Zajączek Józef: Różnice pomiędzy wersjami

Z Ozopedia - internetowa Encyklopedia miasta i gminy Ozorków
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
(interpunkcja)
Linia 1: Linia 1:
 
<accesscontrol>Redakcja</accesscontrol>
 
<accesscontrol>Redakcja</accesscontrol>
 
[[Plik:Józef Zajączek.PNG|mały|prawo|Józef Zajączek, portret pędzla nieznanego malarza polskiego przed 1826 rokiem]]
 
[[Plik:Józef Zajączek.PNG|mały|prawo|Józef Zajączek, portret pędzla nieznanego malarza polskiego przed 1826 rokiem]]
'''Józef Zajączek''' (ur. 10 marca 1752 r. w Kamieńcu Podolskim, zm. 28 lipca 1826 r. w Warszawie) - książę, generał polski i francuski, polityk, poseł na Sejm Czteroletni (1788–1792), uczestnik wojen napoleońskich; od 1815 r. Namiestnik Królestwa Polskiego.<br />
+
'''Józef Zajączek''' (ur. 10 marca 1752 r. w Kamieńcu Podolskim, zm. 28 lipca 1826 r. w Warszawie) - polityk, wolnomularz, generał polski i francuski, uczestnik wojen napoleońskich, poseł na Sejm Czteroletni, senator wojewoda Królestwa Polskiego, Namiestnik Królestwa Polskiego (1815-1826), od 1818 r. książę warszawski<ref>Tytuł nadany przez cara Aleksandra I - A. Korobowicz, W. Witkowski, Historia ustroju i prawa polskiego (1772-1918), Kraków 2003, s. 128.</ref><br />
== Prolog==
 
Podpis gen. Józefa Zajączka nadał moc prawną '''Aktowi Lokacyjnemu<ref>Postanowienie Nr 109  o wyniesieniu osady rzemieślniczej Ozorków do rzędu miast prywatnych w Królestwie Polskim, Warszawa, 30 stycznia 1816 r.</ref> i z dniem 30 stycznia 1816 r. Ozorków''' stał się miastem prywatnym w Królestwie Polskim. Jeden raz gen. Zajączek był przejazdem '''w Ozorkowie'''. Ozorkowianie docenili zasługi Generała i nadali imię gen. Józefa Zajączka jednej z głównych ulic miasta. Nazwa istniała przez prawie 100 lat do 1920 r. Dziś jest to ulica Listopadowa.<br />
 
  
 
==Biografia==
 
==Biografia==
Urodził się w bogatej rodzinie szlacheckiej. Jego ojcem był Antoni Zajączek, herbu Świnka a matką Marianna z Cieszkowskich herbu Dołęga. Czując wojskowe powołanie już od 16 roku życia był w wojsku koronnym gdzie dosłużył się stopnia pułkownika. W latach 1789-1792 był posłem na Sejm Czteroletni. W 1792 r. , będąc już w randze generała-majora walczył pod rozkazami księcia Józefa Poniatowskiego. Odznaczył się w bitwie pod Zieleńcami, po której został odznaczony nowo ustanowionym orderem Virtuti Militari. Rozbity pod Chełmem wycofał się do Warszawy, gdzie brał udział w obronie stolicy. Podczas obrony Pragi, w czasie oblężenia, został ciężko ranny. Po wyzdrowieniu wyjechał do Galicji, gdzie został aresztowany i osadzony w twierdzy w Ołomuńcu. W 1795 r. został zwolniony.<br />
+
Syn Antoniego Zajączka, herbu Świnka i Marianny z Cieszkowskich herbu Dołęga. Od 16 roku życia służył w wojsku koronnym. Brał udział w konfederacji barskiej. Po upadku konfederacji przebywał na emigracji, m.in. we Francji, gdzie służył w armii. Po powrocie do kraju służył w gwardii przybocznej hetmana wielkiego koronnego Franciszka Ksawerego Branickiego. Następnie był posłem na Sejm Czteroletni. W 1792 r., będąc już w randze generała-majora, brał udział w wojnie polsko-rosyjskiej w obronie Konstytucji 3 maja. Odznaczył się w bitwie pod Zieleńcami, po której został odznaczony nowo ustanowionym orderem Virtuti Militari. Po przegranej wojsk polskich podał się do dymisji i udał się na emigrację. Następnie brał udział w insurekcji kościuszkowskiej, walczył w bitwie pod Racławicami. Po upadku powstania wyjechał z Warszawy (w czasie powstania był odpowiedzialny za obronę Pragi) do Galicji. Tu został aresztowany i osadzony w twierdzy w Ołomuńcu.<br />
+
Następnie wyemigrował do Francji, gdzie wstąpił do wojska pod rozkazy Napoleona. Brał udział w kampaniach napoleońskich, m.in.: w kampanii pruskiej 1807, w wojnie polsko-austiackiej 1809, w wyprawie na Moskwę 1812. Podczas kampanii moskiewskiej dostał się do niewoli rosyjskiej.<br />
Następnie wyemigrował do Francji, gdzie wstąpił do wojska pod rozkazy Napoleona. Jako generał brygady brał udział we wszystkich kampaniach napoleońskich.<br />
+
Nazwisko generała Józefa Zajączka zostało uwiecznione na Łuku Triumfalnym w Paryżu. W 1807 r. Napoleon nadał Józefowi Zajączkowi rozległe dobra ziemskie w województwie kaliskim, w tym Opatówek.<br />
+
Po klęsce Napoleona mianowany przez cara Aleksandra I Namiestnikiem Królestwa Polskiego, funkcję tę sprawował dożywotnio. W tym okresie był politykiem uległym wobec władz rosyjskich. Car zaakceptował wcześniejsze nadania ziemskie cesarza Napoleona.
Nazwisko generała Józefa Zajączka zostało uwiecznione na Łuku Triumfalnym w Paryżu. W 1807 r. Napoleon nadał Józefowi Zajączkowi rozległe dobra ziemskie w województwie kaliskim.<br />
+
Józef Zajączek pod koniec życia osiadł w dobrach opatowskich. Zmarł w Warszawie, w Pałacu Namiestnikowskim. Pochowany został w Opatówku pod Kaliszem.<br />
   
+
== Związek z Ozorkowem==
Podczas kampanii moskiewskiej w 1812 r. utracił nogę i dostał się do niewoli rosyjskiej. Wówczas zmienił orientację polityczną idąc na służbę do cara Aleksandra I.<br />
+
Podpis gen. Józefa Zajączka widnieje pod aktem lokacyjnym <ref>Postanowienie Nr 109 o wyniesieniu osady rzemieślniczej Ozorków do rzędu miast prywatnych w Królestwie Polskim, Warszawa, 30 stycznia 1816 r.</ref> z dniem 30 stycznia 1816 r. Wówczas Ozorków stał się miastem prywatnym w Królestwie Polskim. Józef Zajączek w okresie Królestwa Kongresowego był przejazdem w Ozorkowie. Jedna z głównych ulic Ozorkowa, prowadząca ze Zgierza do Łęczycy, została wówczas nazwana imieniem gen. Józefa Zajączka. Nazwa ta istniała przez całe stulecie. Obecnie jest to ulica Listopadowa.<br />
 +
W czasie gdy Józef Zajączek przebywał w swych opatowskich dobrach, miasteczko rozwijało się pod względem gospodarczym. Wówczas Opatówek z osady rolniczej stał się miasteczkiem o charakterze przemysłowym. Powstała wtedy fabryka sukiennicza. Ta posiadłość jest kojarzona z Ozorkowem, gdyż w 1878 r. za cenę 435 tys. rubli właścicielem tych włości stał się ozorkowski fabrykant, Karol Schlösser.<br />
 +
== Odznaczenia ==
 +
*Ojczyzna Obrońcy Swemu
 +
*Order Orła Białego
 +
*Krzyż Komandorski Orderu Virtuti Militari
 +
*Order św. Andrzeja
 +
*Order Czarnego Orła
 +
*Krzyż Komandorski Legii Honorowej
 +
*Order św. Stanisława
 +
*Order św. Anny.
  
Podobnie i car Aleksander był życzliwy Zajączkowi mianując go namiestnikiem Królestwa Polskiego. Car zaakceptował nadania francuskiego cesarza a nawet odwiedził Zajączka w jego dobrach opatowskich, wracając w 1815 roku z „balu wiedeńskiego” . Na cześć wizyty cara Zajączek kazał postawić dwa obeliski przy wjeździe do swojej posiadłości. W 1818 roku car dał kolejny dowód swej życzliwości ofiarowując Zajączkowi mitrę książęcą.<br />
+
==Bibliografia:==
+
* Stanisław Małyszko, Majątki Wielkopolskie Powiat Kaliski, t. IV, Szreniawa 2000 r.
Zajączek osiadł w dobrach opatowskich, wybudował pałac, urządził wspaniały park, który jeszcze dziś zachwyca swym pięknem. Ta posiadłość jest kojarzona '''z Ozorkowem'''. Powód jest prosty. Otóż w 1878 r. za cenę 435 tys. rubli właścicielem tych wspaniałych włości stał się '''ozorkowski fabrykant, Karol Schlösser'''.<br />
 
 
 
Józef Zajączek zmarł w Warszawie, w Pałacu Namiestnikowskim (obecnie siedziba Prezydenta RP). Pochowany został w Opatówku pod Kaliszem.<br />
 
 
 
==Źródła:==
 
* Stanisław Małyszko Majątki Wielkopolskie Powiat Kaliski, t. IV, Szreniawa 2000 r.
 
 
* Encyklopedia Popularna PWN, red. J. Kofman, Warszawa 1993 r.
 
* Encyklopedia Popularna PWN, red. J. Kofman, Warszawa 1993 r.
 
* Encyklopedia Powszechna, Wydawnictwo Gutenberga, Kraków – Warszawa 1994 r.
 
* Encyklopedia Powszechna, Wydawnictwo Gutenberga, Kraków – Warszawa 1994 r.

Wersja z 23:23, 4 lut 2016

<accesscontrol>Redakcja</accesscontrol>

Józef Zajączek, portret pędzla nieznanego malarza polskiego przed 1826 rokiem

Józef Zajączek (ur. 10 marca 1752 r. w Kamieńcu Podolskim, zm. 28 lipca 1826 r. w Warszawie) - polityk, wolnomularz, generał polski i francuski, uczestnik wojen napoleońskich, poseł na Sejm Czteroletni, senator wojewoda Królestwa Polskiego, Namiestnik Królestwa Polskiego (1815-1826), od 1818 r. książę warszawski[1]

Biografia

Syn Antoniego Zajączka, herbu Świnka i Marianny z Cieszkowskich herbu Dołęga. Od 16 roku życia służył w wojsku koronnym. Brał udział w konfederacji barskiej. Po upadku konfederacji przebywał na emigracji, m.in. we Francji, gdzie służył w armii. Po powrocie do kraju służył w gwardii przybocznej hetmana wielkiego koronnego Franciszka Ksawerego Branickiego. Następnie był posłem na Sejm Czteroletni. W 1792 r., będąc już w randze generała-majora, brał udział w wojnie polsko-rosyjskiej w obronie Konstytucji 3 maja. Odznaczył się w bitwie pod Zieleńcami, po której został odznaczony nowo ustanowionym orderem Virtuti Militari. Po przegranej wojsk polskich podał się do dymisji i udał się na emigrację. Następnie brał udział w insurekcji kościuszkowskiej, walczył w bitwie pod Racławicami. Po upadku powstania wyjechał z Warszawy (w czasie powstania był odpowiedzialny za obronę Pragi) do Galicji. Tu został aresztowany i osadzony w twierdzy w Ołomuńcu.
Następnie wyemigrował do Francji, gdzie wstąpił do wojska pod rozkazy Napoleona. Brał udział w kampaniach napoleońskich, m.in.: w kampanii pruskiej 1807, w wojnie polsko-austiackiej 1809, w wyprawie na Moskwę 1812. Podczas kampanii moskiewskiej dostał się do niewoli rosyjskiej.
Nazwisko generała Józefa Zajączka zostało uwiecznione na Łuku Triumfalnym w Paryżu. W 1807 r. Napoleon nadał Józefowi Zajączkowi rozległe dobra ziemskie w województwie kaliskim, w tym Opatówek.
Po klęsce Napoleona mianowany przez cara Aleksandra I Namiestnikiem Królestwa Polskiego, funkcję tę sprawował dożywotnio. W tym okresie był politykiem uległym wobec władz rosyjskich. Car zaakceptował wcześniejsze nadania ziemskie cesarza Napoleona. Józef Zajączek pod koniec życia osiadł w dobrach opatowskich. Zmarł w Warszawie, w Pałacu Namiestnikowskim. Pochowany został w Opatówku pod Kaliszem.

Związek z Ozorkowem

Podpis gen. Józefa Zajączka widnieje pod aktem lokacyjnym [2] z dniem 30 stycznia 1816 r. Wówczas Ozorków stał się miastem prywatnym w Królestwie Polskim. Józef Zajączek w okresie Królestwa Kongresowego był przejazdem w Ozorkowie. Jedna z głównych ulic Ozorkowa, prowadząca ze Zgierza do Łęczycy, została wówczas nazwana imieniem gen. Józefa Zajączka. Nazwa ta istniała przez całe stulecie. Obecnie jest to ulica Listopadowa.
W czasie gdy Józef Zajączek przebywał w swych opatowskich dobrach, miasteczko rozwijało się pod względem gospodarczym. Wówczas Opatówek z osady rolniczej stał się miasteczkiem o charakterze przemysłowym. Powstała wtedy fabryka sukiennicza. Ta posiadłość jest kojarzona z Ozorkowem, gdyż w 1878 r. za cenę 435 tys. rubli właścicielem tych włości stał się ozorkowski fabrykant, Karol Schlösser.

Odznaczenia

  • Ojczyzna Obrońcy Swemu
  • Order Orła Białego
  • Krzyż Komandorski Orderu Virtuti Militari
  • Order św. Andrzeja
  • Order Czarnego Orła
  • Krzyż Komandorski Legii Honorowej
  • Order św. Stanisława
  • Order św. Anny.

Bibliografia:

  • Stanisław Małyszko, Majątki Wielkopolskie Powiat Kaliski, t. IV, Szreniawa 2000 r.
  • Encyklopedia Popularna PWN, red. J. Kofman, Warszawa 1993 r.
  • Encyklopedia Powszechna, Wydawnictwo Gutenberga, Kraków – Warszawa 1994 r.
  • Nowa Encyklopedia Powszechna, Kraków 2011 r.
  • Archiwum Państwowe w Płocku, Oddział w Łęczycy.

Oprac. Paweł Andrzej Górny

Przypis

  1. Tytuł nadany przez cara Aleksandra I - A. Korobowicz, W. Witkowski, Historia ustroju i prawa polskiego (1772-1918), Kraków 2003, s. 128.
  2. Postanowienie Nr 109 o wyniesieniu osady rzemieślniczej Ozorków do rzędu miast prywatnych w Królestwie Polskim, Warszawa, 30 stycznia 1816 r.