Rosiak Stefan: Różnice pomiędzy wersjami
(wprowadzono tekst po korektach) |
|||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
<accesscontrol>Redakcja</accesscontrol> | <accesscontrol>Redakcja</accesscontrol> | ||
| − | '''Stefan Rosiak''' (ur. 16 lipca 1897 r. w Ozorkowie, zm. 1 stycznia 1973 r. w Łodzi) – historyk, archiwista, działacz krajoznawczy, szczególnie w zakresie ochrony zabytków. | + | '''Stefan Rosiak''' (ur. 16 lipca 1897 r. w Ozorkowie, zm. 1 stycznia 1973 r. w Łodzi) – historyk, archiwista, działacz krajoznawczy, szczególnie w zakresie ochrony zabytków.<br /> |
==Biografia== | ==Biografia== | ||
| − | + | Był synem Jana i Antoniny z Kamińskich małżeństwa Rosiaków. Ojciec był tkaczem w manufakturze schlösserowskiej. Stefan Rosiak dzieciństwo i młodość spędził w Ozorkowie, tu uczęszczał do szkoły elementarnej. Rozpoczął pracę, mając lat 14, również w tym największym zakładzie w naszym mieście. W 1921 r. wyjechał do Wilna, aby pracując tam, kontynuować naukę. Już nie powrócił do Ozorkowa, ale zawsze z dumą podkreślał, skąd pochodzi. Dał temu wyraz podczas uhonorowania go Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski za zasługi dla archiwistyki i historii regionu<ref>Ziemia Łęczycka, rok XXX, nr 14, listopad 1962 r.</ref> . W swych artykułach i pracach szczególną troską darzył swoje rodzinne miasto, dając wykłady i organizując wystawy na temat historii przemysłu regionu łódzkiego.<br /> | |
| − | |||
| − | |||
| − | + | ==Studia== | |
| + | W latach 1924–1929 studiował historię na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. Po skończeniu studiów poświęcił się pracy w archiwistyce. W 1947 doktoryzował się pod kierunkiem prof. Ryszarda Mienickiego na UMK w Toruniu na podstawie opublikowanej w 1938 pracy pt. Księgarnia Eliza Orzeszkowa i S-ka w Wilnie (1879–1882).<br /> | ||
==Praca zawodowa== | ==Praca zawodowa== | ||
| Linia 20: | Linia 19: | ||
* Polskiego Towarzystwa Historycznego | * Polskiego Towarzystwa Historycznego | ||
* Stowarzyszenia Historyków Sztuki | * Stowarzyszenia Historyków Sztuki | ||
| − | * Stowarzyszenia Archiwistów Polskich | + | * Stowarzyszenia Archiwistów Polskich<br /> |
| + | |||
| + | ==Śmierć i miejsce spoczynku== | ||
| + | Zmarł 1 stycznia 1973 w Łodzi. Został pochowany na cmentarzu św. Rocha na Radogoszczu. | ||
==Publikacje== | ==Publikacje== | ||
| Linia 29: | Linia 31: | ||
* Powstanie przemysłu w Ozorkowie (1963)<br /> | * Powstanie przemysłu w Ozorkowie (1963)<br /> | ||
| − | Opracował monografię | + | Opracował monografię, która nie została jednak wydana. Jedyny egzemplarz maszynopisu znajduje się w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Ozorkowie.<br /> |
| − | Przez wiele lat współpracował z zespołem naukowców, przygotowując materiały do historii miast, przemysłu i klasy robotniczej w okręgu łódzkim. | + | Przez wiele lat współpracował z zespołem naukowców, przygotowując materiały do historii miast, przemysłu i klasy robotniczej w okręgu łódzkim.<br /> |
==Odznaczenia== | ==Odznaczenia== | ||
| Linia 50: | Linia 52: | ||
==Przypisy== | ==Przypisy== | ||
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria:Encyklopedia]] |
| + | [[Kategoria:Ludzie]] | ||
Wersja z 22:58, 13 lut 2016
<accesscontrol>Redakcja</accesscontrol>
Stefan Rosiak (ur. 16 lipca 1897 r. w Ozorkowie, zm. 1 stycznia 1973 r. w Łodzi) – historyk, archiwista, działacz krajoznawczy, szczególnie w zakresie ochrony zabytków.
Spis treści
Biografia
Był synem Jana i Antoniny z Kamińskich małżeństwa Rosiaków. Ojciec był tkaczem w manufakturze schlösserowskiej. Stefan Rosiak dzieciństwo i młodość spędził w Ozorkowie, tu uczęszczał do szkoły elementarnej. Rozpoczął pracę, mając lat 14, również w tym największym zakładzie w naszym mieście. W 1921 r. wyjechał do Wilna, aby pracując tam, kontynuować naukę. Już nie powrócił do Ozorkowa, ale zawsze z dumą podkreślał, skąd pochodzi. Dał temu wyraz podczas uhonorowania go Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski za zasługi dla archiwistyki i historii regionu[1] . W swych artykułach i pracach szczególną troską darzył swoje rodzinne miasto, dając wykłady i organizując wystawy na temat historii przemysłu regionu łódzkiego.
Studia
W latach 1924–1929 studiował historię na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. Po skończeniu studiów poświęcił się pracy w archiwistyce. W 1947 doktoryzował się pod kierunkiem prof. Ryszarda Mienickiego na UMK w Toruniu na podstawie opublikowanej w 1938 pracy pt. Księgarnia Eliza Orzeszkowa i S-ka w Wilnie (1879–1882).
Praca zawodowa
Jeszcze jako student, od 1922 r., został zatrudniony w Archiwum Państwowym w Wilnie, gdzie pracował do 1946 r. Z polecenia Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych rejestrował dokumentacje polskie (polonica) w archiwach w Grodnie, Leningradzie, Moskwie i w Wilnie.
W latach 1949–1951 był pierwszym dyrektorem Archiwum Państwowego w Łodzi. Następnie organizował archiwa miejskie w Kutnie, Łowiczu, Łęczycy, Rawie Mazowieckiej, Skierniewicach, Tomaszowie Mazowieckim, Wieluniu.
Działalność społeczna
Bardzo aktywnie działał w PTTK opiekując się zabytkami i będąc zarazem współorganizatorem Okręgowej Komisji Opieki nad zabytkami.
Był członkiem:
- Polskiego Towarzystwa Historycznego
- Stowarzyszenia Historyków Sztuki
- Stowarzyszenia Archiwistów Polskich
Śmierć i miejsce spoczynku
Zmarł 1 stycznia 1973 w Łodzi. Został pochowany na cmentarzu św. Rocha na Radogoszczu.
Publikacje
W okresie międzywojennym na łamach wileńskiego Słowa publikował artykuły o tematyce historycznej (głównie dotyczące Powstania Listopadowego). W jego dorobku naukowym można wyróżnić dwa nurty. Pierwszy dotyczy historii Wileńszczyzny, tak jak wzmiankowana wyżej rozprawa doktorska, czy praca Bonifratrzy w Wilnie 1635–1843–1924 oraz rozprawa pt. Prowincja litewska Sióstr Miłosierdzia (1933).
Drugi nurt to historia gospodarcza regionu łódzkiego – artykuły, m.in.:
- Dzieje ruchu robotniczego w Ozorkowie (1957)
- Powstanie listopadowe w Ozorkowie (1957)
- Powstanie przemysłu w Ozorkowie (1963)
Opracował monografię, która nie została jednak wydana. Jedyny egzemplarz maszynopisu znajduje się w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Ozorkowie.
Przez wiele lat współpracował z zespołem naukowców, przygotowując materiały do historii miast, przemysłu i klasy robotniczej w okręgu łódzkim.
Odznaczenia
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Złoty Krzyż Zasługi
- Medal Niepodległości
- Złota Honorowa Odznaką PTTK
- Srebrna Odznaka "Za Opiekę nad Zabytkami"
- Honorowa Odznaka Miasta Łodzi
Bibliografia
- Jarosław Kita, Rafał Stobiecki, Słownik biograficzny historyków łódzkich, Łódź 2000, s. 81-82.
- Mieczysław Bandurka, Stefan Rosiak (16.07.1897–1.01.1973), Rocznik Łódzki 18 (1973), s. 228–230.
- Czesława Kryzko-Włodarska, Stefan Rosiak (16.07.1897–1.01.1973), Archeion 1974, T. LX, s. 417–421.
Oprac. Paweł Andrzej Górny
Przypisy
- ↑ Ziemia Łęczycka, rok XXX, nr 14, listopad 1962 r.
