822
edycje
Zmiany
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
brak opisu edycji
<accesscontrol>Redakcja</accesscontrol>
'''Henrietta Wilhelmina Schlösser''' (ur. 10 maja 1803 r., zm. 6 grudnia 1865 r. w Warszawie) – żona fabrykanta ozorkowskiego Friedricha Mathiasa Schlössera, a po jego śmierci właścicielka dwóch zakładów i motarni.
== Biografia ==
Pochodziła z zamożnej i wielodzietnej rodziny. Była córką właściciela warszawskiej fabryki mydła Samuela Fryderyka Wernera i Rozyny z Meissnerów. Wernerowie osiedlili się w Warszawie w XVIII w. Henrietta Wilhelmina miała dwanaścioro rodzeństwa, w tym braci Christiana Wilhelma, farbiarza z Ozorkowa i Zgierza, i Bogusława, właściciela dóbr i cukrowni w Leśmierzu. 31 października 1824 r. wyszła za mąż za przemysłowca [[Schlösser Friedrich Mathias|Friedricha Mathiasa Schlössera]], który wówczas był już właścicielem przędzalni wełny w Ozorkowie. Urodziła mu sześcioro dzieci: Emilię Henriettę, Henryka Adolfa (zmarł po 9 miesiącach), [[Schlösser Henryk Wilhelm|Henryka Wilhelma]], Fryderykę Wilhelminę, [[Schlösser Karol Ernest|Karola Ernesta]] i Matyldę Paulinę.
Za życia męża pozostawała w cieniu, poświęcając się ognisku domowemu. Dopiero po jego śmierci w 1848 r. wykazała się silnym charakterem i umiejętnościami organizacyjnymi, zapisując się w historii ozorkowskiego przemysłu włókienniczego. W spadku przypadł jej zakład macierzysty przy stawie „Piła”, przędzalnia przy stawie „Wałach” oraz [[motarnia]]. Zarządzała nimi nienaganie, otrzymując pochlebną opinię komisji lustracyjnej (władze Królestwa Polskiego były zaniepokojone nagłą śmiercią Schlössera). Swój wkład miał tu także Karol Wilhelm Scheibler, który pomagał wdowie w zarządzaniu przedsiębiorstwem, aczkolwiek wdowa pratycznie sama podejmowała decyzje.
Pod koniec życia dużo czasu spędzała w Warszawie i tam też zmarła 6 grudnia 1865 r. Spadek główny nabył syn – [[Schlösser Karol Ernest|Karol Ernest]], stając się tym samym jedynym właścicielem przędzalni przy stawie „Piła”, fabryki przy stawie „Wałach”, przędzalni na [[Skrzypiówka|Skrzypiówce]] oraz [[Motarnia|motarni]] przy ul. Zajączka.
== Sytuacja w zakładach ==
Henrietta Wilhelmina powiększyła fabrykę macierzystą - nabyła posesje znajdujące się w pobliżu stawu „Piła”, wybudowała tam farbiarnię i budynki magazynowe. Po mężu pozostała również drewniana przędzalnia nad stawem „Wałach”, zatrudniającą około 80 osób, oraz murowana przędzalnia na [[Skrzypiówka|Skrzypiówce]], zatrudniająca początkowo 150 osób. Zarządzane przez wdowę zaklady utrzymały wysoką drugą pozycję w Królestwie Polskim.
Tymczasem w fabrykach schlösserowskich robotnicy szkolili własne dzieci, przygotowując je do zawodu i zapewniając przyszłe miejsce pracy. Korzystali na tym także Schlösserowie, bowiem otrzymywali rzetelnych i obeznanych pracowników bez ponoszenia żadnych kosztów. Płace nadal były konkurencyjne. Tkacz w fabryce Schlössera mógł z jednej pensji utrzymać 4-osobową rodzinę. Pracowano więcej niż 12 godzin dziennie, 290 dni w roku.
Ozorkowski przemysł włókienniczy był w rzeczywistości uzależniony od zakładów rodziny Schlösserów. Pozostali fabrykanci tworzyli tzw. „manufakturę rozproszoną”. Przędzalnie bawełny zdominowały pojedynczych tkaczy, pozbawiając ich możliwości. Gdy pod wpływem wojny secesyjnej nastąpił kryzys w przemyśle włókienniczym w latach 60. XIX w., Schlösserowie nie odczuli „głodu bawełnianego”. Zbawienne okazały się gromadzone sukcesywnie zapasy bawełny.
== Bibliografia ==
# Górny P. A., Cmentarz ewangelicko-augsburski w Ozorkowie, Ozorków 2010.
# Górny P. A., Przemysł starszy od miasta, Ozorków 2014.
# Makarewicz Z., Dzieje rodziny Schlösserów z Ozorkowa do 1914 roku, [w:] Zgierskie Zeszyty Regionalne, t. IV, Zgierz 2009.
''<small>Oprac. '''Marianna Różalska'''</small>''
[[Kategoria:Hasła w przygotowaniu]]
