Ubysz Mieczysław: Różnice pomiędzy wersjami

Z Ozopedia - internetowa Encyklopedia miasta i gminy Ozorków
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
(Galeria)
Linia 1: Linia 1:
 
<accesscontrol>Redakcja</accesscontrol>
 
<accesscontrol>Redakcja</accesscontrol>
−
[[Plik:Mieczysław-Ubysz.jpg|300px|thumb|prawo|Zdjęcie Mieczysława Ubysza ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego]]  
+
[[Plik:Mieczysław-Ubysz.jpg|250px|thumb|prawo|Mieczysław Ubysz, II poł. lat 60. XX w. Źródło: Muzeum Powstania Warszawskiego.]]  
 
'''Mieczysław Adam Ubysz''' h. Cholewa, ps. powstańczy ''Wik'' (ur. 28 stycznia 1915 r. w Ozorkowie, zm. 6 lutego 1970 r. w Warszawie) – kapral podchorąży, uczestnik Powstania Warszawskiego, spiker powstańczej radiostacji "Błyskawica", poeta.
 
'''Mieczysław Adam Ubysz''' h. Cholewa, ps. powstańczy ''Wik'' (ur. 28 stycznia 1915 r. w Ozorkowie, zm. 6 lutego 1970 r. w Warszawie) – kapral podchorąży, uczestnik Powstania Warszawskiego, spiker powstańczej radiostacji "Błyskawica", poeta.
  
Linia 11: Linia 11:
  
 
==Biografia==
 
==Biografia==
 +
[[Plik:Kazimierz i Mieczysław Ubyszowie.png|200px|thumb|left|Kazimierz i Mieczysław Ubyszowie<ref>Ubysz M., ''Mieczysław Ubysz – poeta Powstania Warszawskiego'', Warszawa 2012, s. 230.</ref>.]]
 
Był pierwszym dzieckiem urzędnika fabryki schlösserowskiej, Adama Ubysza, i córki łódzkiego przedsiębiorcy, Heleny z Niteckich. Miał brata Kazimierza (inżynier leśnik). Jego ciotką była nauczycielka [[Żukowska Maria|Maria Żukowska]] – to ona wychowała małego Mieczysława i Kazimierza po tym, jak zostawiła ich matka.
 
Był pierwszym dzieckiem urzędnika fabryki schlösserowskiej, Adama Ubysza, i córki łódzkiego przedsiębiorcy, Heleny z Niteckich. Miał brata Kazimierza (inżynier leśnik). Jego ciotką była nauczycielka [[Żukowska Maria|Maria Żukowska]] – to ona wychowała małego Mieczysława i Kazimierza po tym, jak zostawiła ich matka.
  
 
W 1933 r. ukończył Państwowe Gimnazjum w Zgierzu i już rok później wstąpił na Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie. Studiował tam prawo i nauki społeczne. W tym czasie mieszkał u rodziny, Bożenny i Teodora Gortów. Jako poeta debiutował na łamach prasy studenckiej. Nie ukończył jednak studiów. W l. 1937-1939 pracował jako nauczyciel w Gimnazjum dla Ociemniałych w Wilnie, w 1939 r. jako spiker Polskiego Radia w Wilnie. Wybuch wojny zastał go w Warszawie.
 
W 1933 r. ukończył Państwowe Gimnazjum w Zgierzu i już rok później wstąpił na Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie. Studiował tam prawo i nauki społeczne. W tym czasie mieszkał u rodziny, Bożenny i Teodora Gortów. Jako poeta debiutował na łamach prasy studenckiej. Nie ukończył jednak studiów. W l. 1937-1939 pracował jako nauczyciel w Gimnazjum dla Ociemniałych w Wilnie, w 1939 r. jako spiker Polskiego Radia w Wilnie. Wybuch wojny zastał go w Warszawie.
−
 
+
[[Plik:Dokumenty_AK.jpg|200px|thumb|right|Od lewej: Legitymacja poświadczająca o zatrudnieniu M. Ubysza w KG AK, zawiadomienie z VI Oddziału Referatu o nieznanej treści, opaska 48 plutonu Wojska Polskiego nienależąca najprawdopodobniej do Mieczysława Ubysza, nieśmiertelnik, zaświadczenie o rejestracji w Państwowym Urzędzie Repatriacyjnym w Dziedzicach<ref>Ubysz M., ''Mieczysław Ubysz...'', s. 234.</ref>.]]
 
Wziął udział w kampanii wrześniowej walcząc jako ochotnik w obronie Warszawy. Po kapitulacji przebywał w Krakowie. W 1940 r. śmierć ojca zmusiła go do przeprowadzenia się do Warszawy. W l. 1941-1944 pracował jako sprzedawca w bufecie Dworca Wschodniego, jednocześnie będąc aktywnym wywiadowcą ZWZ. Od 1941 r. pracował w Biurze Informacji i Propagandy KG ZWZ-AK. W czasie Powstania Warszawskiego był dowódcą patrolu megafonowego nr 2 nadającego bezpośrednie relacje do Londynu, a także spikerem i współtwórcą powstańczej radiostacji "Błyskawica".   
 
Wziął udział w kampanii wrześniowej walcząc jako ochotnik w obronie Warszawy. Po kapitulacji przebywał w Krakowie. W 1940 r. śmierć ojca zmusiła go do przeprowadzenia się do Warszawy. W l. 1941-1944 pracował jako sprzedawca w bufecie Dworca Wschodniego, jednocześnie będąc aktywnym wywiadowcą ZWZ. Od 1941 r. pracował w Biurze Informacji i Propagandy KG ZWZ-AK. W czasie Powstania Warszawskiego był dowódcą patrolu megafonowego nr 2 nadającego bezpośrednie relacje do Londynu, a także spikerem i współtwórcą powstańczej radiostacji "Błyskawica".   
  
Linia 26: Linia 27:
 
* Krzyż Walecznych
 
* Krzyż Walecznych
 
* Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami
 
* Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami
 +
 +
==Galeria==
 +
<gallery>
 +
lata_30.jpg|Początek lat 30. XX w.<ref>Ubysz M., ''Mieczysław Ubysz...'', s. 230.</ref>.
 +
indeks-Ubysz.jpg|Indeks (1934)<ref>Zdjęcie z archiwum rodzinnego Bożenny Bargieł.</ref>.
 +
Mieczysław_Ubysz_Wilno_USB_1939.png|Przemowa w Sali Kolumnowej Uniwersytetu Stefana Batorego (1939)<ref>Ibidem.</ref>.
 +
Lata_40.png|Lata 40. XX w.<ref>Ubysz M., ''Mieczysław Ubysz...'', s. 235.</ref>.
 +
W_mieszkaniu_na_ulicy_Wileńskiej.png|W mieszkaniu przy ul. Wileńskiej (okres okupacyjny)<ref>Ubysz M., ''Mieczysław Ubysz...'', s. 233.</ref>.
 +
Rękopis_utworu_Do_żołnierza_Armii_Berlinga.png|Rękopis utworu ''Do żołnierza Armii Berlinga'' podarowany Jerzemu Kisielińskiemu<ref>Ubysz M., ''Mieczysław Ubysz...'', s. 249.</ref>.
 +
11.08.1969.png|11 sierpnia 1969<ref>Ubysz M., ''Mieczysław Ubysz...'', s. 238.</ref>.
 +
Autor_Tadeusz_Kubalski_„Zbroja”.png|Karykatura autorstwa Tadeusza Kubalskiego ps. "Zbroja"<ref>Ubysz M., ''Mieczysław Ubysz...'', s. 247.</ref>.
 +
Rodzina Ubyszów, Janczewskich i Wróbel.png|Wakacje w Świdrze (1947). Od lewej siedzi Mieczysław Ubysz. Obok od lewej stoją Kazimierz Ubysz i ich matka Helena<ref>Ubysz M., ''Mieczysław Ubysz...'', s. 233.</ref>.
 +
Wieczór poezji i pieśni Powstania Warszawskiego w 1956.png|Wieczór poezji i pieśni Powstania Warszawskiego (08.10.1956). Od lewej: W. Bartoszewski, T. Porayski, M. Ubysz, M. Homerska-Pietruska<ref>Ubysz M., ''Mieczysław Ubysz...'', s. 236.</ref>.
 +
Pogrzeb_Mieczysława_Ubysza.png|Pogrzeb 11 lutego 1970 r. w Warszawie<ref>Ubysz M., ''Mieczysław Ubysz...'', s. 239.</ref>.
 +
Grób-Mieczyslawa-Ubysza.jpg|Grób na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Fot. Katarzyna Grabarczyk.
 +
</gallery>
  
 
==Bibliografia==
 
==Bibliografia==
Linia 32: Linia 49:
 
# Kubalski T., ''Żołnierze walczącej Warszawy'', Warszawa 1988.
 
# Kubalski T., ''Żołnierze walczącej Warszawy'', Warszawa 1988.
 
# Rocznik Towarzystwa Historyczno-Literackiego w Paryżu. Rok 1866.
 
# Rocznik Towarzystwa Historyczno-Literackiego w Paryżu. Rok 1866.
−
 
+
# Ubysz M., ''Mieczysław Ubysz – poeta Powstania Warszawskiego'', Warszawa 2012.
−
==Galeria==
 
−
<gallery>
 
−
Mieczysław_Ubysz_Wilno_USB_1939.png|Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie, 1939.
 
−
indeks-Ubysz.jpg|Indeks studencki z 1934.
 
−
Grób-Mieczyslawa-Ubysza.jpg|Grób na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Fot. Katarzyna Grabarczyk.
 
−
</gallery>
 
  
 
==Linki zewnętrzne==
 
==Linki zewnętrzne==
−
http://www.1944.pl/historia/powstancze-biogramy/Mieczyslaw_Ubysz<br />
+
http://www.1944.pl/historia/powstancze-biogramy/Mieczyslaw_Ubysz
−
https://apd.uksw.edu.pl/diplomas/22522/
 
  
 
''<small>Oprac: '''[[Różalska Marianna|Marianna Różalska]]'''</small>''
 
''<small>Oprac: '''[[Różalska Marianna|Marianna Różalska]]'''</small>''

Wersja z 14:28, 28 kwi 2017

<accesscontrol>Redakcja</accesscontrol>

Mieczysław Ubysz, II poł. lat 60. XX w. Źródło: Muzeum Powstania Warszawskiego.

Mieczysław Adam Ubysz h. Cholewa, ps. powstańczy Wik (ur. 28 stycznia 1915 r. w Ozorkowie, zm. 6 lutego 1970 r. w Warszawie) – kapral podchorąży, uczestnik Powstania Warszawskiego, spiker powstańczej radiostacji "Błyskawica", poeta.

Ubysz herbu Cholewa

Genealogia rodziny Ubyszów została dokładnie opracowana przez prof. Jerzego Łempickiego. Przodkowie Mieczysława Ubysza należeli do bogatej szlachty. Uczestniczyli w elekcjach królów Polski (Władysława IV Wazy, Jana Kazimierza Wazy, Stanisława Augusta Poniatowskiego), piastowali wysokie urzędy (Jakub Ubysz i jego syn byli sekretarzami króla Władysława IV Wazy), byli dostojnikami Kościoła katolickiego (m.in. kanonik płocki, kanonik pułtuski) i właścicielami majątków w ziemi płockiej, dobrzyńskiej i pułtuskiej. Walczyli w postaniach, działali społecznie i politycznie, mieli swój wkład w odbudowę państwa w 1918 r., byli członkami POW i walczyli w wojnie polsko-bolszewickiej.

Prapradziadek Wincenty Nikodem Ubysz był majorem wojska Księstwa Warszawskiego. Jako młodzieniec uciekł do Włoch i walczył pod dowództwem Henryka Dąbrowskiego. Brał udział niemal we wszystkich kampaniach Napoleona Bonaparte. Wyróżnił się odwagą w bitwie pod Almonacid w 1809 r., za co otrzymał Krzyż Legii Honorowej. W 1811 r. ranny trafił do niewoli. Po upadku Napoleona wrócił do kraju i walczył w powstaniu listopadowym, gdzie stracił rękę. Dostał się na emigrację i resztę życia spędził w Paryżu. Był dziedzicem dóbr Kuchar Ubyszowych z przyległościami w obwodzie płockim oraz posesorem dóbr Grzebska.

Ozorkowską linię Ubyszów zapoczątkował Franciszek Ubysz, dziadek Mieczysława. Sprowadził się do Ozorkowa w latach 80. lub 90. XIX w. Pracował jako urzędnik akcyzowy i zmarł tu w 1913 r.

Biografia

Kazimierz i Mieczysław Ubyszowie[1].

Był pierwszym dzieckiem urzędnika fabryki schlösserowskiej, Adama Ubysza, i córki łódzkiego przedsiębiorcy, Heleny z Niteckich. Miał brata Kazimierza (inżynier leśnik). Jego ciotką była nauczycielka Maria Żukowska – to ona wychowała małego Mieczysława i Kazimierza po tym, jak zostawiła ich matka.

W 1933 r. ukończył Państwowe Gimnazjum w Zgierzu i już rok później wstąpił na Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie. Studiował tam prawo i nauki społeczne. W tym czasie mieszkał u rodziny, Bożenny i Teodora Gortów. Jako poeta debiutował na łamach prasy studenckiej. Nie ukończył jednak studiów. W l. 1937-1939 pracował jako nauczyciel w Gimnazjum dla Ociemniałych w Wilnie, w 1939 r. jako spiker Polskiego Radia w Wilnie. Wybuch wojny zastał go w Warszawie.

Od lewej: Legitymacja poświadczająca o zatrudnieniu M. Ubysza w KG AK, zawiadomienie z VI Oddziału Referatu o nieznanej treści, opaska 48 plutonu Wojska Polskiego nienależąca najprawdopodobniej do Mieczysława Ubysza, nieśmiertelnik, zaświadczenie o rejestracji w Państwowym Urzędzie Repatriacyjnym w Dziedzicach[2].

Wziął udział w kampanii wrześniowej walcząc jako ochotnik w obronie Warszawy. Po kapitulacji przebywał w Krakowie. W 1940 r. śmierć ojca zmusiła go do przeprowadzenia się do Warszawy. W l. 1941-1944 pracował jako sprzedawca w bufecie Dworca Wschodniego, jednocześnie będąc aktywnym wywiadowcą ZWZ. Od 1941 r. pracował w Biurze Informacji i Propagandy KG ZWZ-AK. W czasie Powstania Warszawskiego był dowódcą patrolu megafonowego nr 2 nadającego bezpośrednie relacje do Londynu, a także spikerem i współtwórcą powstańczej radiostacji "Błyskawica".

Napisał wiele wierszy dotyczących powstania, w których przekazywał swoje przeżycia i emocje. Najbardziej znane to Stare Miasto, Manifest i Ostatni komunikat. Kontuzjowany w czasie Powstania, po kapitulacji Warszawy został wywieziony do obozu jenieckiego Zeithein. 6 kwietnia 1945 r. został przeniesiony do Stalagu IV B Mühlberg.

Po kapitulacji III Rzeszy redagował w Northeim pismo obozowe "Droga". Organizował życie kulturalne Polaków, napisał sztukę do teatru obozowego, wydał dwa tomiki poezji – w 1945 r. Czas wirujący, w 1946 r. Brew[3]. Pod koniec kwietnia 1947 r. wrócił do Polski. Próbował kontynuować studia na Uniwersytecie Warszawskim. W 1947 r. rozpoczął III rok prawa, ale we wrześniu 1949 r. wystąpił z uczelni. Podejmował różne prace, był m.in. starszym referentem w Spółdzielni Wydawniczej "Czytelnik" (l. 1947–1949) i łódzkim oddziale Cepelii (l. 1949–1950), wychowawcą w Państwowym Domu Dziecka w Otwocku i kierownikiem w Giżycach k. Sochaczewa (l. 1950–1952), zaopatrzeniowcem w Spółdzielni "Społem".

Ożenił się z Janiną Bańkowską, sekretarką i księgową w Instytucie Przemysłowo-Rzemieślniczym w Łodzi. Małżeństwo nie trwało długo i było bezdzietne. Mieczysław Ubysz ciągle zmieniał miejsce zamieszkania, naprzemiennie była to Warszawa i Łódź. Rzadko kontaktował się z rodziną. Przed śmiercią nagrał swoje wspomnienia z Powstania Warszawskiego w Polskim Radiu[4]. Zmarł po ciężkiej chorobie w 1970 r. w Warszawie. Pochowano go na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera B 22). Władysław Bartoszewski nazwał go "zapomnianym poetą walczącej Warszawy".

Odznaczenia

  • Krzyż Walecznych
  • Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami

Galeria

  • Początek lat 30. XX w.[5].

  • Indeks (1934)[6].

  • Przemowa w Sali Kolumnowej Uniwersytetu Stefana Batorego (1939)[7].

  • Lata 40. XX w.[8].

  • W mieszkaniu przy ul. Wileńskiej (okres okupacyjny)[9].

  • Rękopis utworu Do żołnierza Armii Berlinga podarowany Jerzemu Kisielińskiemu[10].

  • 11 sierpnia 1969[11].

  • Karykatura autorstwa Tadeusza Kubalskiego ps. "Zbroja"[12].

  • Wakacje w Świdrze (1947). Od lewej siedzi Mieczysław Ubysz. Obok od lewej stoją Kazimierz Ubysz i ich matka Helena[13].

  • Wieczór poezji i pieśni Powstania Warszawskiego (08.10.1956). Od lewej: W. Bartoszewski, T. Porayski, M. Ubysz, M. Homerska-Pietruska[14].

  • Pogrzeb 11 lutego 1970 r. w Warszawie[15].

  • Grób na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Fot. Katarzyna Grabarczyk.

Bibliografia

  1. "Gazeta Warszawska", 1809, nr 84.
  2. Informacje o rodzinie Ubyszów nadesłane przez Bożennę Bargieł.
  3. Kubalski T., Żołnierze walczącej Warszawy, Warszawa 1988.
  4. Rocznik Towarzystwa Historyczno-Literackiego w Paryżu. Rok 1866.
  5. Ubysz M., Mieczysław Ubysz – poeta Powstania Warszawskiego, Warszawa 2012.

Linki zewnętrzne

http://www.1944.pl/historia/powstancze-biogramy/Mieczyslaw_Ubysz

Oprac: Marianna Różalska

Przypisy

  1. ↑ Ubysz M., Mieczysław Ubysz – poeta Powstania Warszawskiego, Warszawa 2012, s. 230.
  2. ↑ Ubysz M., Mieczysław Ubysz..., s. 234.
  3. ↑ W Polsce Ludowej, poza Antologią Polskiej Poezji Podziemnej 1939-1945 Jana Szczawieja, wiersze Ubysza nie były publikowane.
  4. ↑ Nagranie jest dostępne w archiwum.
  5. ↑ Ubysz M., Mieczysław Ubysz..., s. 230.
  6. ↑ Zdjęcie z archiwum rodzinnego Bożenny Bargieł.
  7. ↑ Ibidem.
  8. ↑ Ubysz M., Mieczysław Ubysz..., s. 235.
  9. ↑ Ubysz M., Mieczysław Ubysz..., s. 233.
  10. ↑ Ubysz M., Mieczysław Ubysz..., s. 249.
  11. ↑ Ubysz M., Mieczysław Ubysz..., s. 238.
  12. ↑ Ubysz M., Mieczysław Ubysz..., s. 247.
  13. ↑ Ubysz M., Mieczysław Ubysz..., s. 233.
  14. ↑ Ubysz M., Mieczysław Ubysz..., s. 236.
  15. ↑ Ubysz M., Mieczysław Ubysz..., s. 239.
Źródło: „https://ozopedia.org/index.php?title=Ubysz_Mieczysław&oldid=6739”