2388
edycji
Zmiany
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
m
brak opisu edycji
== Warunki ==
Warunki bytowe w getcie były bardzo ciężkie. W jednym niewielkim domu przebywało kilka rodzin. Niebywała ciasnota powodowała, że spano na zmiany. Niektórzy Żydzi zmuszeni byli przebywać jedynie pod prymitywnym zadaszeniem, czyli wiatą, narażeni na mróz , wiatr i deszcz. Stąd częste choroby i znaczna śmiertelność. Raz dziennie dostarczano zupę z brukwi lub marchwi oraz raz na tydzień trafiało do getta ok. 60 l rozwodnionych odpadów mlecznych<ref>S. Frątczak,'' Piekło getta...'', [w:] Wiadomości Ozorkowskie, 1992, nr 14. s. 6.</ref>.
Brak higieny powodował powstawanie chorób: tyfusu, duru brzusznego, cholery; te i inne choroby oraz wszechobecna wszawica miały wpływ na dużą śmiertelność. Pochówek zmarłych odbywał się na cmentarzu żydowskim przy ul. Sosnowej. <br />
Żydzi byli zmuszani do pracy na rzecz miasta Ozorkowa; zajmowali się sprzątaniem ulic, rozbiórką zniszczonych i starych budynków (synagoga i mykwa), a także pracowali przy budowie wałów regulujących koryto rzeki Bzury. Żydowski Urząd Pracy dbał o kierowanie do robót określonej liczby Żydów, poza tym wyznaczał ilość ludności zdolnej do pracy przy przymusowych robotach poza granicami miasta Ozorkowa zgodnie z zarządzeniem władz hitlerowskich. W początkowym okresie istnienia getta, każdy, kto posiadał zawód, otrzymywał pracę poza granicami getta w zamian za kartki na żywność. Żydzi , będąc przymusowymi pracownikami na terenie miasta, każdego dnia rano opuszczali granice getta, aby wieczorem do niego powrócić<ref>E. Sowiński, P. Stanałowski, ''Brunnstadt Ghetto'', relacja świadka Stefy Szabszewicz: "Jak ktoś miał konkretny zawód, dostawał przydział pracy i mógł pracować poza terenem getta. Każdy musiał wrócić wieczorem do getta".</ref>.
== Likwidacja getta ==
Trudne warunki bytowe w getcie i obawa przed epidemią spowodowały, że władze hitlerowskie podjęły decyzję o stopniowej likwidacji getta. Pierwsze wywózki społeczności żydowskiej do obozu w Chełmnie nad Nerem odbyły się w marcu 1942 r.
Po publicznej pokazowej egzekucji 10 kwietnia 1942 r. dokonanej na 8 Żydach na targowicy (rynek świński, inaczej zwierzęcy), tego samego dnia władze niemieckie rozpoczęły proces selekcji społeczności żydowskiej. Podział ludności odbywał się na placu szkoły podstawowej Szkoły Podstawowej nr 2 (obecnie teren Zespołu Szkół Zawodowych przy ul. Słowackiego), polegał na badaniach lekarskich, w trakcie których dzielono ludność na dwie kategorie: A i B. Kategoria A oznaczała wywózkę do obozu zagłady w Chełmnie nad Nerem, a kategoria B oznaczała przydatny przydatność do pracy w getcie. W ten sposób do Chełmna wysłano 3620 osób, były to przeważnie osoby stare, kobiety i dzieci do 12 roku życia.<br />
Ostateczna likwidacja getta rozpoczęła się w maju 1942 r., kiedy to wysyłano ludność transportami do getta w Łodzi. Ostatni transport do Łodzi miał miejsce 20/21 sierpnia, wtedy do tamtejszego getta trafiło 1027 osób. Ludność żydowska z terenu Ozorkowa została skupiona w tzw. Kolektywie Ozorków<ref>Żydzi z Ozorkowa zostali umieszczeni w budynku szkoły przy ulicy Rybnej 21.</ref>.
