Zmiany

Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Usunięte 1777 bajtów ,  04:31, 8 kwi 2016
dodanie linków wewn.
<accesscontrol>Redakcja</accesscontrol>[[Plik:Palacsch-1.JPG|200px|thumb|prawo|Pałac Scheiblerów widok od ul. Wigury]][[Plik:Wiguryst.jpg|200px|thumb|prawo|Pałac Scheiblerów od podwórka]]
[[Plik:Stajnia pan.jpg|200px|thumb|prawo|Stajnia i wozownia Scheiblerów]]
[[Plik:Stajnia tyl pan.jpg|200px|thumb|prawo|Stajnia i wozownia Scheiblerów od podwórka]]
[[Plik:Wiguryst.jpg|200px|thumb|prawo|Pałac Scheiblerów od podwórka]]
 
 
 
'''Scheibler Adolf''' (ur. 9 lutego 1822 r. w Montioie, Nadrenia, zm. 1 kwietnia 1889 r. w Ozorkowie), potentat przemysłowy XIX-wiecznego Ozorkowa.
 
Adolf i jeszcze jego bardziej znany brat Karol byli dwojgiem z dziesięciorga dzieci Jana Karola Scheiblera i Zofii Wilhelminy z rodu Pastor, którzy również zajmowali się sukiennictwem. Nadrenia była w ścisłej czołówce krajowej pod względem wyrobu sukna. Przyczynił się do tego m. in. jeden z przodków Adolfa - Johann Heinrich Scheibler, który pod koniec pierwszej połowy XVIII wieku wybudował fabrykę sukna w Montioie. Postawił także rezydencję rodzinną, zwaną „Rote Haus” (czyli „Czerwony Dom”), która istnieje do dziś w nieco zmienionej funkcji, gdyż obecnie mieści się tam muzeum.
 
 
Matka tak Adolfa jak i Karola - Zofia Wilhelmina pochodziła również z rodziny sukienników, lecz ród ten osiedlił się w Belgii.
W latach 40-tych XIX w. w Austrii studiował kuzyn Adolfa i Karola - Henryk Schlösser. Gdy w 1848 r. wybuchła w Europie powszechna rewolucja, zwana „Wiosną Ludów”, Karol przebywał w Wiedniu, będąc obywatelem belgijskim. Z tego względu prawdopodobnie przebywający również w Austrii Henryk Schlösser namówił Karola na przyjazd do Ozorkowa.
 
 
Przebywający w Ozorkowie wuj Adolfa i Karola, a jednocześnie ojciec Henryka - Friedrich Mathias Schlösser miał wówczas dalekosiężne plany, dotyczące rozwoju przemysłu w Ozorkowie. Schlösserom był bardzo potrzebny tak wybitny fachowiec z branży przędzalnictwa wełnianego, jak Karol Scheibler. Jednak Karol nie zabawił w Ozorkowie na dłużej, bowiem w 1854 r. ożenił się z Anną Werner, córką ozorkowskiego farbiarza Christina Wilhelma Wernera. Anna wniosła Karolowi w posagu 43 757 rubli srebrnych, odziedziczonych po ojcu oraz po swym bracie Wilhelmie, który zmarł w 1851 r. w wieku 16 lat. Dlatego spadek, który miał przypaść Wilhelmowi, otrzymała Anna. Karol przeniósł się do Łodzi, gdzie w krótkim czasie zrobił ogromną karierę i dorobił się wielkiego majątku, zostając najbogatszym przemysłowcem w Łodzi.
 
 
Przypuszczalnie w tym czasie Karol sprowadził do Ozorkowa swego młodszego o dwa lata brata Adolfa, który idąc w ślady Karola ożenił się z młodszą siostrą Anny - Heleną Werner. Można powiedzieć, że bracia stali się ponadto szwagrami.
 
 
Adolf, pozostawszy w Ozorkowie ze swą młodą żoną, otrzymywał znaczną pomoc od brata Karola oraz jego żony Anny, która była przecież starszą siostrą jego żony Heleny. Głównie dzięki ich pomocy Adolf mógł rozbudować rezydencję przy ulicy Browarnej 404 (obecnie Wigury 14), której budowę zapoczątkował Karol. Wybrukowano przestronny podwórzec, a w jego środku posadzono lipę, która liczy sobie obecnie ponad półtora wieku. Od strony parku była usytuowana piękna fontanna, która już niestety nie istnieje. Od strony obecnej ulicy Żeromskiego wybudowano dom dla służby oraz zabudowania gospodarcze, w tym stajnię oraz pomieszczenia dla powozów. Adolf i Helena Scheiblerowie mieli oni duże wyczucie piękna. Dzięki nim powstał piękny park, usytuowany między rzeką Bzurą i obecną ulicą Żeromskiego, przylegający od północnej strony do obszernego podwórca. Nawet dziś po wielu latach (mimo, że obecnie nie jest już taki jak w latach swej świetności) nadal imponuje bardzo ciekawym drzewostanem.
 
'''Scheibler Adolf wydzierżawił od Henryka Schlössera tzw''' (ur. „zakład polausowski”, który znajdował się przy ulicy Łęczyckiej9 lutego 1822 r. Wiadomym jest, że rody Scheiblerów i Schlösserów były spokrewnione, więc nic nie szło w „obce ręce”. Zakład polausowski stał się własnością Schlösserów. Adolf początkowo korzystał z farbiarniMontioie (Nadrenia), którą nadal prowadziła jego teściowa Matylda Werner ze swym wiernym pracownikiem Adolfem Schlabemzm. Farbiarnię po mężu Matylda prowadziła do chwili swej śmierci, która nastąpiła w 1878 1 kwietnia 1889 r. Starej farbiarni nie opłacało się już remontować i Adolf zdecydował się na sporą inwestycję. Wybudował duży budynek przylegający do rezydencji mieszkalnej (prostopadle do ulicy Browarnejw Ozorkowie) z przeznaczeniem na wykończalnię i farbiarnię. Budynek ten był usytuowany równolegle do nowego koryta Bzury, które przekopywał Adolf dla swoich celów. Rezydencja Scheiblerów była obszerna, ponadto zabudowania gospodarcze, inwentarz, a także ogród i park potrzebowały dużo wody- przemysłowiec XIX-wiecznego Ozorkowa.
Adolf był jednym z dziesięciorga dzieci Jana Karola Scheiblera i Zofii Wilhelminy z rodu Pastor, którzy zajmowali się sukiennictwem. Nadrenia była w ścisłej czołówce krajowej pod względem wyrobu sukna. Przyczynił się do tego m.in. jeden z przodków Adolfa - Johann Heinrich Scheibler, który pod koniec pierwszej poł. XVIII w. wybudował fabrykę sukna w Montioie. Postawił także rezydencję rodzinną, zwaną „Rote Haus” (czyli „Czerwony Dom”), obecnie muzeum.
Tak więc Do Ozorkowa sprowadził Adolfa jego starszy brat Karol Scheibler. Adolf przy ożenił się z młodszą siostrą swojej bratowej Anny - Heleną Werner. Głównie dzięki pomocy finansowej Karola i Anny zdołał „odmłodzić” zakład „polausowski”jego żony mógł rozbudować rezydencję przy ulicy Browarnej 404 (obecnie Wigury 14), której budowę zapoczątkował Karol. Wybrukowano przestronny podwórzec, a przede wszystkim wybudować budynek wykończalni i farbiarni. Bez pomocy zewnętrznej (czytaj - rodzinnej) Adolf z pewnością by w jego środku posadzono lipę, która liczy sobie nie poradziłobecnie ponad półtora wieku. AdolfOd strony parku była usytuowana piękna fontanna, która już niestety nie mając „geniuszu” gospodarczego Karola, nie wyszedł poza drobnotowarową produkcjęistnieje. Daleko mu było do „gigantów” włókienniczej ŁodziOd strony obecnej ulicy Żeromskiego wybudowano dom dla służby oraz zabudowania gospodarcze, mimo niezwykle sprzyjających warunkóww tym stajnię oraz pomieszczenia dla powozów. Przyczynkiem do tego był fakt, że Adolf nie miał „serca” do przemysłui Helena Scheiblerowie mieli duże wyczucie piękna. Zdecydowanie wolał przyrodęDzięki nim powstał piękny park, pielęgnację ogrodu usytuowany między rzeką Bzurą i parkuobecną ulicą Żeromskiego, o które dbał wraz z żoną Heleną i wiernym ogrodnikiem Wilhelmem Krausemprzylegający od północnej strony do obszernego podwórca. Życie podążało jednak do przodu i oto brat Adolfa - KarolNawet dziś po wielu latach (mimo, prawdopodobnie przeczuwając swoje odejście, zapragnął przekształcić swoje ogromne przedsiębiorstwo że obecnie nie jest już taki jak w rodzinną spółkęlatach swej świetności) nadal imponuje bardzo ciekawym drzewostanem.
Adolf wydzierżawił od [[Schlösser Henryk Wilhelm|Henryka Schlössera]] tzw. „zakład polausowski”, który znajdował się przy ulicy Łęczyckiej. Wiadomym jest, że rody Scheiblerów i Schlösserów były spokrewnione, więc nic nie szło w „obce ręce”. Zakład polausowski stał się własnością Schlösserów. Adolf początkowo korzystał z farbiarni, którą nadal prowadziła jego teściowa Matylda Werner ze swym wiernym pracownikiem Adolfem Schlabem. Farbiarnię po mężu [[Schlösser Paulina Matylda|Matylda]] prowadziła do chwili swej śmierci, która nastąpiła w 1878 r. Starej farbiarni nie opłacało się już remontować i Adolf zdecydował się na sporą inwestycję. Wybudował duży budynek przylegający do rezydencji mieszkalnej (prostopadle do ulicy Browarnej) z przeznaczeniem na wykończalnię i farbiarnię. Budynek ten był usytuowany równolegle do nowego koryta [[Bzura|Bzury]], które przekopywał dla swoich celów. Rezydencja Scheiblerów była obszerna, ponadto zabudowania gospodarcze, inwentarz, a także ogród i park potrzebowały dużo wody.
Dnia 12 grudnia 1880 r. sporządzono akt notarialnyTak więc Adolf przy pomocy finansowej Karola i Anny zdołał „odmłodzić” zakład „polausowski”, inicjujący wspomnianą wyżej spółkęa przede wszystkim wybudować budynek wykończalni i farbiarni. Prezesem został oczywiście Karol, a Adolf wszedł do Zarządu Spółki Akcyjnej. Zgodnie z przewidywaniem Karol zmarł 13 kwietnia 1881 r. Po śmierci brata, zgodnie z wolą nie mając „geniuszu” gospodarczego Karola, Adolf został prezesem spółkinie wyszedł poza drobnotowarową produkcję. Daleko mu było do „gigantów” włókienniczej Łodzi, mimo niezwykle sprzyjających warunków. Nowe obowiązki spowodowałyPrzyczynkiem do tego był fakt, że Adolf nie miał zdecydowanie mniej czasu na „serca” do przemysłu. Zdecydowanie wolał przyrodę, pielęgnację ogrodu i parku, o które dbał wraz z żoną Heleną i wiernym ogrodnikiem Wilhelmem Krausem. Tymi sprawami zajęli się Helena Życie podążało jednak do przodu i ogrodnik Wilhelm Krauseoto brat Adolfa - Karol, prawdopodobnie przeczuwając swoje odejście, zapragnął przekształcić swoje ogromne przedsiębiorstwo w rodzinną spółkę.
Dnia 12 grudnia 1880 r. sporządzono akt notarialny, inicjujący wspomnianą wyżej spółkę. Prezesem został Karol, a Adolf wszedł do Zarządu Spółki Akcyjnej. Po śmierci brata w 1881 r., zgodnie z jego wolą, Adolf został prezesem spółki. Nowe obowiązki spowodowały, że Adolf miał zdecydowanie mniej czasu na pielęgnację ogrodu i parku. Tymi sprawami zajęli się Helena i ogrodnik Wilhelm Krause.
Przedsiębiorstwem zajął się syn Wilhelm, który również nie miał „serca” do przemysłu.
Adolf zmarł po kilku latach prezesowania w 1889 r. w wieku 67 lat w Ozorkowie. Natomiast jego małżonka Helena (z domu Werner) zmarła w 1907 r. w wieku 68 lat. Oboje zostali pochowani na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Ozorkowie.<ref>Oprac. na podst. Górny P. A., ''Przemysł starszy od miasta'', Ozorków 2014.</ref>
Na podstawie ''Przemysł starszy od miasta<small>Oprac. i zdj. '''[[Żerkowska Dorota|Dorota Żerkowska]]'''</small>'', Górny P. A., 2014
''<small>Oprac. i zdj.'''==Przypis==[[Żerkowska Dorota|Dorota ŻerkowskaKategoria:Encyklopedia]]'''</small>''[[Kategoria:Hasła w przygotowaniuLudzie]]

Menu nawigacyjne