2388
edycji
Zmiany
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
<accesscontrol>Redakcja</accesscontrol>
Zmiana kategorii - opublikowanie
[[Plik:Józef Zajączek.PNG|mały|prawo|Józef Zajączek, portret pędzla nieznanego malarza polskiego przed 1826 rokiem]]
'''Józef Zajączek''' (ur. 10 marca 1752 r. w Kamieńcu Podolskim, zm. 28 lipca 1826 r. w Warszawie) - polityk, wolnomularz, generał polski i francuski, uczestnik wojen napoleońskich, poseł na Sejm Czteroletni, senator wojewoda Królestwa Polskiego, Namiestnik Królestwa Polskiego (1815-1826), od 1818 r. książę warszawski<ref>Tytuł nadany przez cara Aleksandra I - A. Korobowicz, W. Witkowski, Historia ustroju i prawa polskiego (1772-1918), Kraków 2003, s. 128.</ref><br />
==Biografia==
Syn Antoniego Zajączka, herbu Świnka i Marianny z Cieszkowskich herbu Dołęga. Od 16 roku życia służył w wojsku koronnym. Brał udział w konfederacji barskiej. Po upadku konfederacji przebywał na emigracji, m.in. we Francji, gdzie służył w armii. Po powrocie do kraju służył w gwardii przybocznej hetmana wielkiego koronnego Franciszka Ksawerego Branickiego. Następnie był posłem na Sejm Czteroletni. W 1792 r., będąc już w randze generała-majora, brał udział w wojnie polsko-rosyjskiej w obronie Konstytucji 3 majaMaja. Odznaczył się w bitwie pod Zieleńcami, po której został odznaczony nowo ustanowionym orderem Virtuti Militari. Po przegranej wojsk polskich podał się do dymisji i udał się na emigrację. Następnie brał udział w insurekcji kościuszkowskiej, walczył w bitwie pod Racławicami. Po upadku powstania wyjechał z Warszawy (w czasie powstania był odpowiedzialny za obronę Pragi) do Galicji. Tu został aresztowany i osadzony w twierdzy w Ołomuńcu.<br />
Następnie wyemigrował do Francji, gdzie wstąpił do wojska pod rozkazy Napoleona. Brał udział w kampaniach napoleońskich, m.in.: w kampanii pruskiej 1807, w wojnie polsko-austiackiej 1809, w wyprawie na Moskwę 1812. Podczas kampanii moskiewskiej dostał się do niewoli rosyjskiej.<br />
Nazwisko generała Józefa Zajączka zostało uwiecznione na Łuku Triumfalnym w Paryżu. W 1807 r. Napoleon nadał Józefowi Zajączkowi rozległe dobra ziemskie w województwie kaliskim, w tym Opatówek.<br />
Po klęsce Napoleona mianowany przez cara Aleksandra I Namiestnikiem Królestwa Polskiego, funkcję tę sprawował dożywotnio. W tym okresie był politykiem uległym wobec władz rosyjskich. Car zaakceptował wcześniejsze nadania ziemskie cesarza Napoleona.
Józef Zajączek pod koniec życia osiadł w dobrach opatowskich. Zmarł w Warszawie, w Pałacu Namiestnikowskim. Pochowany został w Opatówku pod Kaliszem.<br />
== Związki z Ozorkowem==
Podpis gen. Józefa Zajączka widnieje pod aktem lokacyjnym <ref>Postanowienie Nr 109 o wyniesieniu osady rzemieślniczej Ozorków do rzędu miast prywatnych w Królestwie Polskim, Warszawa, 30 stycznia 1816 r.</ref> z dniem dn. 30 stycznia 1816 r. Wówczas Ozorków stał się miastem prywatnym w Królestwie Polskim. Józef Zajączek w okresie Królestwa Kongresowego był przejazdem w Ozorkowie. Jedna z głównych ulic Ozorkowa, prowadząca ze Zgierza do Łęczycy, została wówczas nazwana imieniem gen. Józefa Zajączka. Nazwa ta istniała przez całe stulecie. Obecnie jest to ulica Listopadowa.<br />W czasie , gdy Józef Zajączek przebywał w swych opatowskich dobrach, miasteczko rozwijało się pod względem gospodarczym. Wówczas Opatówek z osady rolniczej stał się miasteczkiem o charakterze przemysłowym. Powstała wtedy fabryka sukiennicza. Ta posiadłość jest kojarzona z Ozorkowem, gdyż w 1878 r. za cenę 435 tys. rubli właścicielem tych włości stał się ozorkowski fabrykant, Karol Schlösser.<br />
== Odznaczenia ==
*Ojczyzna Obrońcy Swemu
==Bibliografia==
* Stanisław Małyszko, Majątki Wielkopolskie Powiat Kaliski, t. IV, Szreniawa 2000.* Encyklopedia Popularna PWN, red. J. Kofman, Warszawa 1993.* Encyklopedia Powszechna, Wydawnictwo Gutenberga, Kraków – Warszawa 1994.* Nowa Encyklopedia Powszechna, Kraków 2011.* Archiwum Państwowe w Płocku, Oddział w Łęczycy.<br />
''<small>Oprac. '''Paweł Andrzej Górny</small>'''''
==Przypisy==
[[Kategoria:Hasła w przygotowaniuEncyklopedia]][[Kategoria:Ludzie]]
