82
edycje
Zmiany
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
Utworzono nową stronę "August Wilhelm Dornstein (ur. po 1755 r., zm. ok. 1845 r.) – geometra przysięgły, autor planu urbanistycznego Ozorkowa == Biografia == Syn Karola i Faustyny z domu..."
August Wilhelm Dornstein (ur. po 1755 r., zm. ok. 1845 r.) – geometra przysięgły, autor planu urbanistycznego Ozorkowa
== Biografia ==
Syn Karola i Faustyny z domu Płachowicz. Rodzina Dornsteinów pochodziła z pogranicza śląsko-wielkopolskiego, skąd w XVIII w. przeniosła się na Kujawy. August Dornstein idąc w ślady ojca (budowniczego i drogomistrza), studiował w wojskowej szkole inżynieryjnej w Prusach. Po jej ukończeniu z tytułem dyplomowanego geometry JKM króla Prus, otrzymał urząd konduktora<ref>Tytuł zawodowy będący odpowiednikiem geometry, używany w XVIII i XIX w. </ref> powiatowego w Bydgoszczy. Od 1800 r. pracował z bratem Gothfriedem (także geometrą) nad przebudową Kanału Bydgoskiego. W 1806 r. został mianowany przez władze Departamentu Bydgoskiego geometrą powiatu kowalskiego<ref>Obecnie miasto Kowal znajduje się w woj. kujawsko-pomorskim, powiecie włocławskim. </ref>. Wówczas zamieszkiwał w Chodczu. Stamtąd przeniósł się do położonych w sąsiedztwie dóbr Strzyżki, które objął w dzierżawę. Dożywszy sędziwego wieku zmarł w swym dworze w Strzyżkach pozostawiwszy dwóch synów, z których starszy o imieniu Wilhelm kontynuował zawodowe tradycje rodzinne. August Dornstein został pochowany na cmentarzu ewangelickim w Chodczu<ref>S. Frątczak, Dornstein? Któż to Taki?, „Wiadomości Ozorkowskie”, nr 3, 1998, s. 6. </ref>.
==Plany przestrzenne Ozorkowa ==
Na chodecki etap w życiorysie Dornsteina przypadają jego projektowo-pomiarowe prace nad planami przestrzennymi naszego miasta. Wykonanie planu urbanistycznego Dornsteinowi zlecił Ignacy Starzyński. W tym czasie okresowo zamieszkiwał w Ozorkowie przy ul. Kościuszki. Prace nad ostatecznym planem trwały przez cztery lata (1811-1815)<ref>H. Bartoszewicz, Obraz kartograficzny Żyrardowa w XIX i pierwszej połowie XX wieku, [w:] Rocznik Żyrardowski 9, 2011, s. 561-562.</ref>. W 1811 r. Dornstein przybył do Ozorkowa w celu dokonania wizji lokalnej oraz wstępnych pomiarów. Pierwsza z map, jeszcze wówczas wsi Ozorkowa, czyli fabryki sukienniczej założonej 13 marca 1811 r. została wykonana 1 lipca 1815 r. Druga z map Ozorkowa jest planem lokacyjnym miasta, powstałym w 1816 r. na podstawie przeprowadzonego w tym okresie pomiaru. Trzecia mapa sytuacyjna Ozorkowa przedstawia plan miasta.
Miasto jest ulokowane wzdłuż drogi. Zachodnia część położona nad rzeką została przeznaczona na obiekty przemysłowe. We wschodniej części, łączącej się z polami uprawnymi i łąkami, zlokalizowano osiedla mieszkaniowe. Centrum miasta zaplanowane zostało na wąskim pasie. Wzdłuż niego biegł trakt piotrkowsko-łęczycki. Perspektywę alei zamyka na północy rynek w kształcie kwadratu z przyległym kościołem katolickim, a na południu rynek w kształcie trójkąta, obok którego w nieco późniejszym czasie powstał kościół ewangelicki.
Dornsteinowi przyszło projektować miasto w trudnych warunkach topograficznych i hydrograficznych<ref>S. Frątczak, tamże, s. 7.</ref>. Miasto powstało na dwóch fizjograficznie odmiennych formach : wysoczyźnie i nizinie z dużym nachyleniem stoków. Problem stanowiła również dolina Bzury.
August Dornstein stworzył urbanistyczny kształt Ozorkowa, który na wiele lat wytyczył jego przestrzenny rozwój. Urealnił w efektowny i funkcjonalny sposób wizję miasta o charakterze przemysłowym.
''<small>Oprac. '''Małgorzata Kozak-Bajor'''</small>''
== Przypisy ==
[[Kategoria:Encyklopedia]]
[[Kategoria:Ludzie]]
== Biografia ==
Syn Karola i Faustyny z domu Płachowicz. Rodzina Dornsteinów pochodziła z pogranicza śląsko-wielkopolskiego, skąd w XVIII w. przeniosła się na Kujawy. August Dornstein idąc w ślady ojca (budowniczego i drogomistrza), studiował w wojskowej szkole inżynieryjnej w Prusach. Po jej ukończeniu z tytułem dyplomowanego geometry JKM króla Prus, otrzymał urząd konduktora<ref>Tytuł zawodowy będący odpowiednikiem geometry, używany w XVIII i XIX w. </ref> powiatowego w Bydgoszczy. Od 1800 r. pracował z bratem Gothfriedem (także geometrą) nad przebudową Kanału Bydgoskiego. W 1806 r. został mianowany przez władze Departamentu Bydgoskiego geometrą powiatu kowalskiego<ref>Obecnie miasto Kowal znajduje się w woj. kujawsko-pomorskim, powiecie włocławskim. </ref>. Wówczas zamieszkiwał w Chodczu. Stamtąd przeniósł się do położonych w sąsiedztwie dóbr Strzyżki, które objął w dzierżawę. Dożywszy sędziwego wieku zmarł w swym dworze w Strzyżkach pozostawiwszy dwóch synów, z których starszy o imieniu Wilhelm kontynuował zawodowe tradycje rodzinne. August Dornstein został pochowany na cmentarzu ewangelickim w Chodczu<ref>S. Frątczak, Dornstein? Któż to Taki?, „Wiadomości Ozorkowskie”, nr 3, 1998, s. 6. </ref>.
==Plany przestrzenne Ozorkowa ==
Na chodecki etap w życiorysie Dornsteina przypadają jego projektowo-pomiarowe prace nad planami przestrzennymi naszego miasta. Wykonanie planu urbanistycznego Dornsteinowi zlecił Ignacy Starzyński. W tym czasie okresowo zamieszkiwał w Ozorkowie przy ul. Kościuszki. Prace nad ostatecznym planem trwały przez cztery lata (1811-1815)<ref>H. Bartoszewicz, Obraz kartograficzny Żyrardowa w XIX i pierwszej połowie XX wieku, [w:] Rocznik Żyrardowski 9, 2011, s. 561-562.</ref>. W 1811 r. Dornstein przybył do Ozorkowa w celu dokonania wizji lokalnej oraz wstępnych pomiarów. Pierwsza z map, jeszcze wówczas wsi Ozorkowa, czyli fabryki sukienniczej założonej 13 marca 1811 r. została wykonana 1 lipca 1815 r. Druga z map Ozorkowa jest planem lokacyjnym miasta, powstałym w 1816 r. na podstawie przeprowadzonego w tym okresie pomiaru. Trzecia mapa sytuacyjna Ozorkowa przedstawia plan miasta.
Miasto jest ulokowane wzdłuż drogi. Zachodnia część położona nad rzeką została przeznaczona na obiekty przemysłowe. We wschodniej części, łączącej się z polami uprawnymi i łąkami, zlokalizowano osiedla mieszkaniowe. Centrum miasta zaplanowane zostało na wąskim pasie. Wzdłuż niego biegł trakt piotrkowsko-łęczycki. Perspektywę alei zamyka na północy rynek w kształcie kwadratu z przyległym kościołem katolickim, a na południu rynek w kształcie trójkąta, obok którego w nieco późniejszym czasie powstał kościół ewangelicki.
Dornsteinowi przyszło projektować miasto w trudnych warunkach topograficznych i hydrograficznych<ref>S. Frątczak, tamże, s. 7.</ref>. Miasto powstało na dwóch fizjograficznie odmiennych formach : wysoczyźnie i nizinie z dużym nachyleniem stoków. Problem stanowiła również dolina Bzury.
August Dornstein stworzył urbanistyczny kształt Ozorkowa, który na wiele lat wytyczył jego przestrzenny rozwój. Urealnił w efektowny i funkcjonalny sposób wizję miasta o charakterze przemysłowym.
''<small>Oprac. '''Małgorzata Kozak-Bajor'''</small>''
== Przypisy ==
[[Kategoria:Encyklopedia]]
[[Kategoria:Ludzie]]
