Zmiany

{{Inne znaczenia|miasta|'''Ozorków''' – miasto nad rzeką [[Ozorków (ujednoznacznienie)Bzura|Bzurą]]}}, w województwie łódzkim, w powiecie zgierskim, znajdujące się 20 km na północ od Łodzi.{{POL miasto infobox [[Plik:Herb Ozorkowa.jpg|nazwa = Ozorków 100px|dopełniacz nazwy = Ozorkowa thumb|zdjęcie = Ozorków, Wyszyńskiego 33-001.JPG prawo|opis zdjęcia = Dom drewniany XIX w., ul. Wyszyńskiego 33Herb]] |herb = POL Ozorków COA.svg |[[Plik:flaga = POL Ozorków flagozorkowa.svg jpg|dewiza = 100px|województwo = łódzkie thumb|powiat = [[powiat zgierskiprawo|zgierskiFlaga]] |Gmina gmina =miejska |data założenia = |prawa Prawa miejskie = 1816 |stanowisko Stanowisko zarządzającego = burmistrz |zarządzający = Zarządzający Jacek Socha |powierzchnia = Powierzchnia 15,46km² |wysokość = Wysokość od 130 do 155 m n.p.m. |rok = 2008 |liczba Liczba ludności 19412<ref>Stan w dn. 31 grudnia 2015 r. wg ewidencji ludności = 20 407Wydz. Spraw Obywatelskich Urzędu Miejskiego w Ozorkowie.</ref> |gęstość Gęstość zaludnienia = 1322,45 1286 |strefa Strefa numeracyjna = ( +48) 42 |kod Kod pocztowy = 95-035, 95-036 |tablice Tablice rejestracyjne = EZG |stopniN = 51 |minutN = 57 |sekundN = 30 |stopniE = 19 |minutE = 17 |sekundE = 17 |TERYT = 1101220021 |SIMC = |slogan = |adres urzędu miasta = Adres Urzędu Miejskiego ul.&nbsp;Wigury&nbsp;1<br />95-035 Ozorków |commons = Category:Ozorków |wikipodróże = |wikinews = |wikicytaty = |wikisłownik = |www = http://www.umozorkow.pl |bip =}} '''Ozorków''' – [[miasto]] nad rzeką [[Bzura|Bzurą]], w [[województwo łódzkie|województwie łódzkim]], w [[powiat zgierski|powiecie zgierskim]]. Miasto znajduje się 20 km na północ od Łodzi. Według danych z 31 grudnia 2008 r. miasto miało 20 407 mieszkańców<ref>{{cytuj pismo| nazwisko=Nowak |imię=Lucyna|nazwisko2=Stańczyk|imię2=Joanna |nazwisko3=Znajewska|imię3=Agnieszka|tytuł=Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2008&nbsp;r.) |wydawca=[[Główny Urząd Statystyczny]]|odpowiedzialność=GUS, Departament Badań Statystycznych|issn=1734-6118|język=pl|data=2009|url= http://webwww.archiveozorkow.org/web/20131029204614/http://wwwbip.stat.govnet.pl/cps/rde/xbcr/gus/PUBL_L_ludnosc_stan_struktura_31_12_2008.pdf}}</ref>.

[[Plik:Powiat zgierski - gmina miejska Ozorków.png|thumb|leftprawo|290px220px|Położenie miasta na mapie powiatu]] [[Plik:Plan-2013.jpg|thumb|prawo|220px|Plan miasta]]Według danych z roku 20072016 r.<ref name=autonazwa1>{{cytuj książkę|tytuł=Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.|wydawca=Główny Urząd Statystyczny|miejsce=Warszawa|data=2013-07-26|issn=1505-5507|url=[http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/powierzchnia-i-ludnosc-w-przekroju-terytorialnym-w-20132016-r-,7,1013.html}}Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2016 r.]</ref> Ozorków zajmuje obszar 1546 ha , czyli 15,46 km²km². Struktura użytkowania ziemi w Ozorkowie:* użytki rolne: 53%* tereny mieszkaniowe: 17%* lasy i tereny zieleni: 8%* tereny produkcyjne: 7%* tereny usług: 5%* tereny komunikacji: 5%* nieużytki: 3%* wody: 2% Miasto stanowi 1,81% powierzchni powiatu. == Demografia ==Dane z 31 grudnia 2007 r.{{r|autonazwa1}}<ref>{{cytuj książkę| nazwisko=Nowak|imię=Lucyna|nazwisko2=Stańczyk|imię2=Joanna|nazwisko3=Znajewska|imię3=Agnieszka|tytuł=Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2007&nbsp;r.)|wydawca=[[Główny Urząd Statystyczny]]|issn=1734-6118|język=pl|miejsce=Warszawa|data=2008|url=http://web.archive.org/web/20120601000000/http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/PUBL_ludnosc_stan_struktura_31_12_2007.zip}}</ref>:{|border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 0 0 1em 1em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; text-align:right;"! Opis ||colspan=2| Ogółem ||colspan=2| Kobiety ||colspan=2| Mężczyźni|-| jednostka || osób || % || osób || % || osób || %|-| populacja || '''20 445''' || 100 || 10 968 || 53,65 || 9477 || 46,35|-| gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) ||colspan=2| 1322,45 ||colspan=2| 709,44 ||colspan=2| 613,00|} == Historia Ozorkowa ==Historia miasta sięga początku XV wieku. W 1415 pojawiła się pierwsza wzmianka o małej wiosce położonej wśród trudno dostępnych lasów i bagien, należącej do rodu Szczawińskich, herbu [[Prawdzic (herb szlachecki)|Prawdzic]]. W 1807, późniejszy właściciel Ozorkowa, [[Ignacy Starzyński]], pragnąc ożywić gospodarczo swoją posiadłość, sprowadza do niej 19 sukienników i farbiarzy z [[Saksonia|Saksonii]]. W 1815 liczba ich wzrosła już do 117, podczas gdy [[Łódź]] miała ich wówczas 331. W rok później, w 1816 Ozorków uzyskał prawa miasta prywatnego, co przyspieszyło jego rozwój. W 1821 osiedliła się w Ozorkowie rodzina Schlösserow, przybyłych z [[Akwizgran]]u, którzy założyli najpierw nowoczesną przędzalnię wełny, a potem bawełny. W ten sposób Ozorków zapoczątkował rozwój przemysłu sukienniczego nad górną [[Bzura|Bzurą]], który później rozszerzył się na [[Zgierz]] i Łódź, tworząc największy w Polsce ośrodek przemysłu włókienniczego. Ponieważ dla dynamicznie rozwijającego się przemysłu zaczęło brakować miejsca, już w 1820 największe zakłady lokowały się na terenie folwarku Strzeblew. Rosła liczba ludności, która w 1828 doszła do 5669 osób{{fakt|data=2009-08}}. Miejscowość zamieszkiwała duża populacja [[Żydzi|żydowska]] i [[Niemcy|niemiecka]], w mieście wybudowano [[synagoga|synagogę]] i kościół [[Luteranizm|ewangelicki]]<ref>[http://ozorkow.info.pl/miasto/miasto-historia-miasta/ Informacja z witryny Ozorków.info (dostęp: 6 sierpnia 2014 r.).].</ref> W latach trzydziestych [[Karol Schlösser]] zbudował tu największą w mieście fabrykę tkanin bawełnianych o pełnym cyklu produkcyjnym. Po upadku [[powstanie listopadowe|powstania listopadowego]] miasto przeszło stagnację spowodowaną utratą zamówień dla armii [[Królestwo Polskie (kongresowe)|Królestwa Kongresowego]], represyjnymi barierami celnymi, rosnącą rolą Zgierza i Łodzi, jak też wypieraniem z rynku tkanin wełnianych przez bawełniane. W 1866, za kolejnego właściciela Feliksa hrabiego Lubieńskiego, Ozorków uzyskał status miasta rządowego, bardziej atrakcyjny dla inwestycji. [[I wojna światowa]] wywołała kolejny regres gospodarczy miasta. Dopiero okres niepodległego bytu państwowego stworzył nowe podstawy rozwojowe. Już na początku lat dwudziestych, Ozorków otrzymał połączenie kolejowe z Łodzią i [[Kutno|Kutnem]], a wraz z elektryfikacją Pod względem położenia geograficznego teren miasta przeprowadzoną w 1928, komunikację tramwajową ze Zgierzem i Łodzią (w latach 1922-1928 linia obsługiwana była przez tramwaj parowy). W okresie międzywojennym przybyło miastu kilka obiektów, takich jak budynek Kasy Chorych, dwie szkoły podstawowe, zakład kąpielowy i dom kolonijny dla dzieci w miejskim lasku. Czas okupacji hitlerowskiej był tragicznym okresem w dziejach miasta. Miasto zostało włączone bezpośrednio do [[III Rzesza|III Rzeszy]]; w latach 1943-1945 nosiło nazwę Brunnstadt. Eksterminacyjna polityka okupanta (wymordowanie 6-tysięcznej ludności żydowskiej oraz terror stosowany wobec ludności polskiej) sprawiła, że populacja miasta zmniejszyła się zaliczany jest do niespełna 10 000{{fakt|data=2009-08}} mieszkańców. Niemcy zniszczyli m.in synagogę znajdującą się przy obecnej ul. Wyszyńskiego<ref>[http://www.sztetl.org.pl/pl/article/ozorkow/11,synagogi-domy-modlitwy-i-inne/297,synagoga-ul-wyszynskiego-/ Informacja z witryny Sztetl (dostęp: 6 sierpnia 2014 r.)]</ref>. Po 1945 roku nastąpiła rozbudowa i modernizacja zakładów przemysłu bawełnianego (OZPB „Morfeo”) i wełnianego, przybyło instytucji socjalnych, oświatowych i usługowych. Nastąpił gwałtowny rozwój budownictwa mieszkaniowego oraz infrastruktury miejskiej. W kolejnych latach powstał państwowy zakład przemysłu odzieżowego (ZPK „Latona”), budowano osiedla bloków mieszkalnych oraz powiększono zasięg terytorialny miasta włączając do Ozorkowa sąsiednie wsie. Oddano do użytku nowe szkoły, przedszkola i obiekty sportowe. Przybyło wiele placówek handlowych i prywatnych zakładów produkcyjno - handlowo - usługowych. Zainstalowano sygnalizację świetlną i zmodernizowano ciągi komunikacyjne (nowe ulice, skrzyżowania, place i ronda). Przystąpiono do budowy nowego kościoła na Adamówku oraz nowego cmentarza. Na przełomie lat XX i XXI wieku utworzono w południowej części Ozorkowa podstrefę [[Łódzka Specjalna Strefa Ekonomiczna|Wyżyny Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej]]. Tym samym pojawiły się w mieście nowe zakłady produkcyjne. Na skutek przemian gospodarczo-ustrojowych w Polsce kluczowy dla miasta [[przemysł]] lekki (włókienniczy i odzieżowy) załamał się. Dwa największe zakłady („Morfeo” i „Latona”) ogłosiły upadłość i przestały istnieć. Na powstałych w ten sposób terenach poprzemysłowych działalność gospodarczą wznowiły różnorodne firmy prywatne. Współcześnie w mieście szybko wzrasta rola usług. Ozorków traci powoli industrialny charakter i staje się miastem przemysłowo-usługowym. == Urodzeni w Ozorkowie ==* [[Jolanta Bartczak]], polska lekkoatletka, specjalistka skoku w dal, olimpijka z Seulu (1988)* [[Kamil Kacprzak]], polski siatkarz* [[Andrzej Krawczyk (historyk)|Andrzej Krawczyk]], historyk, dyplomata, Minister w Kancelarii Prezydenta 2005-2007, Ambasador w Czechach (2001-2005) i na Słowacji (od 2008)* Mariusz Lewandowski, mistrz świata w karate tradycyjnym* [[Bartłomiej Pawłowski]], polski piłkarz, gracz m.in. [[Widzew Łódź (piłka nożna)|Widzewa Łódź]] i [[Lechia Gdańsk (piłka nożna)|Lechii Gdańsk]]* [[Jerzy Próchnicki]], aktor, grający między innymi rolę Włodka Kisiela wchodzącej w serialu ''M jak Miłość''* [[Samuel Reshevsky]], amerykański arcymistrz szachowy* [[Stefan Rosiak]], polski historyk* [[Witold Sobociński]], operator filmowy* [[Mieczysław Ubysz]], poeta, spiker powstańczego radia „Błyskawica”, uczestnik Powstania Warszawskiego pseudonim „Wik”* Marta Anna Walczak, wicemistrzyni Polski w curlingu* [[Irek Wojtczak]], jazzman == Zabytki ==[[Plik:Ozorków, plskład Krainy Wielkich Dolin. Jana Pawła II, kościół św. Józefa-038.JPG|thumb|240px|Kościół św. Józefa Oblubieńca NMP w Ozorkowie]][[Plik:Ozorków, Listopadowa 6B-001.JPG|thumb|240px|Pałac Schlosserów]]Według rejestru zabytków [[Narodowy Instytut Dziedzictwa|NID]]<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.nid.pl/pl/Informacje_ogolne/Zabytki_w_Polsce/rejestr-zabytkow/zestawienia-zabytkow-nieruchomych/LDZ-rej.pdf| tytuł = Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie| data dostępu = 19 września 2008| autor = NID}}</ref> na listę zabytków wpisane są obiekty:* kościół parafialny pw. św. Józefa, ul. Jana Pawła II 1/3, 1668, 1885, 1935, nr rej.: A/499 z 4.08.1967* kościół ewangelicki, ul. Zgierska 2, 1842, nr rej.: A/535 z 11.08.1967* dzwonnica, nr rej.: A/536 z 11.08.1967* plebania, ul. Zgierska 9, 1842, nr rej.: A/537 z 11.08.1967* domy pl. Jana Pawła II 1, połowa XIX w., nr rej.: A/504 z 4.08.1967* dom, pl. Jana Pawła II 3, I połowa XIX w., nr rej.: A/505 z 4.08.1967* dom, pl. Jana Pawła II 7, koniec XIX w., nr rej.: A/506 z 4.08.1967* dom, pl. Jana Pawła II 16, koniec XIX w., nr rej.: A/507 z 4.08.1967* dom, pl. Jana Pawła II 17, koniec XIX w., nr rej.: A/79 z 4.08.1967* dom, pl. Jana Pawła II 18, połowa XIX w., nr rej.: A/508 z 4.08.1967* dom, pl. Jana Pawła II 19, połowa XIX w., nr rej.: A/509 z 4.08.1967* dom, pl. Jana Pawła II 20, I połowa XIX w., nr rej.: A/510 z 4.08.1967* dom, ul. Kościuszki 29, koniec XIX w., nr rej.: A/519 z 8.08.1967* dawna motarnia bawełny, ul. Listopadowa 6, koniec XIX w., nr rej.: A/501 z 4.08.1968* pałac Schlosserów, ul. Listopadowa 6 b, koniec XIX w., nr rej.: A/500 z 4.08.1967* dom, ul. Listopadowa 6 d, koniec XIX w., nr rej.: A/520 z 8.08.1967* dom, ul. Listopadowa 6 e, koniec XIX w., nr rej.: A/521 z 8.08.1967* dom, ul. Listopadowa 20, połowa XIX w., nr rej.: A/523 z 8.08.1967* dom, ul. Listopadowa 25 a, połowa XIX w., nr rej.: A/524 z 8.08.196* pałac Schlosserów, ul. Łęczycka 7, połowa XIX w., nr rej.: A/306 z 6.12.1984* dwór Schleiblerów, ul. Wigury 14, II połowa XIX w., nr rej.: A/503 z 4.08.1967* dom, ul. Wyszyńskiego 2, 1825, nr rej.: A/511 z 4.08.1967* dom, ul. Wyszyńskiego 4, połowa XIX w., nr rej.: A/1126 z 19.06.1972* dom, ul. Wyszyńskiego 6, połowa XIX w., nr rej.: A/1127 z 19.06.1972* dom, ul. Wyszyńskiego 8, połowa XIX w., nr rej.: A/512 z 4.08.1967* dom, ul. Wyszyńskiego 16, połowa XIX w., nr rej.: A/1128 z 19.06.1972* dom, ul. Wyszyńskiego 20, drewniany, II połowa XIX w., nr rej.: A/513 z 4.08.1967* dom, ul. Wyszyńskiego 26, II połowa XIX w., nr rej.: A/78 z 4.08.1967* dom, ul. Wyszyńskiego 33, drewniany, połowa XIX w., nr rej.: A/515 z 4.08.1967* dom, ul. Wyszyńskiego 35, połowa XIX w., nr rej.: A/516 z 8.08.1967* przestrzenny układ komunikacyjny kolejki wąskotorowej – [[Krośniewicka Kolej Dojazdowa]] == Instytucje oświatowe i kulturalne w Ozorkowie ==* Szkoła Podstawowa nr 4 z Oddziałami Integracyjnymi im. Tadeusza Kościuszki* Szkoła Podstawowa nr 5 z Oddziałami Integracyjnymi im. Marii Curie–Skłodowskiej* Gimnazjum nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi im. Jana Pawła II* I Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Żeromskiego* Zespół Szkół Specjalnych* Zespół Szkół Zawodowych* Miejska Biblioteka Publiczna im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego* Miejski Ośrodek Kultury* Młodzieżowy Dom Kultury* Hufiec ZHP Ozorków* grupa rekonstrukcji historycznej Swawolna Kompanii Ziemi Łęczyckiej* Izba Historii Miasta Ozorkowa == Wspólnoty wyznaniowe ==[[Plik:Ozorków, Zgierska 2, kościół ewangelicki-019.JPG|thumb|240px|Kościół ewangelicki w Ozorkowie]]Na terenie Ozorkowa działalność religijną prowadzą następujące wspólnoty wyznaniowe:* [[Kościół katolicki w Polsce|Kościół Katolicki]]**[[Parafia św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny i Podwyższenia Krzyża Świętego w Ozorkowie]] **[[Parafia Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Ozorkowie]]* [[Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP|Kościół Ewangelicko-Augsburski]]** [[Parafia Ewangelicko-Augsburska w Ozorkowie]]* [[Kościół Starokatolicki Mariawitów w RP|Kościół Starokatolicki Mariawitów]] – wierni przynależą do [[Parafia św. Mateusza Apostoła i Ewangelisty w Nowej Sobótce|parafii św. Mateusza Apostoła i Ewangelisty w Nowej Sobótce]].* [[Świadkowie Jehowy|Chrześcijański Zbór Świadków Jehowy]]<ref>Dane według raportów [http://www.jw.org/apps/P_YBBXHC wyszukiwarki zborów] (www.jw.org) z 4 czerwca 2014.</ref> == Atrakcje turystyczne ==* [[Parafia św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny i Podwyższenia Krzyża Świętego w Ozorkowie|kościół parafialny]] rzymskokatolicki pw. św. Józefa Oblubieńca NMP i Podwyższenia Krzyża Świętego,* kościół ewangelicko-augsburski pw. dwunastu Apostołów Jezusa Chrystusa,* [[Parafia Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Ozorkowie|kościół parafialny]] rzymskokatolicki pw. NMP Królowej Polski,* kompleks pałacowo-fabryczny Schlösserów (XIX wiek), II pałac Schlösserów przy ul. Listopadowej (XIX w.),* najdłuższa linia tramwajowa w Polsce, nr 46, docierająca tu z [[Łódź|Łodzi]] (uznawana również za drugą najdłuższą na świecie po [[Kusttram|belgijskim tramwaju nadmorskim]] – 38 km),* kolejka wąskotorowa,* zespół basenów ze zjeżdżalniami,* studnie artezyjskie,* drewniane domy tkaczy i sukienników,* park miejski,* wieża ciśnień przy dworcu kolejowym,* stary cmentarz,* lasek miejski (obrzeża Ozorkowa),* zalew miejski,* hala sportowa i boisko sportowe,* Ośrodek dla Osób Niepełnosprawnych – ul. Kościuszki 31 (stara łaźnia),* Klub sportowo – towarzyski „Romano”* Strzelnica miejska == Sport ==* [[Bzura Ozorków|MKS Bzura Ozorków]] – siatkówka,* [[Kotan Ozorków]] – piłka nożna,* [[OKS Bzura Ozorków]] – piłka nożna.* Zgiersko-Łęczyckie WOPR – pływanie i ratownictwo sportowe, motorowodniactwo,

== Kolej ==Struktura użytkowania ziemi w Ozorkowie:{{Kategoria główna|Stacje *użytki rolne: 53%*tereny mieszkaniowe: 17%*lasy i przystanki kolejowe w Ozorkowie}}tereny zieleni: 8%*tereny produkcyjne: 7%*tereny usług: 5%*tereny komunikacji: 5%*nieużytki: 3%* [[linia kolejowa nr 16]]wody: Łódź Widzew – [[Zgierz (stacja kolejowa)|Zgierz]] – [[Ozorków (stacja kolejowa)|Ozorków]] – [[Łęczyca (stacja kolejowa)|Łęczyca]] – [[Kutno (stacja kolejowa)|Kutno]];2%

== Zobacz też ==* '''Informacje na temat demografii, historii, [[Cmentarz żydowski w OzorkowieZabytki Ozorkowa|zabytków]], życia społeczno-kulturalnego miasta znajdują się w Ozopedii w poszczególnych kategoriach haseł A-Ż.'''

==Przypisy==<references />''<small>Oprac. [[Trzcińska Danuta|Danuta Trzcińska]]</small>''[[Kategoria:Ozorków| Encyklopedia]][[Kategoria:Miasta województwa łódzkiegoMiejsca]]