2388
edycji
Zmiany
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
Korekta, linki wewnętrzne
<accesscontrol>Redakcja</accesscontrol>
'''Henryk Wilhelm Schlösser''' (ur. 28 maja 1829 r. w Ozorkowie, zm. 16 października 1884 r. w Ozorkowie) – przemysłowiec, bankier, filantrop, najwybitniejszy przedstawiciel ozorkowskich [[Schlösserowie|Schlösserów]].
== Młodość i studia ==
Po śmierci Friedricha Mathiasa Schlössera przedsiębiorstwo przejął Henryk. Dla realizacji woli ojca musiał poświęcić studia. W spadku dostał posesje na [[Strzeblew|Strzeblewie]], ale mieścił się tam stary, zaniedbany i nieużywany od lat zakład <ref>Dawniej należał do Gottlieba Lausego.</ref>. Rozpoczął zatem budowę nowej fabryki <ref>Teren obecnego stadionu sportowego.</ref>, której plany opracował budowniczy powiatowy przy czynnej pomocy Karola Wilhelma Scheiblera, przyszłego potentata bawełnianej Łodzi. Aby mieć teren pod ewentualną rozbudowę, kupił trzy graniczące z zakładem działki. Niestety dostęp do jedynego upustu wody przy stawie strzeblewskim miała tylko stara fabryka. Zmusiło to Henryka Schlössera do przekopania kanału w miejscu, gdzie ul. Zajączka (obecnie ul. Listopadowa) skręcała w ul. Łęczycką i stworzenia nowego ujęcia. Przekopany kanał <ref>Obecnie most z jedynym teraz korytem Bzury.</ref> przepływał przez pobliskie łąki do miejsca, gdzie został połączony z pierwotnym korytem rzeki.
Fabryka, z obu stron otoczona ramionami rzeki łączącymi się od północy, a od południa granicząca ze stawem strzeblewskim, została uruchomiona w 1852 r. Dokładniej, powstał murowany dom, dwupiętrowa przędzalnia bawełny, suszarnia, stajnia z bali i drewniana szopa. Henryk Schlösser udał się do Belgii w celu zakupu nowoczesnej maszyny parowej o sile 60 koni mechanicznych. Sprowadził także z Manchesteru najnowsze maszyny przędzalnicze. Nowo wybudowany zakład został ubezpieczony na wypadek pożaru, a pracowało w nim ok. 200 robotników. W międzyczasie młodszy brat Henryka, [[Schlösser Karol Ernest|Karol Ernest]], został współwłaścicielem przedsiębiorstwa (1851 r.), a Karol Wilhelm Scheibler wyjechał z Ozorkowa, przekazując stanowisko dyrektora zakładów schlösserowskich Adolfowi Schlabitzowi, łęczyckiemu przedsiębiorcy.
== Lata 70. i 80. XIX w. ==
Henryk rozbudowywał fabrykę na [[Strzeblew|Strzeblewie]], a jego wyroby były zauważane i nagradzane na międzynarodowych wystawach w Warszawie (1857), Londynie (1861), Paryżu (1867) i Petersburgu (1870).
Po upadku powstania styczniowego, gdy Ozorków znalazł się w „rolniczej” guberni kaliskiej, nabył majątki w [[Cedrowice|Cedrowicach]], [[Wróblew|Wróblewie ]] i Janowie, a także udziały [[Cukrownia Leśmierz|cukrowni w Leśmierzu ]] i należących do niej folwarków (Ambrożew, [[Boczki]], Bogdańczew, Mentlew, [[Leśmierz]], Mierzyn, [[Tymienica]]).
W 1876 r. wybudował pałac przy ul. Łęczyckiej. Lata 80. przyniosły zahamowanie rozwoju fabryki. Mimo to zatrudnienie było stałe, a wydajność i średnia płaca znacznie wyższe niż w fabrykach Karola Ernesta Schlössera. Jednym z powodów takiej różnicy była większa dbałość i lepsze wyposażenie. W wyniku pogarszających się warunków pracy dochodziło do werbowania dzieci przy pomocy władz administracyjnych. Pracowały one (teoretycznie) 6 godzin, podczas gdy zmiana dorosłych trwała od 4:00-5:00 do 20:00-21:00. Prym wiodły wówczas zakłady w Łodzi, Pabianicach i Zgierzu.
Według kolejnego zapisu co roku oprocentowanie z 1500 rubli miało być rozdzielane między ubogich. Łącznie na potrzeby mieszkańców Ozorkowa przekazał w testamencie ponad 80 tys. rubli. Wyraził wolę, aby w Ozorkowie powstał przytułek dla biednych. Pierwszeństwo mieli mieć robotnicy z fabryk Schlösserów i obarczeni liczną rodziną. W latach 60. XIX w. Henryk wchodził w skład Rady Zakładów Dobroczynnych w Łęczycy.
Angażował się również w sferze gospodarki. W l. 1861-1868 zasiadał w Radzie Gospodarczej przy Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Duchownych, będącej organem doradczym Namiestnika Królestwa Polskiego. Związał się z działalnością Towarzystwa Kredytowego w Łodzi. Był współorganizatorem i członkiem Zarządu Warszawskiego Towarzystwa Ubezpieczeń od Ognia. Zajmował się również bankierstwem – był współorganizatorem Banku Handlowego w Łodzi. Piastował funkcję wiceprezesa do 1881 r., a od 1881 r. aż do śmierci był prezesem Banku. Od 1861 r. przez 24 lata pełnił funkcję radnego w Ozorkowie. Kilkanaście lat był członkiem Rady Opiekuńczej Powiatu Łęczyckiego.
== Śmierć ==
