353
edycje
Zmiany
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
poprawiono zdjęcie
[[Plik:Rosiak-Stefan3.jpg|mały|prawo|Stefan Rosiak]]'''Stefan Rosiak''' (ur. 16 lipca 1897 r. w Ozorkowie, zm. 1 stycznia 1973 r. w Łodzi) – historyk, archiwista, działacz krajoznawczy, szczególnie w zakresie ochrony zabytków.<br /> ==Biografia==Był synem Jana i Antoniny z Kamińskich małżeństwa Rosiaków. Ojciec był tkaczem w manufakturze schlösserowskiej. Stefan Rosiak dzieciństwo i młodość spędził w Ozorkowie, tu uczęszczał do szkoły elementarnej. Rozpoczął pracę, mając lat 14, również w tym największym zakładzie w naszym mieście. W 1921 r. wyjechał do Wilna, aby pracując tam, kontynuować naukę. Już nie powrócił do Ozorkowa, ale zawsze z dumą podkreślał, skąd pochodzi. Dał temu wyraz podczas uhonorowania go Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski za zasługi dla archiwistyki i historii regionu<ref>Ziemia Łęczycka, rok XXX, nr 14, listopad 1962 r.</ref> . W swych artykułach i pracach szczególną troską darzył swoje rodzinne miasto, dając wykłady i organizując wystawy na temat historii przemysłu regionu łódzkiego.<br /> ==Studia==W latach 1924–1929 studiował historię na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. Po skończeniu studiów poświęcił się pracy w archiwistyce. W 1947 doktoryzował się pod kierunkiem prof. Ryszarda Mienickiego na UMK w Toruniu na podstawie opublikowanej w 1938 pracy pt. ''Księgarnia Eliza Orzeszkowa i S-ka w Wilnie (1879–1882)''.<br /> ==Praca zawodowa==Jeszcze jako student, od 1922 r., został zatrudniony w Archiwum Państwowym w Wilnie, gdzie pracował do 1946 r. Z polecenia Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych rejestrował dokumentacje polskie (polonica) w archiwach w Grodnie, Leningradzie, Moskwie i w Wilnie.W latach 1949–1951 był pierwszym dyrektorem Archiwum Państwowego w Łodzi. Następnie organizował archiwa miejskie w Kutnie, Łowiczu, Łęczycy, Rawie Mazowieckiej, Skierniewicach, Tomaszowie Mazowieckim, Wieluniu.<br /> ==Działalność społeczna==Bardzo aktywnie działał w PTTK, opiekując się zabytkami i będąc zarazem współorganizatorem Okręgowej Komisji opieki nad zabytkami.<br />Był członkiem:<br />* Polskiego Towarzystwa Historycznego* Stowarzyszenia Historyków Sztuki* Stowarzyszenia Archiwistów Polskich<br /> ==Śmierć i miejsce spoczynku==Zmarł 1 stycznia 1973 w Łodzi. Został pochowany na cmentarzu św. Rocha na Radogoszczu. ==Publikacje==W okresie międzywojennym na łamach wileńskiego ''Słowa'' publikował artykuły o tematyce historycznej (głównie dotyczące Powstania Listopadowego). W jego dorobku naukowym można wyróżnić dwa nurty. Pierwszy dotyczy historii Wileńszczyzny, tak jak wzmiankowana wyżej rozprawa doktorska, czy praca ''Bonifratrzy w Wilnie 1635–1843–1924'' oraz rozprawa pt. ''Prowincja litewska Sióstr Miłosierdzia (1933)''.<br />Drugi nurt to historia gospodarcza regionu łódzkiego – artykuły, m.in.:<br />* Dzieje ruchu robotniczego w Ozorkowie (1957)* Powstanie listopadowe w Ozorkowie (1957)* Powstanie przemysłu w Ozorkowie (1963)<br /> Opracował monografię, która nie została jednak wydana. Jedyny egzemplarz maszynopisu znajduje się w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Ozorkowie.<br /> Przez wiele lat współpracował z zespołem naukowców, przygotowując materiały do historii miast, przemysłu i klasy robotniczej w okręgu łódzkim.<br /> ==Odznaczenia==* Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski* Złoty Krzyż Zasługi* Medal Niepodległości* Złota Honorowa Odznaką PTTK* Srebrna Odznaka "Za Opiekę nad Zabytkami"* Honorowa Odznaka Miasta Łodzi ==Bibliografia==* Jarosław Kita, Rafał Stobiecki, Słownik biograficzny historyków łódzkich, Łódź 2000, s. 81-82.* Mieczysław Bandurka, Stefan Rosiak (16.07.1897–1.01.1973), Rocznik Łódzki 18 (1973), s. 228–230.* Czesława Kryzko-Włodarska, Stefan Rosiak (16.07.1897–1.01.1973), Archeion 1974, T. LX, s. 417–421.<br /> <small>''Oprac.'' '''''Paweł Andrzej Górny'''''</small> ==Przypisy== [[Kategoria:Encyklopedia]][[Kategoria:Hasła w przygotowaniuLudzie]]
