Zmiany

Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Dodane 1316 bajtów ,  07:49, 18 mar 2021
brak opisu edycji
Leon Stypułkowski urodził się w Warszawie. Był synem Aleksandra Stypułkowskiego (lakiernika) i Joanny Anny z d. Krauze.
Z powodu wypadków rewolucyjnych 1905 r. opuścił szkołę i zamieszkał w zakładzie Nazaret utrzymywanym przez księżną Radziwiłłównę. W 1908 r. złożył pomyślnie egzaminy i został przyjęty do Seminarium Warszawskiego św. Jana. Jako kleryk w 1914 r. wyjechał do Galicji dla ratowania zdrowia. Zaskoczony zawieruchą wojenną, nie mogąc wrócić do Królestwa, pozbawiony wszelkiego kontaktu z seminarium, znalazł przez dwa lata dach nad głową i opiekę u Ojców Jezuitów w Zakopanem. Po powrocie do Warszawy i dwóch latach studiów przyjął święcenia kapłańskie 24 września 1916 r. Bezpośrednio po tym został wikariuszem w Sochaczewie, Lesznie, w kolegiacie łowickiej, w Jazgarzewie, w parafii św. Krzyża w Łodzi, w Jeżowie i w ostatniej – w łódzkiej katedrze<ref>Artykuł ks. Mirosława Jagiełło pt. Człowiek Szerokich Horyzontów w czasopiśmie Niedziela łódzka 34/2018, str. IV. [https://www.niedziela.pl/artykul/138694/nd/Czlowiek-Szerokich-Horyzontow Artykuł]</ref>.
Nie znaleziono potwierdzenia o udziale ks. Stypułkowskiego w korpusie kapelanów podczas wojny polsko – bolszewickiej, otrzymanych nominacjach i odznaczeniach<ref>Wg Eugeni Eugenii Rosiak ks. Stypułkowski podczas wojny polsko-bolszewickiej jako kapelan przysłużył się ojczyźnie, za co awansowano go do stopnia kapitana i odznaczono Krzyżem Virtuti Militari. Rosiak E., "Non omnis moriar" - opowieść o Księdzu Leonie Stypułkowskim [w:] Wiadomości Ozorkowskie nr 11 z 2012 r., s. 18 i 19 [http://mbp.ozorkow.net/wo/pdf/2012/11.pdf Artykuł]</ref>.
==Droga kapłańska==
Pierwsze probostwo (w 35. roku życia) otrzymał 16 września 1924 r. w Strykowie. Służył z zaangażowaniem lokalnej społeczności przez 5 lat. 28 października 1929 r. bp Wincenty Tymieniecki mianował ks. L. Stypułkowskiego sekretarzem Stowarzyszenia Młodzieży Polskiej Diecezji Łódzkiej i kapelanem V Miejskiego Domu Wychowawczego przy ul. Przędzalnianej 66 w Łodzi. Należy przypuszczać, że ks. Leon odchodził ze Strykowa niechętnie, bo swoją pracą zjednał sobie wielu parafian. Już w następnym roku do Łodzi, gdzie pracował, przybyła delegacja ze Strykowa, by prosić go o powrót.<br>
==Działalność społeczna==
Kryzys gospodarczy i niezadowolenie z pogarszających się warunków zatrudnienia wywoływały w latach 30. XX w. strajki. Bezrobocie i ciągłe przestoje strajkowe powodowały coraz większą biedę mieszkańców Ozorkowa, typowo przemysłowego miasteczka. Ucisk zarządców fabryk i zaangażowanie sił policji i żandarmerii wzmagały gniew i eskalacje buntów.<br>
Ksiądz Leon Stypułkowski wraz ze starszymi cechów rzemieślniczych organizowali i nieśli pomoc zarówno strajkującym, jak i ich rodzinom. Kobiety gotowały zupy, pieczono chleb i dostarczano potrzebującym<ref>Opisy strajków i działania ks. Stypułkowskiego opisał szczegółowo w swoich książkach Paweł Andrzej Górny <ref>: Przemysł Starszy starszy od Miastamiasta, Ozorków 2014, sss. 122, -123 i Ozorków Miasto Niepokornemiasto niepokorne, Ozorków 2020, s. 49-64</ref>. Również w tych publikacjach autor zaznacza, że ks. Leon Stypułkowski był kapelanem w randze kapitana w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 r. odznaczonym Krzyżem Virtuti Militari i w czasie strajków użył czapki kapitańskiej i przypiął krzyż.</ref>. Strajk w grudniu 1932 r. oprócz pomocy w postaci pożywienia został podniesiony do godności przetrwania poprzez celebrację mszy św. na terenie Manufaktury schlösserowskiej, czemu nie odważyła się przeszkodzić policja. Aby zmusić do ustępstw i odstąpienia od buntu odcięto prąd i ogrzewanie fabryki. Nieustępliwość strajkujących doprowadziła do zawarcia czasowej ugody.<br>Nie było roku bez strajków, protestów i petycji do władz o sprawiedliwe, uczciwe warunki pracy i wynagrodzenia. W tych trudnych momentach zawsze ozorkowianie mogli zwrócić się o pomoc i poparcie do swojego Proboszcza i ją otrzymywali.<br> Najbardziej głośnym był wielki strajk solidarnościowy wszystkich zakładów w mieście i znacznej części fabryk okręgu łódzkiego w 1937 r. Komitet strajkowy stawiał konkretne żądania, słał postulaty do władz najwyższych szczebli. Władze centralne Państwa podjęły się interwencji po petycji ks. kanonika Leona Stypułkowskiego do Premiera premiera Sławoja Składkowskiego. O strajku informowały gazety nie tylko lokalne , ale i ogólnopolskie. Dzięki staraniom Księdza doszło do ugody.<br>
Postawa ks. Stypułkowskiego, jego pomoc biednym i empatia zyskały szacunek i poważanie społeczne, ale też i uznanie władz.
==Działalność gospodarcza==
Ksiądz Leon najbardziej zasłynął z rozmachu w rozbudowie Kościołakościoła. Dotychczasowy, jednonawowy kościół nie był w stanie pomieścić wszystkich wiernych w czasie mszy świętej. Po rozbudowie kościół zyskał dwie nawy boczne, dwie kaplice i skarbiec. Powstała także plebania i dom parafialny. W sali parafialnej (późniejsze Kino Ludowe) kwitło życie religijne i kulturalne – funkcjonował chór, spotykały się wspólnoty duszpasterskie, organizowano Jasełka. Ponadto 3 sierpnia 1936 r. wyruszyła zainicjowana przez niego pielgrzymka na Jasną Górę. Kolejnym działaniem ks. Stypułkowskiego był zakup w 1937 r. 2 ha nieruchomości i założenie w 1938 r. nowego cmentarza przy ul. Podleśnej.
==Prześladowania i męczeństwo==
W czasie wojny obronnej Polski 1939 r. i okupacji ksiądz kanonik Leon Stypułkowski aktywnie uczestniczył w życiu społeczno-duchowym miasta. Był członkiem Tymczasowego Komitetu Obywatelskiego <ref>Górny P.A, ''Ozorków miasto niepokorne'', s. 121</ref>, który zawiązał się 6 września 1939 r. Niebawem, 9 listopada 1939 r. został po raz pierwszy aresztowany przez Niemców i przebywał w tymczasowym więzieniu w Łodzi przy ul. Liściastej <ref>Tamże, s. 132</ref>. Dzięki staraniom władz kościelnych (głównie za wstawiennictwem pastora Teodora Bergmanna) zwolniono go wiosną 1940 r. Nakazano mu wyjazd do Generalnego Gubernatorstwa, jednak ks. Stypułkowski nie zastosował się i pozostał w Ozorkowie ze swoimi parafianami <ref>Paweł Andrzej Górny w swoich publikacjach podaje, powołując się na relację współwięźnia z Dachau, Wacława Kupisza, że ks. Leon Stypułkowski był ponownie aresztowany 10 kwietnia 1940 r. wraz z innymi 17 ozorkowianami. Nie znajduje to potwierdzenia w innych źródłach</ref>. Wg relacji naocznych świadków <ref>Janina Kępska i Konrad Dąbrowski wspominają, że wydarzenia zapadły w pamięć, bo po niektórych mszach odbywały się łapanki do wywózki na roboty w głąb Rzeszy</ref>, celebrował msze święte, udzielał ślubów , przygotowywał i udzielał (konspiracyjnie) dzieciom Pierwszą Komunię św. w czerwcu 1941 r. Ksiądz Leon Stypułkowski został aresztowany przez policję rankiem 6 października 1941 r. w ramach akcji przeciw inteligencji , zarządzonej w Kraju Warty przez Artura Greisera i przewieziony wozem konnym do obozu przejściowego w Konstantynowie Łódzkim. Stąd 30 października 1941 r. został przetransportowany z innymi uwięzionymi pociągiem do obozu koncentracyjnego KL Dachau. W obozie stał się więźniem nr 28180. W nieludzkich warunkach bytowania, poniżania i niewolniczej pracy znacznie pogorszył się stan jego zdrowia. Z powodu nieprzydatności do pracy został 28 maja 1942 r. skierowany do tzw. transportu inwalidów i wywieziony do Hartheim, do ośrodka eutanazji. Tego samego dnia zmarł. W sierpniu 1942 r. rodzina w Warszawie otrzymała zawiadomienie o śmierci Leona Stypułkowskiego.
==Upamiętnienie==
Pamięć o szanowanym kapłanie, pełnym człowieczeństwa, zasłużonym dla Kościoła i Ozorkowa została utrwalona na tablicy memoratywnej, umieszczonej na filarze nawy głównej kościoła św. Józefa w roku 1962. Jego imię jest wymienione na tablicy pamięci ofiar obozów koncentracyjnych znajdującej się na zewnętrznej ścianie kościoła św. Józefa w Ozorkowie, a także jest wymieniony pod poz. 3642 w publikacji internetowej pn. "Biała Księga". Martyrologium duchowieństwa – Parafia pw. św. Zygmunta w Słomczynie . Jego imieniem nazwano plac w Ozorkowie i ulicę wiodącą do zakładów przemysłu bawełnianego (dawny Zielony Rynek), gdzie tak dzielnie pomagał strajkującym.
==Galeria==
<gallery>
Łódzkie Echo Wieczorne 28.09.1926 nr 225.png|''Łódzkie Echo Wieczorne'' z 28.09.1926r.
Stypulkowski-leon.jpg|Po prawej Leon Stypułkowski
Gazeta_Świąteczna_1926-03-14_Nr_2354.png|''Gazeta Świąteczna'' z 14.03.1926r.Stypułkowski_1927.png|Stowarzyszenie Młodzieży Katolickiej w Strykowie. ''Łódź w Ilustracji'' z 6.11.1927r.<ref>[http://lodz.wilustracji.kowner.pl/skorowidz_osobowy.html Skorowidz osobowy oprac. W. Źródlak].</ref>.Stypułkowski_1930.png|Turniej szachowy w Związku Młodzieży Polskiej. ''Łódź w Ilustracji'' z 9.02.1930<ref>Tamże.</ref>.Stypułkowski_1931.jpg|Wiec "Akcji Katolickiej" w Leźnicy Wielkiej. ''Łódź w Ilustracji'' z 29.11.1931<ref>Tamże.</ref>.Stypułkowski_1932.png|Zjazd delegatów Stowarzyszenia Młodzieży Polskiej Związku Łódzkiego. ''Łódź w Ilustracji'' z 24.04.1932<ref>Tamże.</ref>.Orędownik.png|''Orędownik'' z 27.09.1937r.
Leon Stypułkowski.jpg|Leon Stypułkowski przed II wojną światową
ks. Stypułkowski Leon w ksiedze zmarłych w Dachau.png|Ks. Leon Stypułkowski w księdze zmarłych w Dachau
Tablica w nawie głównej koscioła sw. Józefa.jpg|Tablica w nawie głównej kościoła św. Józefa
Tablica na zewnątrz Kościoła św. Józefa.JPG|Tablica na zewnątrz Kościoła św. Józefa
Tablica na zewnątrz Kościoła.png|Tablica na zewnątrz Kościoła św. Józefa
obraz-pawla-jaszczaka.png|Rok 1932. Ks. Leon Stypułkowski przed bramą manufaktury schlösserowskiej z żywnością dla strajkujących robotników. Paweł Jaszczak, olej
</gallery>
==Źródła==
* [http://archidiecezja.lodz.pl Archidiecezja Łódzka]* [http://www.swzygmunt.knc.pl/MARTYROLOGIUM/POLISHRELIGIOUS/vPOLISH/HTMs/POLISHRELIGIOUSmartyr2617.htm "Biała Księga". Martyrologium duchowieństwa] - Parafia pw*Spis pomordowanych Polaków w obozie koncentracyjnym w Dachau, oprac. śwks. Zygmunta w SłomczynieEdmund Chart, wyd.Słowo Polskie, 1946* Górny PPaweł Andrzej, Przemysł starszy od miasta, wyd. AMiejska Biblioteka Publiczna w Ozorkowie, Ozorków 2014*Górny Paweł Andrzej, Ozorków miasto niepokorne, wyd.Miejska Biblioteka Publiczna w Ozorkowie, Łuczak R. S.Ozorków 2020*Jacewicz Wiktor, Woś Jan, ''Dzieje Ozorkowa na podstawie historii społeczności ewangelickoMartyrologium polskiego duchowieństwa rzymskokatolickiego pod okupacją hitlerowską 1939-augsburskiej''1945, Akademia Teologii Katolickiej, Warszawa 1977*Jagodzińska Anna, Niezłomni, wierni Bogu i Ojczyźnie, Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 2009.2021* ''Orędownik''. Ilustrowany dziennik narodowy i katolicki'', 1937-09-27, nr 223.* Rosiak E.Eugenia, ''"Non omnis moriar" - opowieść o Księdzu Leonie Stypułkowskim'', [w:] Wiadomości Ozorkowskie nr 11 z 2012 r.* ''Sipowicz Kasper, Negatywne przekraczanie granic. Prześladowania polskiego duchowieństwa katolickiego w Kraju Warty w latach 1939-1945, Akademia Pedagogiki Specjalnej w Warszawie, 2017*Spis duchowieństwa i parafij diecezji łódzkiej'', Łódź 1936.1937* Szeremeta J, ''Spis Aresztowania duchowieństwa katolickiego przeprowadzone przez Niemców w Reichsgau Wartheland w dniach 5–7 października 1941 roku i parafij diecezji łódzkiejpobyt w obozie przesiedleńczym w Konstantynowie Łódzkim'', Łódź 1939Prace i Materiały Historyczne Archiwum Archidiecezjalnego w Łodzi i Muzeum Archidiecezji Łódzkiej, 2006*ks.Piotr Zwoliński, Martyrologium duchowieństwa katolickiego diecezji łódzkiej w czasie II wojny światowej, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Łódzkie Studia Teologiczne, 2020
''<small>Oprac. '''[[Użytkowniczka:Marianna Różalska|Marianna Różalska]] i Zdzisław Żerkowski'''</small>''
 
==Przypisy==
[[Kategoria:Hasła w przygotowaniuEncyklopedia]]
[[Kategoria:Ludzie]]

Menu nawigacyjne