Geraga Bolesław: Różnice pomiędzy wersjami
(wprowadzono tekst hasła) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | + | <accesscontrol>Redakcja</accesscontrol> | |
| + | [[Plik:Geraga-1.jpg|200x200px|prawo|Bolesław Geraga]] | ||
| + | [[Plik:Geraga-2.jpg|200x200px|lewo|Bolesław Geraga]] | ||
| + | |||
| + | '''Bolesław Geraga''' (ur. 11 stycznia 1912 r. w Konstancji, zm. 7 kwietnia 1986 r. w Łodzi) – burmistrz Ozorkowa, działacz polityczny i samorządowy.<br /> | ||
| + | |||
| + | ==Biografia== | ||
| + | Syn Stanisława i Cecylii ze Steglińskich, małżeństwa Geragów. Rodzice byli rolnikami na obrzeżach Ozorkowa. | ||
| + | Po ukończeniu szkoły powszechnej Bolesław został zatrudniony w fabryce schlösserowskiej, na wydziale przędzalni. Pochodząc z biednej rodziny i sam ciężko pracując jako nieletni uświadamia sobie czym są nierówności społeczne. Bliskie stają się mu hasła socjalistycznego ruchu robotniczego. Od 1928 roku zostaje członkiem KZMP<ref>Komunistyczny Związek Młodzieży Polskiej</ref>. Cztery lata później, w 1932 r., wstąpił do Komunistycznej Partii Polski. Brał udział i był współorganizatorem strajków przeciw bezwzględnemu wyzyskowi jaki stosował dzierżawca fabryki, Majer Fogel. Równolegle z pracą i początkiem działalności partyjnej przyszły burmistrz i prezydent Łodzi uzupełniał wykształcenie. Skończył gimnazjum i zdał maturę. Bolesław Geraga skończył także studia - w Wyższej Szkole Nauk Społecznych - ale zrobił to dopiero w latach 60-tych XX w.<br /> | ||
| + | |||
| + | Pracując w fabryce na Strzeblewie poznał młodą tkaczkę, Kazimierę Herter , z którą zawarł związek małżeński 18 listopada 1933 r.<br /> | ||
| + | |||
| + | W czasie okupacji hitlerowskiej Geragowie mieszkali w Łodzi. Bolesław zaangażował się w działalność komunistycznego ruchu oporu, należał wówczas do Polskiej Partii Robotniczej a także Gwardii Ludowej i Armii Ludowej. Organizacje te zostały powołane przez partię komunistyczną do prowadzenia walki zbrojnej. W regionie łódzkim Geraga był wyróżniającym się członkiem tych organizacji. Był organizatorem i sekretarzem Komitetu Miejskiego PPR<ref>Polska Partia Robotnicza</ref> w Ozorkowie, był też w składzie Komitetu Okręgowego Łódź-Podmiejska PPR. W latach 1943-1944 był członkiem Komendy Okręgu Łódzkiego Gwardii Ludowej, a później - Armii Ludowej. Był również w ścisłym dowództwie Obwodu Łęczyckiego Gwardii Ludowej (później Armii Ludowej). | ||
| + | W lipcu 1944 roku Bolesław Geraga został wywieziony na przymusowe roboty do Niemiec. Udało mu się uciec z transportu, dzięki czemu uniknął tragicznego losu wielu więźniów drugiej wojny światowej. Ukrywał się aż do wyzwolenia. | ||
| + | Po wojnie Bolesław Geraga wrócił do Ozorkowa, a nowe władze natychmiast mianowały go na stanowisko burmistrza. Przyszedł czas na odbudowę fabryk, zorganizowania życia w okaleczonym wojną, wyludnionym mieście. Stara się być wszędzie, działać, rozwiązywać problemy.<br /> | ||
| + | |||
| + | Już na początku 1946 roku Geraga został przeniesiony do Łodzi. Dalszą drogę życiową realizował w Łodzi i w różnych placówkach w Polsce. Był sprawnym administratorem i z jego inicjatywy zrealizowano wiele inwestycji służących do dziś łodzianom (szpitale, elektrociepłownie, wodociąg z Pilicy, osiedle Retkinia, budynki UŁ, TV Łódź). Po pełnieniu wielu funkcji w centralnych władzach powrócił do Łodzi, gdzie mieszkał do końca życia.<br /> | ||
| + | |||
| + | Został pochowany na Cmentarzu Doły w Łodzi.<ref>Kwatera XXV, rząd 17, grób 1</ref><br /> | ||
| + | |||
| + | ==Działalność polityczna== | ||
| + | * Od 1928 r. członek KZMP | ||
| + | * Od 1932 r. członek KPP w Ozorkowie oraz Międzynarodowej Organizacji Pomocy Rewolucjonistom | ||
| + | * Od 1942 r. członek PPR, a także członek GL i AL | ||
| + | |||
| + | ==Pełnione funkcje== | ||
| + | * 1945 -1946 burmistrz Ozorkowa | ||
| + | * 1945 – sierpień 1948 r. członek WRN<ref>Wojewódzka Rada Narodowa</ref> w Łodzi | ||
| + | * maj 1950 – kwiecień 1952 r. przewodniczący WRN w Rzeszowie | ||
| + | * kwiecień 1952 – luty 1954 r. przewodniczący WRN w Gdańsku | ||
| + | * 25 lutego 1954 – 22 marca 1956 r. przewodniczący Prezydium RN m. Łodzi<ref>od reformy w administracyjnej w 1952 roku odpowiednik prezydenta miasta </ref> | ||
| + | * 28 marca 1956 – kwiecień 1957 r. zastępca przewodniczącego WRN w Katowicach | ||
| + | * 1958–1960 wiceprezes Urzędu Rezerw Państwowych | ||
| + | * 1964–1967 dyrektor generalny Centralnego Urzędu Gospodarki Wodnej<br /> | ||
| + | |||
| + | W 1968 r. przeszedł na rentę specjalną z tytułu zasług własnych przyznaną przez Prezesa Rady Ministrów ( rzeczywistą przyczyną odejścia była różnica zdań na temat wydarzeń 1968 r.) | ||
| + | |||
| + | ==Odznaczenia== | ||
| + | * Srebrny Krzyż Zasługi (1946 r.)<ref>M.P., nr 41 z 13 maja 1946, poz. 26</ref><br /> | ||
| + | |||
| + | ==Źródła== | ||
| + | # Joanna Podolska, Przemysław Waingertner Prezydenci Miasta Łodzi 1841-2007, Łódź, ŁTN, 2008 r. | ||
| + | # Członkowie centralnych władz partyjnych - z Łodzi i województwa łódzkiego. 1945 - 1975. Oprac. Genowefa Adamczewska, Jan Dobrowolski, Edward Chobot, Alina Wojnarowska-Szczęsna. Łódź, styczeń 1985 r. | ||
| + | # Dane osoby z katalogu kierowniczych stanowisk partyjnych i państwowych b. PRL (on-line), http://katalog.bip.ipn.gov.pl/ (dostęp 2014-03-20) | ||
| + | |||
| + | <small>''Oprac. '''Zdzisław Żerkowski'''''</small> | ||
| + | ==Przypisy== | ||
[[Kategoria:Hasła w przygotowaniu]] | [[Kategoria:Hasła w przygotowaniu]] | ||
Wersja z 17:37, 28 lut 2016
<accesscontrol>Redakcja</accesscontrol>
Bolesław Geraga (ur. 11 stycznia 1912 r. w Konstancji, zm. 7 kwietnia 1986 r. w Łodzi) – burmistrz Ozorkowa, działacz polityczny i samorządowy.
Spis treści
Biografia
Syn Stanisława i Cecylii ze Steglińskich, małżeństwa Geragów. Rodzice byli rolnikami na obrzeżach Ozorkowa.
Po ukończeniu szkoły powszechnej Bolesław został zatrudniony w fabryce schlösserowskiej, na wydziale przędzalni. Pochodząc z biednej rodziny i sam ciężko pracując jako nieletni uświadamia sobie czym są nierówności społeczne. Bliskie stają się mu hasła socjalistycznego ruchu robotniczego. Od 1928 roku zostaje członkiem KZMP[1]. Cztery lata później, w 1932 r., wstąpił do Komunistycznej Partii Polski. Brał udział i był współorganizatorem strajków przeciw bezwzględnemu wyzyskowi jaki stosował dzierżawca fabryki, Majer Fogel. Równolegle z pracą i początkiem działalności partyjnej przyszły burmistrz i prezydent Łodzi uzupełniał wykształcenie. Skończył gimnazjum i zdał maturę. Bolesław Geraga skończył także studia - w Wyższej Szkole Nauk Społecznych - ale zrobił to dopiero w latach 60-tych XX w.
Pracując w fabryce na Strzeblewie poznał młodą tkaczkę, Kazimierę Herter , z którą zawarł związek małżeński 18 listopada 1933 r.
W czasie okupacji hitlerowskiej Geragowie mieszkali w Łodzi. Bolesław zaangażował się w działalność komunistycznego ruchu oporu, należał wówczas do Polskiej Partii Robotniczej a także Gwardii Ludowej i Armii Ludowej. Organizacje te zostały powołane przez partię komunistyczną do prowadzenia walki zbrojnej. W regionie łódzkim Geraga był wyróżniającym się członkiem tych organizacji. Był organizatorem i sekretarzem Komitetu Miejskiego PPR[2] w Ozorkowie, był też w składzie Komitetu Okręgowego Łódź-Podmiejska PPR. W latach 1943-1944 był członkiem Komendy Okręgu Łódzkiego Gwardii Ludowej, a później - Armii Ludowej. Był również w ścisłym dowództwie Obwodu Łęczyckiego Gwardii Ludowej (później Armii Ludowej).
W lipcu 1944 roku Bolesław Geraga został wywieziony na przymusowe roboty do Niemiec. Udało mu się uciec z transportu, dzięki czemu uniknął tragicznego losu wielu więźniów drugiej wojny światowej. Ukrywał się aż do wyzwolenia.
Po wojnie Bolesław Geraga wrócił do Ozorkowa, a nowe władze natychmiast mianowały go na stanowisko burmistrza. Przyszedł czas na odbudowę fabryk, zorganizowania życia w okaleczonym wojną, wyludnionym mieście. Stara się być wszędzie, działać, rozwiązywać problemy.
Już na początku 1946 roku Geraga został przeniesiony do Łodzi. Dalszą drogę życiową realizował w Łodzi i w różnych placówkach w Polsce. Był sprawnym administratorem i z jego inicjatywy zrealizowano wiele inwestycji służących do dziś łodzianom (szpitale, elektrociepłownie, wodociąg z Pilicy, osiedle Retkinia, budynki UŁ, TV Łódź). Po pełnieniu wielu funkcji w centralnych władzach powrócił do Łodzi, gdzie mieszkał do końca życia.
Został pochowany na Cmentarzu Doły w Łodzi.[3]
Działalność polityczna
- Od 1928 r. członek KZMP
- Od 1932 r. członek KPP w Ozorkowie oraz Międzynarodowej Organizacji Pomocy Rewolucjonistom
- Od 1942 r. członek PPR, a także członek GL i AL
Pełnione funkcje
- 1945 -1946 burmistrz Ozorkowa
- 1945 – sierpień 1948 r. członek WRN[4] w Łodzi
- maj 1950 – kwiecień 1952 r. przewodniczący WRN w Rzeszowie
- kwiecień 1952 – luty 1954 r. przewodniczący WRN w Gdańsku
- 25 lutego 1954 – 22 marca 1956 r. przewodniczący Prezydium RN m. Łodzi[5]
- 28 marca 1956 – kwiecień 1957 r. zastępca przewodniczącego WRN w Katowicach
- 1958–1960 wiceprezes Urzędu Rezerw Państwowych
- 1964–1967 dyrektor generalny Centralnego Urzędu Gospodarki Wodnej
W 1968 r. przeszedł na rentę specjalną z tytułu zasług własnych przyznaną przez Prezesa Rady Ministrów ( rzeczywistą przyczyną odejścia była różnica zdań na temat wydarzeń 1968 r.)
Odznaczenia
- Srebrny Krzyż Zasługi (1946 r.)[6]
Źródła
- Joanna Podolska, Przemysław Waingertner Prezydenci Miasta Łodzi 1841-2007, Łódź, ŁTN, 2008 r.
- Członkowie centralnych władz partyjnych - z Łodzi i województwa łódzkiego. 1945 - 1975. Oprac. Genowefa Adamczewska, Jan Dobrowolski, Edward Chobot, Alina Wojnarowska-Szczęsna. Łódź, styczeń 1985 r.
- Dane osoby z katalogu kierowniczych stanowisk partyjnych i państwowych b. PRL (on-line), http://katalog.bip.ipn.gov.pl/ (dostęp 2014-03-20)
Oprac. Zdzisław Żerkowski
