Płażewski Ignacy

Z Ozopedia - internetowa Encyklopedia miasta i gminy Ozorków
Wersja z dnia 10:19, 21 lut 2017 autorstwa Marianna Różalska (dyskusja | edycje) (link)
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Ignacy Płażewski (ur. 20 lipca 1899 r. w Ozorkowie, zm. 22 sierpnia 1977 r. w Łodzi[1]) – fotograf, historyk, wydawca, publicysta, pułkownik WP.

Biografia

Syn Franciszka Płażewskiego, rymarza, i Anny z Kowalewskich. Należał do tajnego harcerstwa. W wieku 13 lat (1912 r.) zaciągnął się do Pierwszej Łódzkiej Drużyny Skautowej. Dwa lata później został aresztowany przez żandarmerię carską i wydalony ze szkoły. W 1915 r. zorganizował w Łodzi drużynę harcerską, złożoną z chłopców ze środowiska robotniczego. Organizował dla niej obozy wakacyjne w l. 1915-1917. W 1916 r. został aresztowany przez Niemców w jednym z lokali konspiracyjnych. Spędził 3 tygodnie w więzieniu.

Służbę wojskową odbył w Warszawie, a następnie przeszedł do rezerwy jako podporucznik. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Kształcił się w Szkole Nauk Politycznych w Warszawie. W 1922 r. przeniósł się do Siedlec, gdzie założył oddział Związku Oficerów Rezerwy oraz spółdzielnię pracy dla byłych wojskowych. Rozpoczął wydawanie tygodnika "Gazeta Podlaska". Tutaj także w 1922 r. zawarł związek małżeński z Ireną Brodzińską, którego owocem był urodzony w 1924 r. Jerzy Płażewski - „nestor polskiej krytyki filmowej”. W 1924 r. wrócił do Warszawy, by zdać egzaminy końcowe. Pracował w "Kurierze Porannym" i "Woli Ludu", organie Stronnictwa Ludowego.

Przed II wojną światową był wydawcą Biblioteki Domu Polskiego, najtańszej polskiej książki w prenumeracie. W 1935 r. mianowano go zastępcą dyrektora ds. wydawniczych i redakcyjnych Państwowego Wydawnictwa Książek Szkolnych we Lwowie. Jak sam pisał: Z prowincjonalnego wydawnictwa opartego prawie wyłącznie na wydawaniu podręczników dla mniejszości narodowych, w ciągu trzech lat wypromowałem PWKS do rzędu czołowych. W marcu 1939 r. został zmobilizowany i przydzielony do Wojskowego Instytutu Naukowo-Oświatowego w Warszawie, gdzie pełnił służbę do 7 września 1939 r., tj. do ewakuacji Instytutu. Nie mógł już pracować jako wydawca, więc zajął się profesjonalnie fotografią. W grudniu 1939 r. założył w Siedlcach laboratorium fotograficzne, a w kwietniu 1940 r. - atelier i sklep z artykułami fotograficznymi. Zatrudniał do 22 pracowników, zabezpieczając ich tym samym przed robotami przymusowymi na terenie III Rzeszy. Równocześnie zajmował się działalnością konspiracyjną - w laboratorium drukowano mapy "sztabowe" dla oddziałów partyzanckich, powielano regulaminy i instrukcje wojskowe. Razem z grupą pracowników sfotografował rozpryskujące się części próbnych pocisków rakiety V-1. Taśmy filmowe za pośrednictwem kuriera trafiły do Warszawy. Organizacyjnie należał do Korpusu Bezpieczeństwa, bezpośrednio podlegając płk. Leonowi Bąkowskiemu ps. "Rawicz".

Po wyzwoleniu Siedlec został wcielony do Ludowego Wojska Polskiego. Latem 1944 r. założył "Siedleckie Towarzystwo Przyjaciół Żołnierza Polskiego" jako społeczną pomoc tworzącej się w Siedlcach 8 DP. Siedziba mieściła się w domu Płażewskich. Siedleckie Towarzystwo stało się wzorem dla kolejnych, które następnie dały początek Lidze Obrony Kraju. W sierpniu 1944 r. został zmobilizowany, przydzielony do Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego i mianowany komendantem Wojskowego Instytutu Naukowo-Wydawniczego[2]. W czasie stacjonowania w Lublinie na prośbę delegatów z Kozłówki wysłał żołnierzy do pilnowania dóbr zgromadzonych w pałacu Zamoyskich. W listopadzie 1944 r. Naczelny Dowódca Wojska Polskiego Michał Rola-Żymierski wydał rozkaz ws. zabezpieczenia przez wojsko wszystkich cennych przedmiotów, materiałów naukowych, przyrządów laboratoryjnych i bibliotek oraz kontaktowania się w tej sprawie z ppłk Płażewskim. 1 listopada 1945 r. awansował na stopień pułkownika. Gdy w 1946 r. został przeniesiony do rezerwy, razem z rodziną przeniósł się na stałe do Łodzi. Podjął pracę w Państwowych Zakładach Wydawnictw Szkolnych.

Płażewskiego wyrzucono z wojska w 1950 r., a następnie aresztowano. Ponownie zajął się fotografią. Założył okrąg łódzki Związku Polskich Artystów Fotografików. Był jego prezesem w l. 1952-1970, ale także honorowym członkiem samego ZPAF. Brał udział w wielu salonach fotograficznych. Ostatnie lata jego życia to praca nad książką Spojrzenie w przeszłość polskiej fotografii. Został pochowany na Cmentarzu Zarzew w Łodzi. Po śmierci miały miejsce cztery indywidualne wystawy jego fotografii.

Twórczość

  • Spojrzenie w przeszłość polskiej fotografii (wydanie z 2003 Dzieje polskiej fotografii 1839-1939) - materiały do książki zbierał przez prawie 40 lat, poszukiwał danych historycznych, które łączyłyby ziemie polskie z fotografią; opisuje historię „fotografii artystycznej” zwanej „fotografiką”.

Odznaczenia

  • Krzyż Niepodległości
  • Złoty Krzyż Zasługi (1935)
  • Wawrzyn Polskiej Akademii Literatury (1937) - "za wybitną działalność wydawniczą"
  • Order Krzyża Grunwaldu III klasy (1945)
  • Order Odrodzenia Polski V klasy (1945)

Bibliografia

Oprac. Marianna Różalska

Przypisy

  1. Wielka Genealogia Minakowskiego.
  2. WINW zajmował się dostarczaniem żołnierzom polskiej literatury wojskowej na miejsce rosyjskojęzycznej.