Instytucje i organizacje żydowskie

<accesscontrol>Redakcja</accesscontrol> Do wybuchu II wojny światowej w Ozorkowie funkcjonowały następujące instytucje i organizacje społeczne, kulturalne, oświatowe i finansowe:

1. Centralny Komitet dla Podziału Funduszu Amerykańskiego w Ozorkowie – powstał w lipcu 1919 r. i liczył 14 członków: H. Feldman, E. Reichert, M. Litman, H. Śladkowski, K. Aronowicz, S. Asz, A. Rzeszkowski, M. Lewi, M. Trauber, Sz. Gelbart, D. Beer, M. Michelson, M. Karo, M. Praszker. Jego zadaniem był podział subwencji między takie ozorkowskie instytucje jak Sekcja Niesienia Pomocy, Dom Sierot, Talmud Tora, Jabna, Jesojde Hatojre, Klub Rzemieślniczy, Strzecha Robotnicza i Związek Włókienniczy. Wśród subwencji były nie tylko pieniądze, ale także odzież, obuwie, mąka czy olej.
2. Dom Sierot im. I. M. Bornsteina – założony przez Zarząd Miasta. W 1921 r. znajdowało się w nim 10 sierot wojennych i 200 półsierot.
3. Drugie Towarzystwo Pożyczkowo-Oszczędnościowe w Ozorkowie – instytucja kredytowa powstała 1 czerwca 1907 r. i zalegalizowana w tym samym roku. Towarzystwo przestało funkcjonować w czasie I wojny światowej, ale zostało reaktywowane po jej zakończeniu dzięki kredytowi w wysokości 50 tys. marek udzielonemu przez Joint Distribution Committee. Kasa towarzystwa posiadała kawałek gruntu i budynek szacowane na 250 tys. marek. W 1908/1909 r. prezesem był dr Weissman, wiceprezesem – Feliks Rubinstein. W 1921 r. prezesem był dr Abram Kroskin, skarbnikiem – Samuel Asz. W zarządzie zasiadali także Szyjka Waldman, Szymon Barczyński, Jakub Agiński, E. S. Rajchert i I. N. Praszkier. W skład rady wchodzili L. W. Szapszewicz, H. Foundlich, M. A. Engel, K. Kadisz i I. M. Librach. W 1921 r. towarzystwo liczyło 576 członków.
4. Jabna – szkoła syjonistyczna.
5. Jesojde Hatojre – szkoła ortodoksyjna.
6. Kuchnia Polskiego Komitetu Pomocy Dzieciom – według raportu z 1921 r. funkcjonowało gorzej niż w okolicznych miastach.
7. Sekcja Niesienia Pomocy biednym Żydom przy Magistracie m. Ozorków – skupiała wszystkie żydowskie organizacje dobroczynne w Ozorkowie. Oprócz „Linas Hacedek” należał do niej także „Biku-Chojlim”. Wsparcie finansowe zapomniał jej Zarząd Miasta.
8. Szkoła im. Dynersona
9. Towarzystwo Pielęgnowania Chorych „Linas Hacedek” – powstało we wrześniu 1909 r., a pierwsze spotkanie organizacyjne odbyło się 9 października. Była to organizacja dobroczynna pomagająca chorym, biednym i starym żydom. Do 1914 r. funkcjonowała dosyć prężnie, jednak po zakończeniu I wojny światowej musiała zostać zamknięta z powodu braku funduszy. W jej miejsce powołano „Sekcję Niesienia Pomocy”, która otrzymywała subwencje od Zarządu Miasta.

Bibliografia

1. Kalendarz na Szkołę Rzemiosł w Kaliszu na rok 1909.
2. List od European Executive Council do Joint Distribution Committee, Nowy Jork 1921.

Oprac. Marianna Różalska