Makarewiczówna Aniela: Różnice pomiędzy wersjami
(Dodanie zdjęć) |
(Uzupełnienie) |
||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
W okresie od 1920 r. do 12 sierpnia 1921 r. Aniela Makarewiczówna pełniła służbę wartowniczą w Ochotniczej Legii Kobiet w Warszawie, w 2. kompanii na Pradze. Została uhonorowana odznaką "Za Trud Ofiarny"<ref>Odznaka ustanowiona prawdopodobnie w 1920 r. Najważniejszym kryterium jej przyznania była 6-miesięczna służba w Ochotniczej Legii Kobiet.</ref><ref>Markert Z., ''Odznaka Za Trud Ofiarny'', Przegląd Historyczno-Wojskowy 2015, 16(67)/4 (254), s. 141-168 [http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Przeglad_Historyczno_Wojskowy/Przeglad_Historyczno_Wojskowy-r2015-t16_(67)-n4_(254)/Przeglad_Historyczno_Wojskowy-r2015-t16_(67)-n4_(254)-s141-168/Przeglad_Historyczno_Wojskowy-r2015-t16_(67)-n4_(254)-s141-168.pdf [dostęp 27.09.2018]] A. Makarewiczówna jest wymieniona na s. 17, poz. w tabeli 135.</ref> oraz Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921 "Polska Swemu Obrońcy"<ref>Medal przyznawany wojskowym i cywilom, którzy od 1 listopada 1918 do 18 marca 1921 byli czynnymi żołnierzami, zostali ranni lub polegli. [https://pl.wikipedia.org/wiki/Medal_Pami%C4%85tkowy_za_Wojn%C4%99_1918%E2%80%931921]</ref>.<br /> | W okresie od 1920 r. do 12 sierpnia 1921 r. Aniela Makarewiczówna pełniła służbę wartowniczą w Ochotniczej Legii Kobiet w Warszawie, w 2. kompanii na Pradze. Została uhonorowana odznaką "Za Trud Ofiarny"<ref>Odznaka ustanowiona prawdopodobnie w 1920 r. Najważniejszym kryterium jej przyznania była 6-miesięczna służba w Ochotniczej Legii Kobiet.</ref><ref>Markert Z., ''Odznaka Za Trud Ofiarny'', Przegląd Historyczno-Wojskowy 2015, 16(67)/4 (254), s. 141-168 [http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Przeglad_Historyczno_Wojskowy/Przeglad_Historyczno_Wojskowy-r2015-t16_(67)-n4_(254)/Przeglad_Historyczno_Wojskowy-r2015-t16_(67)-n4_(254)-s141-168/Przeglad_Historyczno_Wojskowy-r2015-t16_(67)-n4_(254)-s141-168.pdf [dostęp 27.09.2018]] A. Makarewiczówna jest wymieniona na s. 17, poz. w tabeli 135.</ref> oraz Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921 "Polska Swemu Obrońcy"<ref>Medal przyznawany wojskowym i cywilom, którzy od 1 listopada 1918 do 18 marca 1921 byli czynnymi żołnierzami, zostali ranni lub polegli. [https://pl.wikipedia.org/wiki/Medal_Pami%C4%85tkowy_za_Wojn%C4%99_1918%E2%80%931921]</ref>.<br /> | ||
| − | Po zakończeniu służby wojskowej pracowała w Warszawie jako pielęgniarka. 9 kwietnia 1926 r. ukończyła Warszawską Miejską Szkołę Położnych, otrzymując stopień położnej-akuszerki (fot. | + | Po zakończeniu służby wojskowej pracowała w Warszawie jako pielęgniarka. 9 kwietnia 1926 r. ukończyła Warszawską Miejską Szkołę Położnych, otrzymując stopień położnej-akuszerki (fot. 5). <br /> |
| − | Była założycielką Oddziału Warszawskiego Związku Legionistek Polskich (fot. | + | Była założycielką Oddziału Warszawskiego Związku Legionistek Polskich (fot. 11).<br /> |
| − | Na początku l. 30. XX w. za namową [https://pl.wikipedia.org/wiki/W%C5%82adys%C5%82aw_Korni%C5%82owicz ks. Władysława Korniłowicza] podjęła pracę w Zakładzie dla Niewidomych w Laskach pod Warszawą<ref>Obecnie Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Niewidomych im. Róży Czackiej w Laskach.</ref>. 15 sierpnia 1932 r. złożyła roczne śluby zakonne w Stowarzyszeniu Sióstr Samarytanek Krzyża Chrystusowego, przyjmując imię: siostra Emilja (fot. | + | Na początku l. 30. XX w. za namową [https://pl.wikipedia.org/wiki/W%C5%82adys%C5%82aw_Korni%C5%82owicz ks. Władysława Korniłowicza] podjęła pracę w Zakładzie dla Niewidomych w Laskach pod Warszawą<ref>Obecnie Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Niewidomych im. Róży Czackiej w Laskach.</ref>. 15 sierpnia 1932 r. złożyła roczne śluby zakonne w Stowarzyszeniu Sióstr Samarytanek Krzyża Chrystusowego, przyjmując imię: siostra Emilja (fot. 12). Z polecenia ks. W. Korniłowicza, który należał do grona bliskich znajomych Józefa Piłsudskiego, wiosną 1935 r. A. Makarewiczówna podjęła w Belwederze obowiązki siostry sanitarnej, pełniącej opiekę medyczną przy łożu umierającego Marszałka. W dn. 12 maja 1935 r. ks. Korniłowicz został wezwany, zgodnie z ostatnią wolą Józefa Piłsudskiego, do Belwederu w celu udzielenia Marszałkowi sakramentu Ostatniego Namaszczenia. Wśród nielicznych osób znajdujących się w pokoju w chwili śmierci, była obecna również Makarewiczówna.<ref>Garlicki A., ''Józef Piłsudski 1867-1935. Warszawa 1988, s. 699.</ref> O fakcie tym wspomina w swoim diariuszu adiutant J. Piłsudskiego rotmistrz Aleksander Hrynkiewicz<ref>Diariusz (pamiętnik) znajduje się w zbiorach Instytutu Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku.</ref>.<br /> |
Po śmierci Józefa Piłsudskiego Aniela Makarewiczówna powróciła do Ozorkowa i aż do emerytury pracowała jako położna. Nigdy nie wyszła za mąż, mieszkała z siostrą Heleną i rodziną drugiej siostry, Stanisławy.<br /> | Po śmierci Józefa Piłsudskiego Aniela Makarewiczówna powróciła do Ozorkowa i aż do emerytury pracowała jako położna. Nigdy nie wyszła za mąż, mieszkała z siostrą Heleną i rodziną drugiej siostry, Stanisławy.<br /> | ||
Zmarła w wieku 91 lat w swoim domu, została pochowana na [[Cmentarz Stary|cmentarzu Starym]] w Ozorkowie. | Zmarła w wieku 91 lat w swoim domu, została pochowana na [[Cmentarz Stary|cmentarzu Starym]] w Ozorkowie. | ||
| Linia 22: | Linia 22: | ||
Odznaka za trud ofiarny.jpg|2. Odznaka "Za Trud Ofiarny" | Odznaka za trud ofiarny.jpg|2. Odznaka "Za Trud Ofiarny" | ||
Legionistki.jpg|3. Pamiątkowe zdjęcie 2. kompanii Warszawskiej Ochotniczej Legii Kobiet (1920 lub 1921 r.) | Legionistki.jpg|3. Pamiątkowe zdjęcie 2. kompanii Warszawskiej Ochotniczej Legii Kobiet (1920 lub 1921 r.) | ||
| − | Aniela.jpg|Aniela | + | Aniela.jpg|4. Aniela (l. 20. XX w.) |
| − | Świadectwo położna.jpg|Świadectwo ukończenia Warszawskiej Miejskiej Szkoły Położnych (9 kwietnia 1926) | + | Świadectwo położna.jpg|5. Świadectwo ukończenia Warszawskiej Miejskiej Szkoły Położnych (9 kwietnia 1926) |
| − | Nadanie medalu.jpg| | + | Nadanie medalu.jpg|6. Nadanie Anieli Medalu Pamiątkowego za Wojnę 1918-1921 "Polska Swemu Obrońcy" (10.06.1930) |
| − | Medal1.jpg|. | + | Medal1.jpg|7. Oryginalny Medal Pamiątkowy Anieli za Wojnę 1918-1921 "Polska Swemu Obrońcy", przechowywany w archiwum rodzinnym (awers) |
| − | Medal2.jpg| | + | Medal2.jpg|8. Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921 "Polska Swemu Obrońcy" (rewers) |
| − | Śluby zakonne.jpg|Śluby zakonne spisane odręcznie przez Anielę (15.08.1932) | + | Legitymacja1.jpg|9. Legitymacja członkowska Oddziału Warszawskiego Związku Legionistek Polskich |
| − | Poświadczenie służby|Poświadczenie służby w "Warszawskiej Ochotniczej Legji Kobiet, w 2. kompanji na Pradze" (13.02.1936) | + | Legitymacja2.jpg|10. Legitymacja członkowska nr 5 Oddziału Warszawskiego Związku Legionistek Polskich |
| − | Rodzina Makarewiczów.jpg|Rodzina Makarewiczów. U góry od lewej: Jadwiga, Stanisława, Helena. Siedzą: Piotr Makarewicz (ojciec), Aniela | + | Legitymacja3.jpg|11. Legitymacja członkowska nr 5 członkini-założycielki Oddziału Warszawskiego Związku Legionistek Polskich |
| − | Z rodzeństwem.jpg|Z rodzeństwem. Od lewej: Stanisława, Aniela, Bronisław, Jadwiga (ok. 1938 r.) | + | Śluby zakonne.jpg|12. Śluby zakonne spisane odręcznie przez Anielę (15.08.1932) |
| − | Przed domem z rodziną.jpg|Przed domem z rodziną. Pierwsza z lewej Aniela (1960 r.) | + | Poświadczenie służby.jpg|13. Poświadczenie służby w "Warszawskiej Ochotniczej Legji Kobiet, w 2. kompanji na Pradze" (13.02.1936) |
| − | Przy choince.jpg|Przy choince z rodziną. Od lewej: siostra Helena, Franciszka Trzcińska, Mieczysław Trzciński, Aniela (1960 r.) | + | Rodzina Makarewiczów.jpg|14. Rodzina Makarewiczów. U góry od lewej: Jadwiga, Stanisława, Helena. Siedzą: Piotr Makarewicz (ojciec), Aniela |
| + | Z rodzeństwem.jpg|15. Z rodzeństwem. Od lewej: Stanisława, Aniela, Bronisław, Jadwiga (ok. 1938 r.) | ||
| + | Przed domem z rodziną.jpg|16. Przed domem z rodziną. Pierwsza z lewej Aniela (1960 r.) | ||
| + | Przy choince.jpg|17. Przy choince z rodziną. Od lewej: siostra Helena, Franciszka Trzcińska, Mieczysław Trzciński, Aniela (1960 r.) | ||
</gallery> | </gallery> | ||
''<small>Oprac. [[Trzcińska Danuta|Danuta Trzcińska]] i Piotr Pisera</small>'' | ''<small>Oprac. [[Trzcińska Danuta|Danuta Trzcińska]] i Piotr Pisera</small>'' | ||
Wersja z 12:26, 4 paź 2018
Aniela Makarewiczówna (ur. 1 stycznia 1897 r. w Warszawie, zm. 2 listopada 1988 r. w Ozorkowie) - kobieta-żołnierz Ochotniczej Legii Kobiet[1], siostra sanitarna, położona.
Spis treści
Biografia
Córka Emilji z d. Nowak i Piotra, małżeństwa Makarewiczów. Miała sześcioro rodzeństwa, siostry: Helenę, Stanisławę i Jadwigę oraz braci: Romana, Adama i Bronisława. Rodzina przybyła do Ozorkowa z Warszawy na początku XX w.
W okresie od 1920 r. do 12 sierpnia 1921 r. Aniela Makarewiczówna pełniła służbę wartowniczą w Ochotniczej Legii Kobiet w Warszawie, w 2. kompanii na Pradze. Została uhonorowana odznaką "Za Trud Ofiarny"[2][3] oraz Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921 "Polska Swemu Obrońcy"[4].
Po zakończeniu służby wojskowej pracowała w Warszawie jako pielęgniarka. 9 kwietnia 1926 r. ukończyła Warszawską Miejską Szkołę Położnych, otrzymując stopień położnej-akuszerki (fot. 5).
Była założycielką Oddziału Warszawskiego Związku Legionistek Polskich (fot. 11).
Na początku l. 30. XX w. za namową ks. Władysława Korniłowicza podjęła pracę w Zakładzie dla Niewidomych w Laskach pod Warszawą[5]. 15 sierpnia 1932 r. złożyła roczne śluby zakonne w Stowarzyszeniu Sióstr Samarytanek Krzyża Chrystusowego, przyjmując imię: siostra Emilja (fot. 12). Z polecenia ks. W. Korniłowicza, który należał do grona bliskich znajomych Józefa Piłsudskiego, wiosną 1935 r. A. Makarewiczówna podjęła w Belwederze obowiązki siostry sanitarnej, pełniącej opiekę medyczną przy łożu umierającego Marszałka. W dn. 12 maja 1935 r. ks. Korniłowicz został wezwany, zgodnie z ostatnią wolą Józefa Piłsudskiego, do Belwederu w celu udzielenia Marszałkowi sakramentu Ostatniego Namaszczenia. Wśród nielicznych osób znajdujących się w pokoju w chwili śmierci, była obecna również Makarewiczówna.[6] O fakcie tym wspomina w swoim diariuszu adiutant J. Piłsudskiego rotmistrz Aleksander Hrynkiewicz[7].
Po śmierci Józefa Piłsudskiego Aniela Makarewiczówna powróciła do Ozorkowa i aż do emerytury pracowała jako położna. Nigdy nie wyszła za mąż, mieszkała z siostrą Heleną i rodziną drugiej siostry, Stanisławy.
Zmarła w wieku 91 lat w swoim domu, została pochowana na cmentarzu Starym w Ozorkowie.
Osobowość
W okresie II wojny światowej i długo po jej zakończeniu Aniela Makarewiczówna pracowała ofiarnie jako położna-akuszerka. Bez względu na pogodę, porę dnia czy nocy spieszyła z pomocą przyszłym matkom z terenu miasta i okolic, pomagając w przyjściu na świat wielu mieszkańcom.
Była bardzo pobożna, codziennie uczestniczyła w mszy św. Od wczesnej wiosny do późnej jesieni chodziła do kościoła boso. Jej charakterystyczną postać z bosymi stopami, w ciemnych, sięgających ziemi sukniach zapamiętało wielu ozorkowian.
Medale i odznaczenia
- Odznaka "Za Trud Ofiarny"
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921 "Polska Swemu Obrońcy" (1930)
- Dyplom Jubileuszowy za długoletnią pracę w Służbie Zdrowia (1957)
Galeria
1. Aniela (stoi) z rodzicami i bratem Romanem. Warszawa (ok. 1902 r.)
2. Odznaka "Za Trud Ofiarny"
3. Pamiątkowe zdjęcie 2. kompanii Warszawskiej Ochotniczej Legii Kobiet (1920 lub 1921 r.)
4. Aniela (l. 20. XX w.)
5. Świadectwo ukończenia Warszawskiej Miejskiej Szkoły Położnych (9 kwietnia 1926)
6. Nadanie Anieli Medalu Pamiątkowego za Wojnę 1918-1921 "Polska Swemu Obrońcy" (10.06.1930)
7. Oryginalny Medal Pamiątkowy Anieli za Wojnę 1918-1921 "Polska Swemu Obrońcy", przechowywany w archiwum rodzinnym (awers)
8. Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921 "Polska Swemu Obrońcy" (rewers)
9. Legitymacja członkowska Oddziału Warszawskiego Związku Legionistek Polskich
10. Legitymacja członkowska nr 5 Oddziału Warszawskiego Związku Legionistek Polskich
11. Legitymacja członkowska nr 5 członkini-założycielki Oddziału Warszawskiego Związku Legionistek Polskich
12. Śluby zakonne spisane odręcznie przez Anielę (15.08.1932)
13. Poświadczenie służby w "Warszawskiej Ochotniczej Legji Kobiet, w 2. kompanji na Pradze" (13.02.1936)
14. Rodzina Makarewiczów. U góry od lewej: Jadwiga, Stanisława, Helena. Siedzą: Piotr Makarewicz (ojciec), Aniela
15. Z rodzeństwem. Od lewej: Stanisława, Aniela, Bronisław, Jadwiga (ok. 1938 r.)
16. Przed domem z rodziną. Pierwsza z lewej Aniela (1960 r.)
17. Przy choince z rodziną. Od lewej: siostra Helena, Franciszka Trzcińska, Mieczysław Trzciński, Aniela (1960 r.)
Oprac. Danuta Trzcińska i Piotr Pisera
Przypisy
- ↑ Ochotnicza Legia Kobiet - polska ochotnicza organizacja wojskowa utworzona we Lwowie w 1918 r. przez kobiety, pragnące walczyć o niepodległość Polski.
- ↑ Odznaka ustanowiona prawdopodobnie w 1920 r. Najważniejszym kryterium jej przyznania była 6-miesięczna służba w Ochotniczej Legii Kobiet.
- ↑ Markert Z., Odznaka Za Trud Ofiarny, Przegląd Historyczno-Wojskowy 2015, 16(67)/4 (254), s. 141-168 [dostęp 27.09.2018] A. Makarewiczówna jest wymieniona na s. 17, poz. w tabeli 135.
- ↑ Medal przyznawany wojskowym i cywilom, którzy od 1 listopada 1918 do 18 marca 1921 byli czynnymi żołnierzami, zostali ranni lub polegli. [1]
- ↑ Obecnie Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Niewidomych im. Róży Czackiej w Laskach.
- ↑ Garlicki A., Józef Piłsudski 1867-1935. Warszawa 1988, s. 699.
- ↑ Diariusz (pamiętnik) znajduje się w zbiorach Instytutu Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku.
