zakładach Fogla.
1939-1945
6 września 1939 r. ozorkowscy strażacy pod dowództwem naczelnika Wacława Tylmana wyjechali na pomoc Warszawie. Jednostka miejska połączyła się z jednostką fabryczną i stacjonowały one przy ul. Sienkiewicza. Brały udział w akcjach ratowniczych przy gaszeniu pożarów na Zamku Królewskim, w Ubezpieczalni Społecznej, Szpitalu Żydowskim przy ul. Skierniewickiej, fabryce Wedla, Katedrze św. Jana, Szpitalu Św. Ducha, Wojskowych Magazynach Mięsnych, Magazynach Zbożowych, fabryce makaronów, fabryce amoniaku i innych zakładach i budynkach mieszkalnych na terenie Warszawy. Podczas przedzierania się przez Puszczę Kampinoską zginął Kazimierz Przyczyń. Trzech strażaków zostało rannych, w tym jeden dwukrotnie. Tymczasem, gdy 7 września Niemcy wkroczyli do Ozorkowa, na ul. Berka Joselewicza patrol zauważył biegnącego w kierunku remizy strażaka i otworzył ogień. Ludwik Węglewski stał się pierwszą ofiarą wojny w Ozorkowie. Po powrocie do miasta szeregi strażaków umniejszały się w wyniku represji. W obozach koncentracyjnych zginęli: Henryk Kaźmierczak, Wacław Kropp i Stefan Fagas.
1945-1975
Po zakończeniu II wojny światowej OSP w Ozorkowie wznowiła działalność już w kwietniu 1945 r. Rozpoczęto poszukiwania zrabowanego sprzętu na terenie całej Polski. Aby skompletować części, wykorzystywano zniszczone i porzucone samochody wojskowe. Społeczność odpowiedziała na apel straży i wsparła ich finansowo. W l. 1946-1947 odbyło się uroczyste poświęcenie wozów strażackich i sztandaru. Strażacy otrzymali gotowe mundury. Lata 1951-1956 to czas zmian w strukturze organizacyjnej OSP w Polsce. Dzieje ozorkowskiej jednostki z tego czasu są nieznane. W październiku 1956 r. nastąpiły radykalne zmiany i powrót do mozolnej pracy. Prezesem ponownie zostaje Wincenty Rosiński. Straż odbudowała się w wyniku napływu nowych ochotników. Jak dawniej organizowano loterie, zabawy i zbiórki uliczne. Skompletowano sprzęt i zdobyto umundurowanie dla 28 strażaków. W l. 1960-1961 dokonano kapitalnego remontu strażnicy, a kilka lat później zyskano nowy sztandar ufundowany przez Miejską Radę Narodową w Ozorkowie i samochód pożarniczy GBM. Sztandar ten został odznaczony Złotym Medalem Zasługi dla Pożarnictwa. W latach 60. zorganizowano także młodzieżowe drużyny pożarnicze: męską i żeńską, a strażacy zaangażowali się w ogólnopolską akcję zbiórki na Społeczny Fundusz Odbudowy Stolicy. Z każdym roku przybywało nowoczesnego sprzętu, a jednostka zyskiwała coraz większe uznanie władz i społeczeństwa. W 1968 r. strażnicę przekazano nowo powstałej Zawodowej Straży Pożarnej. Rok później na terenie Ozorkowa OSP i ZSP zorganizowały powiatowe zawody OSP i MDP. W latach 70. zajęto się werbowaniem nowych członków czynnych i popierających oraz pracą z drużynami młodzieżowymi. W 1973 r. powstał Klub Weteranów, działający do połowy lat 80. Do najsłynniejszych akcji ratowniczo-gaśniczych z tego okresu należą:
- 1958 – pożar budynku Ligi Przyjaciół Żołnierza w Łęczycy
- 1961 – akcja przeciwpowodziowa w Ozorkowie i pożar Młyna Gospodarczego w Kutnie
- 1971 – pożar w Spicimierzu (spłonęło ponad 60 budynków)
1975-1999
Kolejne lata to działalność organizacyjna, szkolenia, zbieranie środków finansowych na bieżącą działalność, działalność prewencyjna i propagandowa, a także organizacja obchodów Dnia Strażaka i konkursów wiedzy pożarniczej w szkołach. W 1975 r. nastąpiła reorganizacja struktur ochrony przeciwpożarowej. W jej wyniku nastąpiły radykalne zmiany w organizacji budynku i pomieszczeń. Dla podniesienia stanu dyscypliny i wyszkolenia pod koniec lat 70. wprowadzono system współzawodnictwa (do 1992 r.). W 1981 r. jednostka została uhonorowana odznaką „Zasłużony dla Miasta Ozorkowa”, a 5 lat później sztandar udekorowany został Krzyżem Walecznych, nadanym przez Radę Państwa za czyny męstwa i odwagi wykazane w walkach z niemieckim najeźdźcą, głównie za udział w obronie Warszawy. 21 maja 1988 r. dokonano uroczystego odsłonięcia tablicy upamiętniającej zaangażowanie ozorkowskich strażaków w 1939 r. Tablica znajduje się na frontowej ścianie strażnicy. W latach 90., w związku z wprowadzeniem nowego sprzętu i rozszerzeniem działalności interwencyjnej na ratownictwo techniczne, chemiczne i drogowe, podjęto wzmożone prace organizacyjne i szkoleniowe. Ponadto utworzono świetlicę, wyremontowano pomieszczenia biurowe i sanitarne oraz wymieniono instalacje centralnego ogrzewania.
W związku z obchodami 100-lecia OSP Ozorków w 1999 r. zakupiono nowy sztandar, który poświęcił Ojciec Święty Jan Paweł II 7 czerwca 1999 r. w Licheniu. Wydano także historię OSP i wykonano okolicznościowe pamiątki dla jej członków, osób i instytucji wspierających działalność.
Orkiestra strażacka
Mocą zezwolenia władz gubernialnych straż miała prawo posiadać własną orkiestrę. Powołano ją do życia w 1901 r. Początkowo na czele orkiestry stał Aleksander Sienkiewicz, ale szybko został on zastąpiony. Jego miejsce zajął Grameus. Od 1905 r. orkiestra grała pod batutą Chojnackiego, a od 1906 r. - Bernarda Millera. Później obowiązki te przejął Jan Giziński. Orkiestra strażacka uświetniała występy straży pożarnej i dawała koncerty publiczne. Szczególnie dobry okres działalności orkiestry rozpoczął się w 1926 r. Przed wojną była zaliczana do najlepszych orkiestr strażackich w województwie. Po wojnie nastąpiła jej reaktywacja. Funkcjonowała przy OSP do 1959 r., a następnie z braku środków finansowych została przekazana Ozorkowskim Zakładom Przemysłu Bawełnianego, gdzie działała do 1993 r. Wówczas Urząd Miasta Ozorkowa zgodził się ponosić koszty utrzymania orkiestry, a Zarząd OSP przejął obowiązki organizacyjne.
W kolejnych latach orkiestra funkcjonowała pod różnymi zarządami i została ostatecznie rozwiązana w 2013 r.
Święta i zawody strażackie
Najważniejsze święto strażaków - dzień św. Floriana - był czasem przyjmowania hołdów i zaszczytów, urządzania parad, zabaw i pokazów sprawności (zarówno strażaków, jak i sprzętu). Odbywały się one na Rynku (obecnie pl. Jana Pawła II). Alejami kroczyła defilada, którą otwierała orkiestra strażacka. Ponadto, w początkowym okresie swojego istnienia OSP organizowała zabawy leśne (tzw. "majówki strażackie"), imprezy dochodowe i loterie fantowe. W ten sposób starano się pozyskać środki finansowe na rozwój jednostki. Obecnie z okazji "Dnia Strażaka" organizowane są capstrzyki poprzedzone mszą świętą oraz zbiórka uliczna do puszek, składane są kwiaty na grobach strażaków i pod tablicą pamiątkową, a wyróżniający się druhowie otrzymują odznaczenia. Co roku odbywają się także zawody strzeleckie w Lasku Miejskim i turniej wiedzy pożarniczej "Młodzież zapobiega pożarom".
Ozorkowska jednostka może poszczycić się wysokimi lokatami w zawodach pożarniczych:
- 1958 – I miejsce w zawodach powiatowych
- 1969 - II miejsce w zawodach powiatowych
- 1971 – II miejsce w zawodach powiatowych
- 1983 – I miejsce w zawodach rejonowych, III miejsce w zawodach wojewódzkich
- 1991 - I miejsce w zawodach rejonowych
- 1993 - I miejsce w zawodach rejonowych
- 1994 - IV miejsce w zawodach wojewódzkich
Współczesność
Działania
Ochotnicza Straż Pożarna w Ozorkowie realizuje zadania statutowe na rzecz ochrony ludności, ochrony przeciwpożarowej oraz ratownictwa, a także prowadzi na szeroką skalę działania profilaktyczne skierowane głównie do młodzieży (szkolenia edukacyjne w szkołach).
Z chwilą wstąpienia w 2002 r. do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego (KSRG) wzrósł zakres zadań strażaków – ochotników. Do głównych zadań realizowanych przez OSP w ramach KSRG należy:
- gaszenie pożarów;
- ratownictwo techniczne, w szczególności na drogach;
- ewakuacja poszkodowanych lub zagrożonych ludzi i zwierząt oraz zagrożonego mienia;
- oznakowanie i zabezpieczenie miejsc prowadzenia działań ratowniczych,
- prowadzenie działań ratowniczych na obszarach wodnych, w tym podczas powodzi,
- usuwanie skutków zdarzeń w szczególności po przejściu anomalii pogodowych i udzielanie pomocy socjalnej poszkodowanym.
Ponadto jeździ również do tzw. wyjazdów gospodarczych, czyli świadczy pomoc Urzędowi Miejskiemu w podcięciu konarów, zawieszeniu banerów, zabezpieczeniu ppoż dorocznej imprezy masowej "Dni Ozorkowa" itp.
Skład Zarządu OSP w Ozorkowie (2016 r.)
Prezes | Jarosław Kasprowicz |
Naczelnik | Łukasz Radwański |
Z-ca Prezesa | Remigiusz Kaźmierski |
Z-ca Naczelnika | Rafał Stanulewicz |
Sekretarz | Adam Gawęda |
Skarbnik | Łukasz Kaźmierczak |
Gospodarz | Józef Szewczyk |
Akcja honorowego oddawania krwi
Co miesiąc w remizie OSP w Ozorkowie odbywa się akcja honorowego oddawania krwi "Oddaj krew, uratuj życie", prowadzona przez Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Łodzi.
Odznaczenia
- Odznaka Zasłużony dla Miasta Ozorkowa (1981)
- Krzyż Walecznych (1985)
- Medal Honorowy im. Bolesława Chomicza (2009)
- Złoty Znak Związku
Galeria
Bibliografia
- 100 lat OSP w Ozorkowie, [w:] "Wiadomości Ozorkowskie", nr 6-7, 1999.
- Dodatek specjalny poświęcony 100-leciu OSP w Ozorkowie, [w:] "Wiadomości Ozorkowskie", nr 10, 1999.
- ID, 110-lecie Ochotniczej Straży Pożarnej, [w:] "Wiadomości Ozorkowskie", nr 5, 2009, s. 10.
- Frątczak S., Za kierownicą na sygnale, [w:] "Wiadomości Ozorkowskie", nr 5, 1998.
- Biuletyn Ochotnicza Straż Pożarna w Ozorkowie 1899-1999
- Pao, 110 lecie OSP w Ozorkowie, [w:] "Gminniak", nr 212, 2009.
- Pao, Obchody 100 lecia OSP w Ozorkowie, [w:] "Gminniak", nr 97, 1999.
- "Wiadomości Ozorkowskie", nr 11-12, 2013.
- "Wiadomości Ozorkowskie", nr 1, 2014.
Linki zewnętrzne
Ochotnicza Straż Pożarna w Ozorkowie
Strona na portalu społecznościowym Facebook
Oprac. Marianna Różalska, Danuta Trzcińska
Przypisy
- ↑ ZOSP działająca na terenie zakładów schlösserowskich na Strzeblewie.