Makarewiczówna Aniela

Z Ozopedia - internetowa Encyklopedia miasta i gminy Ozorków
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Aniela Makarewiczówna w mundurze Ochotniczej Legii Kobiet (1920 r.)

Aniela Makarewiczówna (ur. 1 stycznia 1897 r. w Warszawie, zm. 2 listopada 1988 r. w Ozorkowie) - kobieta-żołnierz Ochotniczej Legii Kobiet[1], siostra sanitarna, położona.

Biografia

Córka Emilji z d. Nowak i Piotra, małżeństwa Makarewiczów. Miała sześcioro rodzeństwa, siostry: Helenę, Stanisławę i Jadwigę oraz braci: Romana, Adama i Bronisława. Rodzina przybyła do Ozorkowa z Warszawy na początku XX w.

W okresie od 1920 r. do 12 sierpnia 1921 r. Aniela Makarewiczówna pełniła służbę wartowniczą w Ochotniczej Legii Kobiet w Warszawie, w 2. kompanii na Pradze. Została uhonorowana odznaką "Za Trud Ofiarny"[2][3] oraz Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921 "Polska Swemu Obrońcy"[4].
Po zakończeniu służby wojskowej pracowała w Warszawie jako pielęgniarka. 9 kwietnia 1926 r. ukończyła Warszawską Miejską Szkołę Położnych, otrzymując stopień położnej-akuszerki (fot. 5).
Była założycielką Oddziału Warszawskiego Związku Legionistek Polskich (fot. 11).
Na początku l. 30. XX w. za namową ks. Władysława Korniłowicza podjęła pracę w Zakładzie dla Niewidomych w Laskach pod Warszawą[5]. 15 sierpnia 1932 r. złożyła roczne śluby zakonne w Stowarzyszeniu Sióstr Samarytanek Krzyża Chrystusowego, przyjmując imię: siostra Emilja (fot. 12). Z polecenia ks. W. Korniłowicza, który należał do grona bliskich znajomych Józefa Piłsudskiego, wiosną 1935 r. A. Makarewiczówna podjęła w Belwederze obowiązki siostry sanitarnej, pełniącej opiekę medyczną przy łożu umierającego Marszałka. W dn. 12 maja 1935 r. ks. Korniłowicz został wezwany, zgodnie z ostatnią wolą Józefa Piłsudskiego, do Belwederu w celu udzielenia Marszałkowi sakramentu Ostatniego Namaszczenia. Wśród nielicznych osób znajdujących się w pokoju w chwili śmierci, była obecna również Makarewiczówna.[6] O fakcie tym wspomina w swoim diariuszu adiutant J. Piłsudskiego rotmistrz Aleksander Hrynkiewicz[7].
Po śmierci Józefa Piłsudskiego Aniela Makarewiczówna powróciła do Ozorkowa i aż do emerytury pracowała jako położna. Nigdy nie wyszła za mąż, mieszkała z siostrą Heleną i rodziną drugiej siostry, Stanisławy.
Zmarła w wieku 91 lat w swoim domu, została pochowana na cmentarzu Starym w Ozorkowie.

Osobowość

W okresie II wojny światowej i długo po jej zakończeniu Aniela Makarewiczówna pracowała ofiarnie jako położna-akuszerka. Bez względu na pogodę, porę dnia czy nocy spieszyła z pomocą przyszłym matkom z terenu miasta i okolic, pomagając w przyjściu na świat wielu mieszkańcom.
Była bardzo pobożna, codziennie uczestniczyła w mszy św. Od wczesnej wiosny do późnej jesieni chodziła do kościoła boso. Jej charakterystyczną postać z bosymi stopami, w ciemnych, sięgających ziemi sukniach zapamiętało wielu ozorkowian.

Medale i odznaczenia

  • Odznaka "Za Trud Ofiarny"
  • Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921 "Polska Swemu Obrońcy" (1930)
  • Dyplom Jubileuszowy za długoletnią pracę w Służbie Zdrowia (1957)

Galeria

Oprac. Danuta Trzcińska i Piotr Pisera

Przypisy

  1. Ochotnicza Legia Kobiet - polska ochotnicza organizacja wojskowa utworzona we Lwowie w 1918 r. przez kobiety, pragnące walczyć o niepodległość Polski.
  2. Odznaka ustanowiona prawdopodobnie w 1920 r. Najważniejszym kryterium jej przyznania była 6-miesięczna służba w Ochotniczej Legii Kobiet.
  3. Markert Z., Odznaka Za Trud Ofiarny, Przegląd Historyczno-Wojskowy 2015, 16(67)/4 (254), s. 141-168 [dostęp 27.09.2018] A. Makarewiczówna jest wymieniona na s. 17, poz. w tabeli 135.
  4. Medal przyznawany wojskowym i cywilom, którzy od 1 listopada 1918 do 18 marca 1921 byli czynnymi żołnierzami, zostali ranni lub polegli. [1]
  5. Obecnie Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Niewidomych im. Róży Czackiej w Laskach.
  6. Garlicki A., Józef Piłsudski 1867-1935. Warszawa 1988, s. 699.
  7. Diariusz (pamiętnik) znajduje się w zbiorach Instytutu Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku.