Sobociński Witold

Witold Sobociński na planie filmu "Sanatorium pod Klepsydrą", 1973 r. Źródło: Fototeka Filmoteki Narodowej (http://fototeka.fn.org.pl/).

Witold Wojciech Sobociński (ur. 15 października 1929 r. w Ozorkowie, zm. 19 listopada 2018 r. w Konstancinie-Jeziornej) – operator filmowy, autor zdjęć filmowych, nauczyciel akademicki.

Studia i początki kariery

W młodości, od 1948 r. do początku lat 60., występował jako muzyk jazzowy w zespole „Melomani” (grał na kilku instrumentach, głównie na perkusji i puzonie). W 1955 r. ukończył Wydział Operatorski w PWSF w Łodzi. W tym samym roku rozpoczął pracę w filmie – najpierw jako reżyser światła i operator kamery w ośrodku telewizyjnym w Łodzi (w l. 1955-1959), następnie jako operator filmów instruktażowych i dokumentalnych w wytwórni Filmowej "Czołówka" w Warszawie (w l. 1959-1964). W 1962 r. zadebiutował w fabule jako operator kamery, natomiast w 1967 r. - jako autor zdjęć do filmu Jerzego Skolimowskiego „Ręce do góry”. Współpracował m. in. z Andrzejem Wajdą, Wojciechem Jerzym Hasem, Romanem Polańskim, Jerzym Hoffmanem, a także z reżyserami zagranicznymi.

Praca zawodowa

W swojej karierze zajmował się oświetleniem, wykonywał zdjęcia do etiud, filmów krótkich i dokumentalnych, filmów fabularnych, podejmował współpracę operatorską, był operatorem kamery. Kilkakrotnie występował w roli aktora. Do najwybitniejszych filmów, przy których współpracował, należą:

• „Faraon”, reż. J. Kawalerowicz (1965)
• „Wesele”, reż. A. Wajda (1972)
• „Sanatorium pod Klepsydrą”, reż. W. J. Has (1973)
• „Ziemia obiecana”, reż. A. Wajda (1974; także serial telewizyjny z 1975)
• „Frantic”, reż. R. Polański (1988)
• „Wrota Europy”, reż. J. Wójcik (1999)

Od 1980 r. wykładał w PWSFTviT w Łodzi. Sprawował nadzór artystyczny nad wieloma projektami studenckimi. Jego uczniami było wielu późniejszych wybitnych polskich operatorów, wśród nich syn Witolda Sobocińskiego – Piotr. W ostatnich latach zajmuje się przede wszystkim filmem reklamowym.

Nagrody

• Nagroda specjalna na Festiwalu Młodzieży i Studentów w Moskwie (1957) – za zdjęcia do filmu szkolnego „Łodzie wypływają o świcie”
• Nagroda Ministra Obrony Narodowej III stopnia (1962)
• Nagroda Ministra Obrony Narodowej II stopnia (1964)
• Nagroda Ministra Obrony Narodowej I stopnia (1970) – za zdjęcia do filmu „Album polski”
• „Złote Grono” (1972) - za zdjęcia do filmu „Życie rodzinne”
• „Złote Grono" (1973) – za zdjęcia do filmu „Wesele”
• Nagroda Ministra Kultury i Sztuki III stopnia (1973)
• Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia (1977) - za osiągnięcia artystyczne w dziedzinie sztuki operatorskiej
• „Złota Żaba” (1994) - za całokształt twórczości
• „Złote Lwy” - Nagrody Indywidualne (1999) – za zdjęcia do filmu „Wrota Europy”
• „Złota Żaba” – Honorowa Nagroda dla Duetu: Reżyser-Operator (2000) - wspólnie z A. Wajdą
• „Orzeł” (2001) – za zdjęcia do filmu „Wrota Europy”
• Nagroda Amerykańskiego Stowarzyszenia Operatorów Filmowych (2002) – za całokształt twórczości
• Doroczna Nagroda Ministra Kultury w dziedzinie filmu (2004)
• „Orzeł” (2007) – w kategorii: Nagroda za Osiągnięcia Życia
• „Platynowe Lwy” (2012) – za całokształt twórczości
• Nagroda Specjalna Stowarzyszenia Autorów Zdjęć Filmowych (2014)

Odznaczenia

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1998) – za wybitne osiągnięcia w działalności artystycznej oraz za zasługi w pracy dydaktycznej z okazji 50-lecia PWSFTviT
• medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2008)
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2011) - za "wybitne zasługi dla kultury narodowej, za osiągnięcia w twórczości artystycznej oraz działalności dydaktycznej"

Bibliografia

• Nawój E., Witold Sobociński. Życie i twórczość, http://culture.pl/pl/tworca/witold-sobocinski, kwiecień 2006.

Oprac. Marianna Różalska