Cyrulińska Maria

Z Ozopedia - internetowa Encyklopedia miasta i gminy Ozorków
Wersja z dnia 11:33, 20 cze 2016 autorstwa Dorota Żerkowska (dyskusja | edycje)
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Dom przy ul. Kościuszki 16, gdzie mieszkała Maria Cyrulińska

Maria Cyrulińska (1889-1940) - pedagog, nauczycielka języka polskiego, patriotka, organizatorka tajnego nauczania.

Biografia

Była utalentowanym i charyzmatycznym pedagogiem w przedwojennym Ozorkowie. Pochodziła z rodziny nauczycielskiej (jej ojciec - prawdopodobnie noszący imię Ignacy - oraz wujostwo Łopacińscy byli także nauczycielami). Tradycje rodowe kontynuowała, ucząc dzieci i młodzież języka polskiego w siedmioklasowej Publicznej Szkole Powszechnej Nr 1 im. H. Sienkiewicza. Współpracowała m. in. z Wacławem Kupiszem, także znaczącą postacią w środowisku nauczycieli ozorkowskich szkół. Reprezentowała intelektualną elitę Ozorkowa w mieście tkaczy i włókienników. W środowisku przedwojennej inteligencji wyróżniała się erudycją, oczytaniem w literaturze polskiej i powszechnej, znajomością kilku języków - łaciny, francuskiego, niemieckiego i rosyjskiego, ale także grą na pianinie - w 1935 r. w skromnej ozorkowskiej sali, odbył się jej koncert fortepianowy.

Ze wspomnień uczniów wynika, że całe życie poświęciła nauczaniu i wychowywaniu młodego pokolenia ozorkowian, dbając o ich rozwój intelektualny i duchowy. Znana była z żarliwości, z jaką wpajała swoim wychowankom miłość do ojczyzny, literatury i języka polskiego – czyniła to w takim najlepszym przedwojennym stylu. Poświęcała im wszystkie siły i prywatne życie, organizując bezpłatnie dodatkowe lekcje języka polskiego, także w wakacje.

Stosowała nowoczesne i skuteczne metody nauczania, dzięki którym jej podopieczni posługiwali się doskonałą polszczyzną, chociaż często ich edukacja kończyła się na poziomie szkoły powszechnej. Tych wychowanków, którzy chcieli i mogli kontynuować naukę w szkole średniej, przygotowywała do egzaminów wstępnych. Znana była także z tego, że pomagała swoim niezamożnym wychowankom materialnie – kupowała podręczniki szkolne i zeszyty, pożyczała książki z prywatnej biblioteki, przynosiła do szkoły drugie śniadanie.

Ze szczątkowych źródeł wynika, że Maria Cyrulińska zmarła w czasie okupacji hitlerowskiej, jesienią 1940 r., a jej pogrzeb stał się nielegalną manifestacją mieszkańców Ozorkowa, którzy oddali w ten sposób hołd utalentowanej nauczycielce. Dwa ostatnie lata życia poświęciła na organizowanie i prowadzenie tajnego nauczania dla uczniów.
Pochowana została na cmentarzu Starym w Ozorkowie, ale obecnie nie ma śladu po jej grobie…

W 1995 r. grupa jej byłych uczniów zwróciła się do Rady Miasta z prośbą o nadanie jednej z ulic Ozorkowa jej imienia, za zasługi jakie położyła dla przedwojennej oświaty.

Źródło

Wiadomości Ozorkowskie nr 19 z 1992 r. w oparciu o tekst Tadeusza Komeckiego, byłego ucznia.

Oprac. Jadwiga Nicińska i Dorota Żerkowska