Sobeski Tadeusz

Z Ozopedia - internetowa Encyklopedia miasta i gminy Ozorków
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Zdjęcie Tadeusza Sobeskiego w "Ilustrowanym opisie Leszna"

Tadeusz Sobeski (ur. 1 czerwca 1882 r., zm. 25 marca 1932 r. w Poznaniu) - burmistrz Ozorkowa, agronom, pierwszy starosta powiatu leszczyńskiego.

Biografia

Studiował agronomię w Wyższej Szkole Gospodarczej w Berlinie. Następnie odbył ochotniczą służbę wojskową w armii niemieckiej w Gnieźnie i Poznaniu (l. 1904-1905). Został zatrudniony w administracji guberni warszawskiej jako urzędnik. Był ponadto zarządcą dóbr ziemskich, a od sierpnia 1914 r. inspektorem wojskowego lazaretu, oficerem i wachmistrzem przy komendzie placu w Poznaniu.

W okresie od 1 września 1915 r. do 15 września 1916 r. pełnił funkcję burmistrza miasta Ozorkowa.

Wrócił do Poznania, gdzie został inspektorem etatowym w koszarach garnizonowych, pełniąc obowiązki do listopada 1918 r. Należał do Polskiej Organizacji Wojskowej. Był szefem sekcji taborów Wojsk Wielkopolskich w Poznaniu[1] aż do połowy 1919 r.[2]. Zakończył służbę wojskową w stopniu porucznika rezerwy.

Z dn. 1 czerwca 1919 r. został nominowany przez wojewodę poznańskiego, dr Celichowskiego, na pierwszego starostę powiatu leszczyńskiego. Jako że obszar ten znajdował się jeszcze pod okupacją niemiecką, urzędowanie rozpoczął w Osiecznie. W pierwszej kolejności zajął się zaległymi podatkami, przydziałem chleba, mąki i opału dla gmin, walką z przemytnictwem, organizacją policji państwowej czy infrastrukturą. Urząd ten pełnił od dnia wkroczenia wojsk polskich do Leszna 18 stycznia 1920 r. do połowy 1923 r. Od 19 stycznia do 1 października 1920 r. pełnił funkcję komisarycznego, tymczasowego burmistrza miasta. Mógł przekraczać front „od wschodu do zachodu słońca”. Przeniósł tymczasową siedzibę starostwa do Leszna. W międzyczasie (l. 1919-1922) był mężem zaufania na Leszno, powiat leszczyński i wschowski z ramienia Ministerstwa byłej Dzielnicy Pruskiej. W konspiracji ściśle współpracował z przedstawicielami Rady Ludowej w Lesznie. W l. 1920-1923 przewodniczył zarządowi Komunalnej Kasy Oszczędności pow. leszczyńskiego.

Przyczynił się do budowy polskiej administracji powiatowej. W ramach swoich obowiązków powołał Wydział Powiatowy (był jego przewodniczącym) i Powiatową Kasę Oszczędności, emitującą tzw. pieniądze zastępcze z jego asygnatą i udzielającą kredytów na dogodnych warunkach na cele wykupu niemieckich nieruchomości. Władze powiatowe co roku zakupywały 1 tys. dzieł beletrystycznych do miejscowej czytelni. Z inicjatywy Sobeskiego powstało w 1920 r. Prywatne Liceum Żeńskie im. M. Konopnickiej, a dwa lata później pierwsza w Polsce mapa powiatu (i pierwsza od zaborów mapa polskojęzyczna) oraz ogród powiatowy w Lesznie, nazwany w 1930 r. jego imieniem. W „Głosie Leszczyńskim” (1922) opublikował cykl artykułów, bazując na zbieranych z jego inicjatywy wspomnieniach, relacjach i dokumentach uczestników powstania wielkopolskiego w regionie leszczyńskim.

Data i miejsce jego śmierci są nieznane. Miał żonę Faustynę i córkę.

Bibliografia

  1. Borowiak Ł., Olender E., Dzieje powiatu leszczyńskiego, http://archiwum.leszno.pl/new/index.php?c=article&id=5, [03.04.2014].
  2. "Dziennik Poznański" 1932 nr 72, s. 10.
  3. Podsiadły A., Ludzie pierwszych lat niepodległości Leszna, "Przyjaciel Ludu'", nr 1, 2002.
  4. Świderski B., Ilustrowany opis Leszna i ziemi leszczyńskiej, Leszno 1928, s. 215-219.

Oprac. Marianna Różalska

Przypisy

  1. Właściwie: Siły Zbrojne Polskie w byłym zaborze pruskim - polska formacja wojskowa okresu powstania wielkopolskiego 1918-1919.
  2. W stopniu porucznika.