353
edycje
Zmiany
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
wprowadzono treść hasła
<accesscontrol>Redakcja</accesscontrol>
'''Stefan Rosiak''' (ur. 16 lipca 1897 r. w Ozorkowie, zm. 1 stycznia1973 r. w Łodzi) – historyk, archiwista, działacz krajoznawczy szczególnie w zakresie ochrony zabytków.<br />
==Biografia==
Był synem Jana i Antoniny z Kamińskich małżeństwa Rosiaków. Ojciec był tkaczem w manufakturze schlösserowskiej. Stefan Rosiak dzieciństwo i młodość spędził w Ozorkowie, tu uczęszczał do szkoły elementarnej. Tu rozpoczął pracę, mając lat 14, również w tym największym zakładzie w naszym mieście. W 1921 roku wyjechał do Wilna aby pracując kontynuować naukę. Już nie powrócił do Ozorkowa. Tym nie mniej zawsze z dumą podkreślał, skąd pochodzi. Dał temu wyraz podczas uhonorowania go Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski za zasługi dla archiwistyki i historii regionu<ref>Ziemia Łęczycka, rok XXX, nr 14, listopad 1962 r.</ref> . W swych artykułach i pracach szczególną troską darzył swoje rodzinne miasto, dając wykłady i organizując wystawy na temat historii przemysłu regionu łódzkiego.<br />
==Studia==
W latach 1924–1929 studiował historię na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. Po skończeniu studiów poświęcił się pracy w archiwistyce. W 1947 doktoryzował się pod kierunkiem prof. Ryszarda Mienickiego na UMK w Toruniu na podstawie opublikowanej w 1938 pracy pt. ''Księgarnia Eliza Orzeszkowa i S-ka w Wilnie (1879–1882)''.<br />
==Praca zawodowa==
Jeszcze jako student, od 1922 r., został zatrudniony w Archiwum Państwowym w Wilnie, gdzie pracował do 1946 r. Z polecenia Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych rejestrował dokumentacje polskie (polonica) w archiwach w Grodnie, Leningradzie, Moskwie i w Wilnie.
W latach 1949–1951 był pierwszym dyrektorem Archiwum Państwowego w Łodzi. Następnie organizował archiwa miejskie w Kutnie, Łowiczu, Łęczycy, Rawie Mazowieckiej, Skierniewicach, Tomaszowie Mazowieckim, Wieluniu.<br />
==Działalność społeczna==
Bardzo aktywnie działał w PTTK opiekując się zabytkami i będąc zarazem współorganizatorem Okręgowej Komisji Opieki nad zabytkami.<br />
Był członkiem:<br />
* Polskiego Towarzystwa Historycznego
* Stowarzyszenia Historyków Sztuki
* Stowarzyszenia Archiwistów Polskich<br />
==Śmierć i miejsce spoczynku==
Zmarł 1 stycznia 1973 w Łodzi. Został pochowany na cmentarzu św. Rocha na Radogoszczu.<br />
==Publikacje==
W okresie międzywojennym na łamach wileńskiego ''Słowa'' publikował artykuły o tematyce historycznej (głównie dotyczące Powstania Listopadowego). W jego dorobku naukowym można wyróżnić dwa nurty. Pierwszy dotyczy historii Wileńszczyzny, tak jak wzmiankowana wyżej rozprawa doktorska, czy praca ''Bonifratrzy w Wilnie 1635–1843–1924'' oraz rozprawa pt. ''Prowincja litewska Sióstr Miłosierdzia (1933)''.<br />
Drugi nurt to historia gospodarcza regionu łódzkiego – artykuły, m.in.:<br />
* Dzieje ruchu robotniczego w Ozorkowie (1957)
* Powstanie listopadowe w Ozorkowie (1957)
* Powstanie przemysłu w Ozorkowie (1963)<br />
Opracował monografię Ozorkowa, która z przyczyn od niego niezależnych nie została dokończona.<br />
Przez wiele lat współpracował z zespołem przygotowując Materiały do historii miast, przemysłu i klasy robotniczej w okręgu łódzkim.<br />
==Odznaczenia==
* Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
* Złoty Krzyż Zasługi
* Medal Niepodległości
* Złota Honorowa Odznaką PTTK
* Srebrna Odznaka "Za Opiekę nad Zabytkami"
* Honorowa Odznaka Miasta Łodzi<br />
==Bibliografia==
* Jarosław Kita, Rafał Stobiecki, Słownik biograficzny historyków łódzkich, Łódź 2000, s. 81-82.
* Mieczysław Bandurka, Stefan Rosiak (16.07.1897–1.01.1973), Rocznik Łódzki 18 (1973), s. 228–230.
* Cz.esława Kryzko-Włodarska, Stefan Rosiak (16.07.1897–1.01.1973), Archeion 1974, T. LX, s. 417–421.<br />
<small>''Oprac.'' '''''Paweł Andrzej Górny'''''</small>
[[Kategoria:Hasła w przygotowaniu]]
