Jeziorski Wawrzyniec
Wawrzyniec Andrzej Jeziorski-Stefański (ur. 1841 r. – zm. 10 lutego 1864 r. w Ozorkowie) - żandarm narodowy powstania styczniowego
Biografia
Ojciec (brak imienia) Jeziorski. Ochrzczony w kościele pw. św. Józefa w Ozorkowie. Po śmierci ojca jego matka wyszła ponownie za mąż, za Stefańskiego. Wawrzyniec w wieku 17 lat rozpoczął naukę zawodu. Dnia 4 czerwca 1858 r. został oficjalnie wpisany do księgi terminatorów Cechu Szewskiego[1]. Jego mistrzem został Nitecki. Nauka miała trwać 4 lata i 3 miesiące. Przed wybuchem powstania styczniowego zawarł związek małżeński z Marianną Stefańską[2], córką ojczyma. W 1863 r. urodził się syn, który zmarł tuż przed straceniem Wawrzyńca Jeziorskiego. Po wybuchu powstania, 22 stycznia 1863 r., Wawrzyniec wstąpił w szeregi powstańców i został wyznaczony na żandarma narodowego. Po przegranej bitwie pod Dalikowem, wzmogły się represje carskie. Prawdopodobnie na skutek donosu, Wawrzyniec został pojmany i osadzony w więzieniu w Łęczycy. Tam też odbyła się rozprawa wojskowego sądu carskiego, który skazał go na karę śmierci. Wawrzyniec Jeziorski został przewieziony do Ozorkowa celem wykonania egzekucji.
Egzekucja
Dnia 10 lutego 1864 roku o godz. 11.00 Wawrzyniec Jeziorski został wyprowadzony z aresztu przy ul. Browarnej (dzisiejsza Wigury 1). W asyście piechoty i Kozaków, kondukt podążył ulicą Zajączka (dzisiejsza Listopadowa) w stronę Rynku. Po drodze, w tłumie, Wawrzyniec zobaczył swoją żonę Mariannę, która pokazała mu syna. W południe Wawrzyniec stanął przed szubienicą, a prokurator sądowy odczytał wyrok. Według przekazu, Wawrzyniec Jeziorski zdążył jeszcze ściągnąć biały szal i rzucić go w tłum[3]. Następnie kat założył mu sznur na szyję. Po chwili nastąpiła egzekucja. Po stwierdzeniu przez lekarza wojskowego, że skazaniec nie żyje, ciało Wawrzyńca złożono na wozie i pod eskortą Kozaków wywieziono ulicą Kościelną na pobliskie pola – Błonie (rejon między dzisiejszą ul. Słowackiego a ul. Kościelną), tam zostało prawdopodobnie pogrzebane. Zgromadzeni mieszkańcy, którzy byli obecni przy egzekucji, zostali przetrzymani na placu przez kilka godzin przez wojsko carskie, w tym samym czasie konnica kozacka zatarła ślady po pochówku Wawrzyńca Jeziorskiego[4].
Współcześnie
Zdarzenie to zostało upamiętnione tablicą memoriałową na ścianie kamienicy przy Rynku (obecnie Plac Jana Pawła II nr 17, obok wejścia do siedziby PTTK).
|
- ↑ Księga do zapisu uczniów cechu szewskiego w Ozorkowie z lat 1848-1907. W zbiorach Izby Historii Miasta Ozorkowa.
- ↑ Wawrzyniec Jeziorski najprawdopodobniej zaczął się posługiwać nazwiskiem żony w czasie powstania, aby zmylić władze carskie
- ↑ Strzępki podartego przez ludzi szala przez całe lata służyły ozorkowianom jako zakładki w modlitewnikach.
- ↑ Górny P. A., Dzień 10 lutego 1864 roku, Wiadomości Ozorkowskie nr 2 (189), luty 2007, s. 10.
